Przyroda, turystyka i gastronomia

Województwo warmińsko-mazurskie jest położone w północno-wschodniej części kraju, przy czym jako jedyne w Polsce od północy graniczy z rosyjskim obwodem kaliningradzkim, co daje duże możliwości współpracy z rynkami Europy Wschodniej, w tym z Rosją.

Warmia i Mazury mogą być atrakcyjne dla inwestycji ekoinnowacyjnych, a także dla turystyki i gastronomii. Sprzyja temu położenie i struktura geograficzna regionu, niski stopień zanieczyszczenia środowiska naturalnego oraz duża liczba zabytków (zamki gotyckie, kościoły).

Region słynie z produkcji najwyższej klasy jachtów i łodzi, oraz mebli. Olsztyn jest głównym ośrodek przemysłu spożywczego, oponiarskiego i drzewnego oraz turystyki.

Główny potencjał tworzenia kapitału ludzkiego w województwie stanowi siedem uczelni wyższych, w których kształcą się 33 tys. studentów, czyli 2,4 proc. studentów w skali kraju.

Na terenie Warmii i Mazur działają dwie specjalne strefy ekonomiczne: Suwalska i Warmińsko-Mazurska.

Słabe strony to ujemne saldo migracji, zwłaszcza ludzi młodych i dobrze wykształconych, niedostateczna długość i jakość połączeń drogowych i kolejowych czy relatywnie niskie nakłady inwestycyjne. W tych ostatnich sprawach sytuacja się jednak powoli zmienia na lepsze.

PKB

W ciągu pięciu lat produkt krajowy brutto w województwie warmińsko-mazurskim wzrósł o 12,6 proc. To o blisko 2 pkt proc. mniej niż PKB liczone dla kraju. W 2015 r. stanowił równowartość 299 ton sztabek złota i wynosił 47,9 mld zł. W regionie powstaje 2,7 proc. polskiego PKB. Trzy czwarte w gospodarce, a w sferze budżetowej jedna czwarta.

Wartość PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca w 2015 r. kształtowała się na poziomie od 32 (lubelskie) do 74,6 tys. zł (mazowieckie). W Warmińsko-Mazurskiem wynosiła 33,1 tys. zł. O ponad 13,5 tys. zł mniej niż średni wskaźnik dla Polski. To nieco mniej niż w ościennym województwie podlaskim – 33,2 tys. zł. W województwie kujawsko-pomorskim wartość ta była o 5 tys. zł wyższa, w pomorskim – o prawie 12 tys. zł, a mazowieckim – o ponad 41 tys. zł.

Przedsiębiorczość

Na terenie województwa mają siedzibę prawie 124 tys. przedsiębiorstw. Od 2010 r. przybyło ponad 4 proc. W Warmińsko-Mazurskiem jest zarejestrowanych 3 proc. wszystkich firm, z czego 95 proc. należy do sektora prywatnego. Region zajmuje 12. miejsce pod względem liczby firm wśród województw; mniej jest tylko w lubuskim, świętokrzyskim, opolskim i podlaskim. W 2015 roku przybyło 10 623 nowych przedsiębiorstw to o 7,1 proc. mniej niż w 2014 r. Wyrejestrowano w tym czasie 9828 (o 2,2 proc. mniej niż w 2014 r.). W Polsce w tym okresie zarejestrowano 359 973 firm (wzrost o 0,7 proc.), a wyrejestrowano 292 348 (spadek o 4 proc.).

W 2015 roku firmy działające na terenie Warmii i Mazur osiągnęły przychody na poziomie 34 986 mln zł, a zyski na poziomie 1164 mln zł. Stanowi to odpowiednio 1,4 i 1,3 proc. przychodów i zysków wypracowanych przez firmy w Polsce. Ponad 97 proc. przychodów wypracował sektor prywatny.

Inwestuje się tu niewiele. Licząc na jednego mieszkańca w 2015 roku przedsiębiorstwa wydały na inwestycje 5587 zł na osobę, jest to o 21 proc. więcej niż 2014 roku. Pod tym względem Warmia znajduje się na 13. miejscu wśród wszystkich województw. Tylko 48 proc. to inwestycje sektora prywatnego.

Na Liście 500 największych przedsiębiorstw publikowanej przez „Rzeczpospolitą” znajduje się tylko pięć firm z Warmińsko-Mazurskiego, na Liście 2000 są 33 przedsiębiorstwa.

Największe firmy działające na terenie województwa to Michelin z Olsztyna oraz Wipasz z Wadąg.

