W co się bawić latem w górach

– Zakopane to piękne krajobrazy. Ale nie tylko. To także przestrzeń sztuki i doświadczenia artystycznych emocji, które będziemy proponować naszym gościom przez letnie miesiące – mówi Agnieszka Nowak-Gąsienica, wiceburmistrz polskiej stolicy Tatr. – O wakacyjnych wydarzeniach mogłabym mówić długo, ale na pewno trzeba zacząć od rekomendacji 48 już Festiwalu Folkloru Ziem Górskich, który odbędzie się w dniach 19-26 sierpnia. Jego wyjątkowość polega na tym, że zjeżdżają się do nas zespoły folklorystyczne z całego świata, by prezentować swoją kulturę oraz ją razem ze wszystkimi świętować. Spotykamy się, bawimy, przekazujemy sobie tradycje i doświadczenia.

– Na nasz festiwal przyjeżdżają zespoły amatorskie, które rywalizują o Złotą Ciupagę, w kategoriach: tradycyjne wykonanie, artystyczne opracowanie i stylizowane – mówi Joanna Staszak, dyrektor festiwalu. – Rywalizacja jest niezwykle zacięta, pojawiają się też łzy na policzkach przegranych, ale generalnie jest to dobra zabawa. W tym roku festiwal objęła patronatem honorowym małżonka pana prezydenta Agata Kornhauser-Duda. Jesteśmy za to bardzo wdzięczni. W czasie festiwalu odbywają się koncerty, pokazy tańca i warsztaty folklorystyczne. Imprezę zaczyna zazwyczaj występ grupy folkowej lub inspirującej się folkiem. W tym roku gwiazdą będzie Kayah Transoriental Orchestra, a akcentem zakopiańskim występu to, że pięć piosenek wykona z towarzyszeniem czterech muzyków podhalańskich. Festiwal otworzy Parada Gazdowska, odbędą się zawody w powożeniu i konkurs na Cepra, Ceperki i Harnasie Roku.

Goście ze świata

Wystąpią zespoły z Albanii, Bułgarii, Hiszpanii, Indii, Indonezji, Meksyku, Nepalu, Norwegii, Rosji, Rumunii, Słowacji, Turcji, Stanów Zjednoczonych (zespół reprezentacyjny Związku Podhalan w Północnej Ameryce), Węgier i Włoch. Z Festiwalem nierozłącznie związane są takie wydarzenia jak ogłoszenie wyników Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Tadeusza Staicha na wiersz o tematyce górskiej i Wystawa Owczarków Podhalańskich.

Warto będzie obejrzeć także cztery festiwalowe wystawy: prezentującą prace laureatów konkursu fotograficznego „Żywioł Folkloru”, zdjęcia Jolanty Flach, dziecięcy plakat festiwalowy oraz unikatowe podhalańskie rękodzieło, jakim jest rzeźba w szkle Henryka Trebuni-Tutki. Skorzystać można będzie także z wyjątkowej możliwości odwiedzenia galerii i pracowni zakopiańskich artystów, które otworzą swoje drzwi dla zwiedzających.

Literaci na szczytach

– W szczególny sposób jesteśmy dumni z imprezy, która debiutuje w tym roku w Zakopanym, a mam na myśli Festiwal Literacki zaplanowany w dniach 12-14 sierpnia – powiedziała Agnieszka Nowak-Gąsienica. – Muszę dodać, że fantastycznie czyta się książki i dyskutuje o nich w miejscu, gdzie naturalną ilustrację stanowią Tatry.

Gościem festiwalu będzie m. in. pisarz i felietonista Krzysztof Varga, a także Kuba Szpilka, Piotr Mazik, Maciej Krupa – autorzy książki o Zakopanem „Nieobecne miasto”, której partnerem jest Muzeum Tatrzańskie w Zakopane. Książka będzie miała premierę 10 sierpnia 2016. We wstępie autorzy napisali: „To nietypowy przewodnik. Nie opisuje miejsc pięknych, atrakcyjnych i niepowtarzalnych. Prowadzi raczej po ciemnych zaułkach, przestrzeniach zapomnianych i wyrzuconych z pamięci. Pokazuje trzy wymiary Zakopanego, które dotąd traktowano po macoszemu albo pomijano wstydliwym milczeniem. Bo Zakopane nie byłoby takie, jakie jest, bez ciężkiej pracy i wysiłku licznych przybyłych i osiadłych tu ceprów, bez wielu sanatoriów i zaludniających je tysięcy gruźlików, i wreszcie bez społeczności zakopiańskich Żydów, którzy podczas drugiej wojny światowej podzielili los pobratymców w całej Europie”.

