Tchnąć w miejsca nowe życie

W Kaliszu rewitalizacją zajmują się od niespełna dwóch lat, w Lesznie od siedmiu. Największe wyzwania wciąż jednak przed lokalnymi władzami.

Dwa lata temu w Kaliszu zmodernizowanego skwer Rozmarek, gdzie później zorganiozowano dwie edycje targów antyków i rękodzieła „Rozmarek Ożywiony”. Zmodernizowano także podwórko u zbiegu ul. Grodzkiej i Chodyńskiego. Odnowiono elewację kamienicy, powstał integracyjny plac zabaw oraz ogródek i zabudowane miejsce na odpady komunalne. W ubiegłym roku miasto wzięło udział w konkursie „Modelowa rewitalizacja miast”, organizowanym przez resort rozwoju na wsparcie samorządów w opracowywaniu programów i modelowych rozwiązań w zakresie rewitalizacji. Kalisz zakwalifikował się do drugiego etapu konkursu, co dało urzędnikom możliwość udziału w szkoleniach i warsztatach.

Dane do diagnozy

Ustawa o rewitalizacji z października 2015 roku uznała przygotowanie, koordynowanie i tworzenie warunków do prowadzenia rewitalizacji, a także jej prowadzenie za zadanie własne gminy oraz wprowadziła obowiązek realizowania działań związanych z rewitalizacją w sposób silnie partycypacyjny. – W momencie wejścia w życie ustawy obowiązywał u nas Zintegrowany Plan Rozwoju Obszarów Miejskich i Poprzemysłowych do 2020 roku, ale dokument nie spełniał ani wytycznych Ministerstwa Rozwoju w zakresie rewitalizacji, ani tym bardziej wymagań ustawowych. Dlatego zdecydowaliśmy się na opracowanie nowego programu – mówi Grzegorz Sapiński, prezydent Kalisza.

Pod koniec ubiegłego roku specjalista ds. rewitalizacji w kaliskim ratuszu rozpoczął prace związane z gromadzeniem danych niezbędnych do przeprowadzenia diagnozy i wyznczenia granic obszarów zdegradowanych, a w lutym powołano biuro rewitalizacji, które kontynuowało prace nad diagnozą. Miasto podzielono na 14 jednostek urbanistycznych. Izabela Grześkiewicz, kierownik biura rewitalizacji tłumaczy, że przeprowadzona diagnoza w sposób jednoznaczny wskazała, iż najbardziej zdegradowaną częścią miasta w sferze społecznej, gospodarczej, środowiskowej, jak i przestrzennej jest zabytkowe centrum oraz pozostałe tereny w obrębie dzielnic Śródmieście I i Śródmieście II.

– Diagnoza potwierdziła, co kaliszanie odczuwali intuicyjnie i odnośnie czego wytworzyły się pewne stereotypy, że są to obszary miasta zaniedbane, niebezpieczne i nieprzystosowane do wysokich standardów życia – mówi Izabela Grześkiewicz.

I dodaje, że w wyniku przeprowadzonych konsultacji społecznych władze miasta podjęły decyzję o ich nieznacznym rozszerzeniu o fragmenty dzielnic Chmielnik oraz Tyniec.

Kalisz przygotowuje się teraz do opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji (GPR). Miasto chma pozyskać z dotacji unijnych prawie 225 tys. zł , co stanowi 90 proc. zaplanowanych kosztów opracowania GPR. Urzędnicy z Kalisza wybrali już firmy, które mają im pomóc w opracowaniu programu rewitalizacji. Doradztwo eksperckie zlecono zespołowi naukowców z Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM w Poznaniu, a badania ilościowe i jakościowe niezbędne do opracowania GPR wykona Fundacja Pracownia Zrównoważonego Rozwoju z Torunia oraz Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia z Warszawy. – Najpierw przystąpimy do badań, które mają dać odpowiedź na pytania, dlaczego na obszarze występują negatywne zjawiska w tak wielu sferach i jaką wizję obszaru po rewitalizacji mają jego mieszkańcy, a także: właściciele i zarządcy nieruchomości, podmioty gospodarcze, organizacje społeczne – tłumaczy Izabela Grześkiewicz.

Dodaje, że wyniki posłużą do przeprowadzenia szczegółowej diagnozy obszaru rewitalizacji oraz wskażą potencjał, jaki występuje na tym terenie.

Kolejnym etapem będzie powołanie zespołów wspomagających opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji. Kalisz zaplanował też stworzenie geoankiety, by w ten sposób zainteresowani mogli na bieżąco wskazywać miejsca problemowe, propozycje rozwiązań i zadań do GPR oraz inne informacje. – Jesteśmy przekonani, że obecne działania przyniosą efekt w postaci bardzo dobrego dokumentu, jakim będzie GPR. Wypracujemy wspólnie z mieszkańcami i innymi interesariuszami wizję obszaru po rewitalizacji, żeby był on wspaniałym miejscem do życia, bo ma ku temu ogromny potencjał – mówi prezydent Sapiński.

Targowiska i koszary