W krainie zielonej szyszki

Pierwsze pędy chmielu najlepiej zerwać w sobotę. Plantatorzy z Lubelszczyzny wierzą, że to zapewnia szczęście i dobre zbiory. W regionie, w którym znajduje się blisko 90 proc. krajowych upraw, żniwa tradycyjnie przypadają na przełom sierpnia i września.

Zanim prace ruszą pełną parą, w przedostatni sierpniowy weekend chmielarze zjadą się do Krasnegostawu. Będą celebrować Chmielaki, najważniejsze święto w ich branży. W tym roku zrobią to już po raz 45.

– Impreza uwydatnia i przypomina status regionu jako zagłębia chmielowego, promując rozwój lokalnego chmielarstwa i piwowarstwa – mówi Magdalena Górecka z Urzędu Miasta Krasnystaw.

Organizatorzy zaplanowali wiele atrakcji dla gości, w tym turystów z Polski i zagranicy. Będą koncerty, wybory Miss Chmielaków i półmaraton. Nie zabraknie również korowodu z chmielowym wieńcem, który przejdzie ulicami miasta. Ważnym punktem imprezy będzie sesja chmielarska, którą przygotowuje Elżbieta Zadrąg, dyrektor Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 2 w Krasnymstawie.

Z placówką tą związany był Tadeusz Fleszyński, pionier krasnostawskiego chmielarstwa, który wykształcił liczną kadrę regionalnych chmielarzy. Do dziś, choć nie ma już profilu chmielarskiego, szkoła uprawia na 11 ha chmiele Marynkę i Lubelski.

Są to, obok Sybilli, najpopularniejsze krajowe odmiany chmielu występujące na Lubelszczyźnie. Większość upraw przypada na wywodzące się z zagranicy odmiany goryczkowe, głównie Magnum.

Ale chmielarze mają mniej powodów do świętowania niż przed laty. Wprawdzie z łączną powierzchnią upraw przekraczającą 1,4 tys. ha Polska zajmuje piąte miejsce na świecie, za Niemcami, Stanami Zjednoczonymi, Czechami i Chinami, jednak wielkość upraw sukcesywnie maleje. Jeszcze na początku XXI wieku polskie pola chmielu zajmowały niemal 1 tys. ha więcej niż teraz. Nie dziwi więc, że w 2014 r. zbiory chmielowych szyszek zmalały rok do roku o ponad 14 proc., do 2 tys. ton – podaje resort rolnictwa.

Trudna sytuacja to efekt m.in. słabego zorganizowania producentów. Przez to mają małą siłę przebicia w negocjacjach z firmami skupującymi i przetwórniami.

– Opłacalność upraw chmielu spada – przyznaje Jan Madej, prezes Polskiego Związku Producentów Chmielu.

W sezonie 2013/2014 chmiel w Polsce był jednym z najtańszych w Europie. Średnia cena kontraktacyjna krajowych szyszek była o 35 proc. niższa od średniej unijnej.

Przerzucenie się z uprawy chmielu na inną produkcję nie jest łatwe, ponieważ chmielarstwo pochłania sporo wydatków (założenie hektara upraw kosztuje minimum 70 tys. zł), a także wymaga specjalistycznego sprzętu.