Klasyczne rytmy

Zakopane zwróci też szczególną uwagę na muzykę klasyczną. Odbędzie się Międzynarodowy Festiwal Muzyki Kameralnej „Muzyka na szczytach” oraz 29. już Dni Karola Szymanowskiego. Nie zabraknie też muzyki popularnej. 26 czerwca zaczęliśmy festiwal Hej!Fest, o którym możemy śmiało powiedzieć, że realizowany jest na najwyższym poziomie, również dlatego, że umiejscowiliśmy go na Gubałówce. Drugiej tak wysoko usadowionej sceny w Polsce nie ma na pewno. Zaczęliśmy też na najwyższym poziomie koncertem zespołu Hey. Zagra również Lady Pank, Kult, Perfect, Monika Brodka, Enej, Happy Sad, Krzysztof Cugowski z synami, Zakopower, Dawid Podsiadło.

Ważnym wydarzeniem w Zakopanem będą też Światowe Dni Młodzieży.

– Dla tych, którzy nie będą mogli udać się do Krakowa, zainstalujemy gigantyczny telebim i na nim będzie można śledzić wszystkie krakowskie wydarzenia – mówi Agnieszka Nowak-Gąsienica. – Ale Światowe Dni Młodzieży odbędą się również w Zakopanem. Będą trwać trzy dni i nie zabraknie artystycznych atrakcji.

W programie „Pielgrzymów” znajdzie się m. in. „Koncert dla młodzieży świata” z udziałem Trebuniów-Tutków oraz koncert „Wiara, nadzieja, miłość pod Giewontem”.

Wakacje w Zakopanem nie mogą się obyć bez kina. Miasto zaprasza do kina letniego, czyli pod chmurką. Na leżakach, na Równi Krupowej powstanie Miasteczko Filmowe Orange i będzie można oglądać dobre filmy co wieczór. W repertuarze zagoszczą najlepsze światowe komedie w cyklu „Komediowe piątki”, gwiazdy światowego kina zabłysną w sobotnim cyklu „Oscary!”, a w „Kobiece niedziele” zobaczymy pełen wachlarz filmowych emocji. Szlagierem będzie „Za jakie grzechy, dobry Boże” – największy francuski hit od czasów „Nietykalnych”, a także nagrodzony aż czterema Oscarami „Birdman” ze zjawiskową rolą Michaela Keatona, wybitny „Grand Budapest Hotel” z Ralphem Fiennesem, Edwardem Nortonem i Adrienem Brodym oraz „Selma” – historia o sile wiary Martina Luthera Kinga.

Odbędą się 12. Spotkania z Filmem Górskim. Prezentuje on dokumenty przedstawiające himalaistów, alpinistów i taterników oraz ich mocne przygody na szczytach.

Wystawy i prezentacje

– Miłośników sztuk wizualnych chciałam zaprosić do Miejskiej Galerii Sztuki, gdzie gościmy wyjątkowy projekt Jacka Hajnosa, poświęcony bezdomnym, których obserwował i szkicował przez 5 lat. Wysłuchał też ich historii, które zebrał w książce „Różnica” – mówi Beata Majcher, dyrektor Zakopiańskiego Centrum Kultury. – Jesteśmy pozytywnie zaskoczeni zainteresowaniem widowni. Polecam też wystawę „Artyści zakopiańscy”, która prezentuje przekrój najwybitniejszych twórców sztuki związanych z naszym miastem, w takich dziedzinach jak malarstwo, rzeźba i fotografia. Oprócz artystów żyjących i tworzących na Podhalu, pokażemy także dzieła klasyków – Tadeusza Brzozowskiego, Władysława Hasiora czy Antoniego Rząsy.

Warto będzie zapoznać się z niezwykłą kolekcję malarstwa polskiego XIX i początku XX wieku, jaką zgromadzili w Zakopanem Olga i Tadeusz Litawińscy. Choć od lat znajduje się ona w posiadaniu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, tego lata powróci pod Tatry. W Miejskiej Galerii Sztuki zaprezentowane zostaną wspaniałe dzieła m.in. Władysława Skoczylasa, Walerego Eljasza-Radzikowskiego, Rafała Malczewskiego, Wojciecha Flecka, Stanisława Gałka, Władysława Jarockiego czy Stanisława Kamockiego.

Tymczasem Muzeum Tatrzańskie zaprasza na wystawę „Bronisław Piłsudski (1866 -1918) – niezwykły brat Marszałka”, która przypomina ważną dla Zakopanego postać brata Józefa Piłsudskiego, etnografa i badacza kultury Podhala. Z kolei ekspozycja „Nineczka i Witkacy – zginiemy marnie oboje bez siebie. Jadwiga z Unrugów i Stanisław Ignacy Witkiewiczowie” opowiada o historii ich małżeństwa. Prezentowane fotografie, w większości wykonane przez Witkiewicza, stanowią artystyczne portrety Niny i przypominają wiele sytuacji z ich życia w Zakopanem.

Jak zwykle latem grać będzie zakopiański Teatr im. St. I. Witkiewicza. W te wakacje warto zwrócić uwagę szczególnie na dwa spektakle: „Metafizyka dwugłowego cielęcia” w reżyserii Andrzeja Dziuka na podstawie dramatu Witkacego z 1921 roku oraz na „Dlaczego dziecko gotuje się w mamałydze?” w reżyserii Justyny Kowalskiej na podstawie powieści Aglaji Veteranyi.