Wszystkie światła na Toruń

W tym roku można na nim zobaczyć aż 20 projektów instalacji, mappingów, iluminacji i spektakli świetlnych, przygotowanych przez artystów z Polski, Francji, Niemiec, Portugalii, Holandii, Łotwy, Estonii,Chorwacji, Słowenii i Izraela. Początki festiwalu wiążą się ze staraniami miasta o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Jego markę potwierdza m.in. wybór na najlepsze wydarzenie kulturalne lata 2015 w konkursie magazynu „Brief of Poland”.

– Tegoroczny festiwal odbywa się pod hasłem „Kalejdoslop zmian” – mówi „Rzeczpospolitej” jego dyrektor Krystian Kubjaczyk. – Chcemy podkreślić, że nieustannie się rozwijamy i wprowadzamy nowe formy. Bella Skyway Festival zmienił się nie do poznania przez osiem lat. Jego sukces tkwi też w różnorodności. Zaczynaliśmy w 2009 roku jako pierwszy festiwal tego typu w Polsce. Dopiero potem, w 2011, powstał Light.Move.Festival w Łodzi. Toruńskie wydarzenie od początku miało międzynarodowy charakter, ale jednocześnie promujemy młodych polskich twórców, organizując raz w roku nabór na projekty. Zawsze mamy na nim dużo ciekawych zgłoszeń m.in. studentów Wydziału Sztuk Pięknych UMCS.

– Na tegorocznym Bella Skyway Festival – kontynuuje dyrektor Kubjaczyk, mamy wiele nowych, wyjątkowych propozycji, jak „Water Concept Cinema, czyli 360-stopniowe multimedialne kino z projekcjami na wielkich wodnych ekranach w Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki, albo nocne pokazy lotnicze, czego w Polsce w takiej skali jeszcze nie było.

Spektakularny multimedialny pokaz „Water Concept Cinema”, abstrakcyjna opowieść o cudach świata, łączy animacje, wielokanałowy dźwięk, światła i lasery. Zajmuje około tysiąca m kw. powierzchni projekcyjnej na wodnych ekranach, składających się z 35 tysięcy dysz wodnych. Gigantyczna instalacja została wzniesiona na Scenie Letniej, ukrytej w nowoczesnej bryle Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki

– Widz, choć stoi na scenie w środku instalacji, ma wrażenie lewitacji pośród wirujących obrazów – mówi „Rzeczpospolitej” reżyser Bogumił Palewicz. – Taką instalację w Polsce oglądamy po raz pierwszy.

Kopernik i wszechświat

Na festiwalu w mieście urodzenia Mikołaja Kopernika nie mogło zabraknąć odwołań do astronomii.

Multimedialna instalacja „Światła Wszechświata” (Fosa Zamku Krzyżackiego) przenosi nas w kosmos. Jej twórca Piotr Majewski dziennikarz popularyzator astronomii, astrofotograf, założyciel internetowego autorskiego medium radio-teleskop.pl (a także Mistrz Mowy Polskiej) prowadzi nas przez Wszechświat Drogą Mleczną, czerpiąc z badań Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) na pustyni Atacama w Chile. Rozmieszczone tam cztery ogromne teleskopy VLT i kilkadziesiąt radioteleskopów ALMA pozwalają na szczegółowe obserwacje. Widowiskowe obrazy kosmosu oglądamy na ekranach w jakości UltraHD, rozmieszczonych w malowniczych pozostałościach zamku krzyżackiego, najstarszej warowni krzyżackiej na Ziemi Chełmińskiej, zdobytej przez toruńskich mieszczan w 1454 roku.

Audiowizualny projekt Agnieszki Koc „Trance Ball” (Dolina Marzeń w parku na terenie dawnych fortyfikacji), miesza efekty kosmiczne i dyskotekowe, łącząc fotografię, malarstwo, animację, działania performatywne i muzykę trance. Animacja toruńskiej artystki nawiązuje także do znajdującego się w tym miejscu kulistego zegara słonecznego, upamiętniającego obchody Roku Kopernikańskiego w 1973 r.

„Light Oscillator” artystyczna instalacja Tilena Sepiča ze Słowenii (Teatr „Baj Pomorski”) przywołuje na myśl kosmiczne energie i wibracje. Kule, zawieszone na kablach, obracają się powoli, świecąc jasnym światłem. Kinetykę i światła zaprogramowano tak, że powstają zmienne wielobarwne geometryczne wzory. Dzieło zainspirowała obserwacja ruchu orbit.

