Dolmel zmienił się w przemysłowy park

Jeden z największych zakładów przemysłowych związanych z Wrocławiem powstał 70 lat temu.

Utworzony w 1947 r. Dolmel był w latach 1947–1990 niemal monopolistą na polskim rynku w produkcji maszyn elektrycznych. Część produktów tego zakładu trafiała też do krajów byłego bloku wschodniego oraz na inne rynki. Teraz w miejscu tego zakładu znajduje się Wrocławski Park Przemysłowy, który skupia ponad 50 firm.

Decyzja o powstaniu fabryki maszyn elektrycznych została podjęta przez komunistyczne władze już w styczniu 1946 r., czyli zaledwie kilka miesięcy po zakończeniu oblężenia Wrocławia. Wybrano miejsce po zniszczonej niemieckiej fabryce Fahrzeug und Motoren Werke „FAMO”. Pod koniec wojny Niemcy wywieźli maszyny i urządzenia na zachód, pozostałe zniszczyli. W wyniku działań wojennych zniszczeniu uległo od 20 do 60 proc. hal produkcyjnych, niemal cała instalacja elektryczna, połowa torów kolejowych. Polecenie utworzenia Fabryki Wielkich Maszyn Elektrycznych w ramach Zjednoczenia Przemysłu Maszyn Elektrycznych wydał w maju 1947 r. Centralny Zarząd Przemysłu Elektrotechnicznego w Warszawie. Fabryka miała produkować silniki elektryczne dla potrzeb przemysłu ciężkiego oraz generatory i turbozespoły.

Oficjalna decyzja o utworzeniu przedsiębiorstwa została wydana przez ministra przemysłu i handlu 9 grudnia 1948 r.

Z czasem fabryka zmienia nazwę na Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych, a numerację na M-51. W 1950 r. wprowadzony został znak patentowy M-5, a w roku 1961 Urząd Patentowy zatwierdził znak „Dolmel”.

Pierwsza produkcja obejmowała budowę prostych urządzeń elektrycznych (np. wózków akumulatorowych). Tworzone były tam silniki asynchroniczne o mocy około 10 kW. Od 1949 r. przekazywane były do hut pierwsze turbosilniki o mocy 1500 kW. Pierwszy generator produkujący prąd o mocy 2 MW opuścił zakład w lipcu 1953 r. W kolejnych latach robotnicy produkowali znacznie większe maszyny.

W 1990 r., po upadku systemu komunistycznego, Dolmel – jako jeden z pierwszych zakładów przemysłowych w kraju – został sprywatyzowany. Jednak do dzisiaj na tym terenie są produkowane maszyny elektryczne – w tym generatory, z których słynął Dolmel.

Nazwa „Dolmel” obejmuje teraz wyodrębniony obszar Wrocławskiego Parku Przemysłowego. Właścicielem terenu jest DOZAMEL sp. z o.o. – jedna z firm wyłonionych z dawnego Dolmelu. Dolmelowskie korzenie mają też spółki: DONAKO (producent i dostawca komponentów oraz narzędzi specjalnych do produkcji maszyn elektrycznych), DFME (konstruuje i produkuje jedne z najlepszych na świecie maszyn elektrycznych średniej i dużej mocy – generatory i silniki) oraz producent generatorów, obecnie należący do General Electric.

Teren dawnego Dolmelu to dziś miejsce prowadzenia działalności przez takich światowych potentatów, jak Fortaco, DeLaval, Air Products. W tym przemysłowym środowisku przy ulicy Fabrycznej 10 zlokalizowane są też ścianki wspinaczkowe oraz szkoły językowe.