Smok, botanicy i Heracleum sosnowskyi Manden

Małopolska sprawi, że cała Polska odetchnie z ulgą. A wszystko z powodu barszczu: nie czerwonego czystego z uszkami, nie zabielanego, nie ukraińskiego, nie wielkanocnego na białej kiełbasie, ale z powodu barszczu piekielnego.

Publikacja: 13.09.2015 18:09

Barszcz Sosnowskiego

Barszcz Sosnowskiego

Foto: Fotorzep/ Michał Sadowski

Nieszczęście zaczęło się wtedy, gdy w okolicach Krakowa zabrakło dziewic – ulubionego przysmaku Smoka Wawelskiego. Zrozpaczeni mieszczanie i okoliczni kmiecie obsiali wtedy kawałek pola w pobliżu jaskini rośliną, która miała poparzyć bestii kiszki. Co prawda wersja ta czeka jeszcze na oficjalne potwierdzenie.

Natomiast pewne jest, że tysiąc lat później, w 1944 roku, to paskudztwo odkrył na Kaukazie sowiecki botanik Dmitrij Iwanowicz Sosnowski, a opisała go (paskudztwo, nie botanika) w 1970 roku gruzińska (i też sowiecka) botaniczka Panowna Mandenowa.

Od lat 50. XX wieku wprowadzany był obowiązkowo do uprawy w krajach bloku wschodniego jako roślina pastewna. Po niedługim czasie, z powodu problemów z uprawą i zbiorem, głównie ze względu na zagrożenie dla zdrowia, uprawy były porzucane. Roślina w szybkim tempie zaczęła rozprzestrzeniać się spontanicznie. Gatunek okazał się przybyszem bardzo kłopotliwym. Jest to agresywna roślina inwazyjna, niezwykle trudna do zwalczenia. Powoduje degradację środowiska przyrodniczego i ogranicza dostępność terenu. W dodatku sok ze świeżych roślin wywołuje zmiany skórne.

Barszcz Sosnowskiego objęty jest prawnym zakazem uprawy, rozmnażania i sprzedaży na terenie Polski. Blisko spokrewniony z równie kłopotliwym gatunkiem inwazyjnym, jakim jest barszcz Mantegazziego.

Ale teraz koło historii dokonało pełnego obrotu i tak jak niegdyś klęska, tak teraz ratunek przychodzi spod Wawelu. Szacuje się, że w Polsce barszcz Sosnowskiego porasta 8 tys. ha, w Małopolsce – 250 ha. Roślina ta w pełni kwitnienia dochodzi do 4,5 m wysokości. Bardzo często występuje nad rzekami i potokami.

Wzięli się do niej naukowcy z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie w ramach projektu „Środowisko bez barszczu Sosnowskiego”. Nowatorską metodą zwalczają ją na 134 ha. W tej batalii stosowane są metody mechaniczne i chemiczne. Rośliny są wycinane i opryskiwane środkami chemicznymi. Tam, gdzie nie można stosować oprysków, na przykład nad brzegami rzek, preparaty chemiczne są wstrzykiwane bezpośrednio do szyjki korzeniowej roślin. W rezultacie w Małopolsce udało się zmniejszyć populację piekielnego barszczu o 35–40 proc. Krakowscy badacze planują, że za rok ta zaraza zniknie z Małopolski, a wkrótce potem z całej Polski.

A jakaś pisarka pójdzie wtedy w ślady Janiny Porazińskiej i napisze baśń o szewczyku Dratewce, który poczęstował Smoka Wawelskiego beczką Heracleum sosnowskyi Manden.

Archiwum
Znaleźć sposób na nierówną walkę z korkami
Materiał Promocyjny
Jaką Vitarą na różne tereny? Przewodnik po możliwościach Suzuki
Archiwum
W Kujawsko-Pomorskiem uczą się od gwiazd Doliny Krzemowej
Archiwum
O finansach samorządów na Europejskim Kongresie Samorządów
Archiwum
Pod hasłem #LubuskieChallenge – Łączy nas przyszłość
Materiał Promocyjny
Warta oferuje spersonalizowaną terapię onkologiczną
Archiwum
Nie można zapominać o ogrodach, bo dzięki nim żyje się lepiej
Materiał Promocyjny
Psychologia natychmiastowej gratyfikacji w erze cyfrowej