6 września 1944 r. Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego przyjął dekret o reformie rolnej, na podstawie którego państwo przejęło nieruchomości ziemskie o powierzchni powyżej 50 ha (na Ziemiach Odzyskanych limit wyniósł 100 ha). Ziemianie zostali potraktowani przez komunistów na równi z kolaborantami.
Spośród zabranych w latach 1944–1948 3,5 mln hektarów rozparcelowano 1,2 mln na rzecz 387 tys. chłopskich rodzin. Resztę ziemi przejęło państwo. Komuniści, czego nie przewidywał dekret, usunęli z dworów i pałaców ich właścicieli. Na wielu nałożyli absurdalne zakazy – nie mogli np. zbliżać się do swoich majątków.