Anita Ackermann w świetlnej instalacji „Epicyclets” (lokalizacja – Szkoła Podstawowa nr1) składa hołd Mikołajowi Kopernikowi jako twórcy rewolucyjnej w nauce heliocentrycznej koncepcji wszechświata, dowodzącej, że Ziemia i inne planety krążą wokół Słońca. Tytułowe „epicykle” odnoszą się do modeli kół, które astronom używał dla przedstawienia ruchu krążących planet.

Mappingi na murach

Bella Skyway Festival słynie także z niezrównanych mappingów 3D, wyczarowujących na zabytkach i współczesnej architekturze fantastyczne obrazy, wykorzystujące najnowocześniejsze technologie projekcji.

Na fasadzie Collegium Maximum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (budynku z początku XX wieku w stylu renesansu niderlandzkiego) francuska grupę Aglagla, znaną ze świetlnych zabaw i żartów, prezentuje widowiskową animację „Anooki”, przyciągającą tłumy dzieciaków z rodzicami. Bohaterami efektownej projekcji są Anooki, najmniejsi Inuici na świecie, którzy na elewacji skaczą, figlują, tańczą, tworząc zabawne show z muzycznym tłem. Ich popularność rośnie w błyskawicznym tempie, bo po każdym występie portale społecznościowe zapełniają się mnóstwem zdjęć.

Z kolei doskonale znana festiwalowej publiczności w Toruniu portugalska grupa „Ocubo” (goszczą na Bella Skyway od pierwszej edycji i zawsze zaskakują widzów nowymi niezwykle widowiskowymi pomysłami) prezentuje na fasadzie Urzędu Marszałkowskiego świetlno-muzyczna radiowe logo, zachęcające do magicznej podróży po świecie oryginalnych brzmień różnych gatunków muzyki. Wideomapping uzupełnia gigantyczną konstrukcja 3D.

W metaforyczną podróż, pełną zwrotów akcji, zabiera nas także polska projekcja „locoMotion”, pokazywana przez Art4media (grupa w składzie: Mateusz Bautembach, Maja Jamińska, Justyna Napierała, Marta Przybyłowska, Michał Siemieniecki, Joanna Witkowska) na fasadzie XVIII-wiecznego barokowego Kościoła Akademickiego pod wezwaniem Świętego Ducha. Głębi znaczeń dodaje jej poruszająca muzyka – utwór „Danse Macabre” francuskiego, XIX-wiecznego kompozytoraCamille Saint-Saensa.

Ekologia na ratunek

Interdyscyplinarna instalacja „Czyste powietrze nad Wisłą” (Błonia Nadwiślańskie) – kolejny projekt Bogumiła Palewicza – poświęcona jest zmianom klimatycznym. Składają się na nią filmowe projekcje na kurtynie wodnej i dwóch ekranach wodnych o rozpiętości 30 x12 m, zamontowanych na specjalnie konstrukcji, wykorzystującej fontanny, dymnice i lasery. Dynamiczne dysze strzelają na wysokość ośmiu metrów wodą, mieniącą się barwnymi światłami. Instalacja obrazowo nam pokazuje, jak wybory konsumenckie wpływają na poziom emisji gazów cieplarnianych, a tym samym na otaczające nas środowisko naturalne.

Także holenderski projekt „Aquapolis” grupy Refunc dotyka problemu ekologii – nadmiaru produktów, zaśmiecających Ziemię. Architektoniczna świetlna konstrukcja z plastikowych pojemników na wodę na Placu Rapackiego zwraca naszą uwagę, że można je wykorzystać powtórnie jako prosty i wszechstronny materiał budowlany zamiast wyrzucać (ich rozłożenie w biosferze trawało by setki lat). Artyści manifestują w swojej pracy twórcze podejście do „zasobów, które zagubiły się na swojej drodze”, propagując lepsze zarządzanie wszystkimi materiałami na naszej planecie

Nocni akrobaci

Wieczorem 26 i 27 sierpnia odbędzie się ekscytujące podniebne widowisko „Night Air Show (godz.19.30-21) na Bulwarze Filadelfijskim, między dwoma mostami na Wiśle. Będą to unikatowe pokazy samolotowe z efektownymi figurami akrobatycznymi. Za sterami zasiądą doświadczeni piloci, którzy na co dzień prowadzą transatlantyckie samoloty pasażerskie Boeing 767 oraz Airbus A320. Niektóre z maszyn podczas dynamicznych manewrów w powietrzu zbliżą się do siebie na odległość mniejszą niż 1,5 metra. Będzie to więc prawdziwy podniebny teatr, popularnie zwany „Latającym Cyrkiem Monthy Pythona. Pojawią się też skoczkowie na spadochronach, których czasze podświetlą kolorowe ledowe światła. A całość zwieńczą widowiskowe pokazy fajerwerków, odpalanych z samolotów.