Na głównym parkiecie giełdy są notowane tylko dwie firmy z województwa warmińsko-mazurskiego. To Indykpol, który debiutował w 1994 r. oraz Krynicki Recycling, to firma zajmująca się utylizacją odpadów szklanych. Na rynku New Connect notowane są cztery spółki.

W rankingu marek publikowanym przez „Rzeczpospolitą” są dwie warmińskie marki. Na 50. miejscu znajduje się Indykpol – jego wartość to 284,3 mln zł. Na 213. jest marka Meble Wójcik. Jej wartość to 41,4 mln zł.

Eksport

Województwo warmińsko-mazurskie może pochwalić się ok. 28-proc. udziałem eksportu w przychodach ze sprzedaży. W regionie działa prawie 500 firm wysyłających swoje produkty za granicę. Głównymi kierunkami eksportu podobnie jak w całej Polsce są Niemcy oraz Rosja.

Wizytówką regionu jest przemysł drzewny i meblarski. Przyciąga inwestorów zagranicznych, napływa głównie kapitał francuski, holenderski, niemiecki, szwedzki. Region słynie z produkcji najwyższej klasy jachtów i łodzi. Producenci jachtów znajdują odbiorców na całym świecie, nawet w odległej Australii.

Firmy z warmińsko-mazurskiego rozwijają się także za granicą. 18 przedsiębiorstw ma filie i spółki poza granicami kraju; m.in. pięć z nich znajduje się na Litwie, a dwie w Rosji.

Bezrobocie

Bezrobocie na terenie Warmińsko-Mazurskiego jest stosunkowo duże. W 2015 r. wynosiło 16,2 proc. Od kilku lat jednak spada. W 2013 wynosiło 21,6 proc. Jest znacznie wyższe niż w analogicznym okresie w kraju – 9,7 proc. W 2016 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 8,7 proc. Wśród bezrobotnych przeważają panie – jest ich 44 083, a panów – o 4656 mniej.

Województwo warmińsko-mazurskie oferuje ponad 433 tys. miejsc pracy, co stanowi 3 proc. wszystkich miejsc pracy w Polsce. 47,8 proc. miejsc przeznaczonych jest dla kobiet. Najwięcej osób zatrudnionych jest w przemyśle – 21,3 proc. oraz handlu – 14,2 proc. W 2015 roku przedsiębiorstwa zatrudniły 17,6 tys. nowych osób, a zwolniły 11,5 tys. Analogicznie w Polsce zatrudnionych zostało 595,9 tys., a zwolnionych – 317,6 osób.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw w Warmińsko-Mazurskiem w 2015 r. wynosiło 3495 zł, to o 656 zł mniej niż średnio w Polsce. To także mniej niż we wszystkich ościennych województwach. Najwięcej oczywiście płaci Mazowieckie – średnia wynosi tu 5094 zł mies., w Pomorskiem jest to 4132 zł, Podlaskiem – 3647 zł, a w Kujawsko-PomorskiEm 3540 zł. Najwięcej zarobić można w sektorze finansowym – 4445 zł, najmniej w administracji – 2281 zł na miesiąc.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: a.ogonowska@rp.pl

Opinie

Ireneusz Sobieski, prezes Grupy DBK

W Olsztynie działamy już przeszło 20 lat i udało nam się zbudować firmę z 20 oddziałami w Polsce, w których pracuje blisko 1000 pracowników. W przypadku Olsztyna jednym z plusów działalności jest łatwy dostęp do wykwalifikowanej kadry. Niestety, wykluczenie komunikacyjne regionu powoduje, że duża część absolwentów go opuszcza. Mam jednak nadzieję, że inwestycje drogowe czy rozwój lotniska w Szymanach, spowodują, że coraz więcej inwestorów zacznie tworzyć firmy w regionie, a to poprawi jakość życia mieszkańców i zatrzyma odpływ młodych ludzi.

Waldemar Mieczkowski, członek zarządu, dyrektor ds. finansowych Meble Szynaka

Grupa Meblowa Szynaka jest wiodącym producentem mebli (950 mln zł przychodów za 2016 r.). Współdziałanie z samorządami regionu jest ważnym elementem rozwoju Grupy. Bardzo dobrze układa się także współpraca z zarządem Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Planujemy rozbudowę Oddziału Logistycznego w Iławie i być może w przyszłości droga nr 16 łącząca Iławę z Grudziądzem zostanie rozbudowana do parametrów drogi ekspresowej, co przyniesie korzyści naszym zakładom eksportującym meble do ponad 50 krajów.

Tadeusz Madaj, członek zarządu ELTEL Networks Energetyka