Klastrowe teorie amerykańskiego ekonomisty Michaela Portera nie tylko dotarły na Podlasie, ale na dobre zadomowiły się w regionie. Lokalni przedsiębiorcy współdziałają ze sobą w ramach klastra obróbki metali, budowlanego czy bieliźniarskiego. To najprężniej rozwijające się forma współpracy na Podlasiu.
Sięgając do definicji, klaster przemysłowy to skoncentrowana geograficznie grupa przedsiębiorstw pochodzących z tego samego lub pokrewnych sektorów, a także instytucji i organizacji, powiązanych ze sobą siecią pionowych i poziomych zależności. Firmy dzięki kooperacji obniżają koszty w sektorze, ich działalność przyczynia się do wzrostu zatrudnienia, innowacji, eksportu, pomagają sobie w zdobywaniu nowych rynków. W ubiegłym roku Klaster Obróbki Metali i Wschodni Klaster Budowlany zyskały od Ministerstwa Gospodarki status Krajowych Klastrów Kluczowych. By znaleźć się w tym gronie trzeba było spełnić wyśrubowane kryteria dotyczące wielkości zatrudnienia, wielkości firm, nakładów inwestycyjnych, współpracy z sektorem nauki, posiadania własnych jednostek badawczych, konkurencyjności międzynarodowej, zdolności do współpracy z partnerami zagranicznymi.
„Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020″ mówi, że „priorytetowym obszarem oddziaływania powinny być przedsiębiorstwa wykazujące najwyższą konkurencyjność i innowacyjność. Na bazie kluczowych branż regionu, w których działają innowacyjne przedsiębiorstwa, powinny być tworzone platformy współpracy środowiska naukowego, instytucji otoczenia biznesu oraz sektora przedsiębiorstw.” To właśnie w wymienionych sektorach działają najbardziej perspektywiczne firmy w województwie.
W budowlance siła
Największym na Podlasiu, choć skupiającym także przedsiębiorstwa z innych części kraju, jest Wschodni Klaster Budowlany. To obecnie zrzeszenie ponad 100 przedsiębiorstw działających w branży budowlanej. Jego członkami są m.in. firmy Unibep, Budrem, Kombinat Budowlany, Ekosystem, Palisander, Ferrox, Unicell Polska, System KAN-therm, Politechnika Białostocka, Uniwersytet Białostocki, Park Naukowo-Technologiczny w Ełku, czy też Polski Instytut Innowacji i Transferu Technologii. – Klaster budowlany to dobra inicjatywa. Integruje środowisko, cieszę się, że został klastrem kluczowym w skali kraju. To umożliwi nam aplikowanie o dodatkowe środki z programów unijnych. Pojawiły się dzięki niemu nowe inicjatywy. My jesteśmy liderem, trochę mniejsze firmy uczą się od nas. Mamy 1200 mln zł przychodów, następne w klastrze poniżej 200 mln zł – mówi „Rz” Jan Mikołuszko, przewodniczący rady nadzorczej Unibep SA. Najbardziej innowacyjnym obszarem działalności ogólnopolskiego potentata jest budownictwo modułowe, czyli w uproszczeniu fabryka gotowych domów. Unibep zbudował między innymi domy wielorodzinne dla 1500 rodzin norweskich, podpisał pierwsze kontrakty w Szwecji.
Metalowe królestwo
Klaster Obróbki Metali rozpoczął działalność w 2006 roku z inicjatywy Centrum Promocji Podlasia (obecnie Centrum Promocji Innowacji i Rozwoju). Zrzesza niemal 60 firm, jednostek badawczo-rozwojowych i instytucji otoczenia biznesu z obszaru północno-wschodniej Polski, województw: podlaskiego, warmińsko-mazurskiego oraz lubelskiego. Wśród członków klastra są krajowi i światowi liderzy produkcji maszyn i urządzeń o wysokim innowacyjnym potencjale rozwojowym, ale również potentat w produkcji mebli metalowych, czyli firma Malow. KOM prowadzi współpracę międzynarodową z partnerami z Litwy, Białorusi, Rosji, Ukrainy, Hiszpanii, Bułgarii, Turcji oraz Włoch. Firmy w klastrze obróbki metali zatrudniają łącznie 7600 osób, mają 1,6 mld zł przychodów.
