Dolny Śląsk z rekordowym budżetem

MATERIAŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z URZĘDEM MARSZAŁKOWSKIM WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO 

Dolny Śląsk czeka kolejny impuls rozwojowy, bowiem regionalny budżet, zaplanowany na 2025 rok, po raz pierwszy w historii samorządu przekroczy 4 mld zł. Dla Dolnoślązaków oznacza to wiele nowych inwestycji i dalszy dynamiczny rozwój całego regionu.

Najwięcej pieniędzy samorząd województwa przeznaczy na transport, ochronę zdrowia, rolnictwo i ochronę środowiska, a także kulturę, edukację i integrację społeczną.

– Nie zwalniamy tempa. Na przyszły rok zaplanowaliśmy największe w historii wydatki na inwestycje. Pozwoli to utrzymać doskonałą kondycję gospodarczą Dolnego Śląska, a jednocześnie pamiętajmy o tym, że wszystkie projekty są realizowane z myślą o mieszkańcach regionu. Budowa nowoczesnego szpitala onkologicznego, wyremontowane drogi i szybkie pociągi to oczekiwane i niezwykle potrzebne inwestycje – wyjaśnia Paweł Gancarz, marszałek województwa dolnośląskiego.

2,1 mld zł na inwestycje

Samorząd województwa będzie miał w 2025 r. do dyspozycji ponad 4,1 mld zł. Składają się na to m.in. wyższe o przeszło 0,5 mld zł dochody budżetowe i zwiększona o ponad 217 mln zł w stosunku do ub.r. dotacja na realizację zadań krajowych i tych finansowanych ze źródeł zagranicznych. W strukturze budżetu wyróżnia się również fakt, że kwota zarezerwowana na tzw. wydatki majątkowe – czyli inwestycje – przekracza 2,1 mld zł. To więcej, niż przeznaczano na ten cel łącznie w ostatnich trzech latach.

Jest jeszcze jeden rekord: wkład własny województwa do projektów ubiegających się o dofinansowanie unijne w latach 2021–2027 określono na 1,4 mld zł. To aż o 1 mld zł więcej w porównaniu z projektami perspektywy 2014–2020. W 2025 r. planowana jest realizacja 150 projektów z 17 różnych programów UE w ramach programów regionalnych, centralnych oraz transgranicznych.

Dodatkowo dzięki staraniom zarządu regionu Dolny Śląsk pozyskał rządowe środki na realizację inwestycji w latach 2021–2028 o łącznej kwocie 1,2 mld zł. Znalazły się tam pieniądze z programów: Kolej+ (800 mln zł), Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg (232 mln zł), Polski Ład (189 mln zł), Rządowy Program Ochrony Zabytków (21 mln zł).

– Po raz pierwszy wpływy do naszego budżetu przekroczą 4 mld zł. To rekordowy poziom w historii samorządu województwa. Jest to budżet prorozwojowy i proinwestycyjny, który umożliwi przeprowadzenie szeregu inicjatyw zwiększających w efekcie poziom PKB w regionie. Dzięki staraniom zarządu województwa pozyskaliśmy szereg dodatkowych źródeł finansowania nie tylko z budżetu państwa, ale także z funduszy i dotacji rządowych – wyjaśnia Elżbieta Berezowska, skarbnik województwa dolnośląskiego.

Pamiętając tragedię wrześniowej powodzi na południu regionu i ogrom zniszczeń, na przyszły rok zaplanowano specjalną pulę pieniędzy przeznaczonych na usuwanie skutków klęski żywiołowej. Będzie to 95 mln zł z budżetu województwa oraz ok 310 mln zł wyodrębnionych na ten cel z programu Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska.

Projekty transportowe

Na projekty drogowe i kolejowe zarząd województwa chce w 2025 r. przeznaczyć ponad 1 mld 882 mln zł. To o 447,5 mln zł więcej niż w tegorocznym budżecie.

Najważniejsze zadania to przede wszystkim rewitalizacja linii kolejowych – ambitny i niespotykany w skali kraju, wieloletni projekt, w ramach którego przeprowadzone zostaną rewitalizacje linii kolejowych: nr 310 na odcinku Kobierzyce–Łagiewniki Dzierżoniowskie–Piława Górna; nr 345 i 308 na odcinku Mysłakowice–Kowary–Kamienna Góra; nr 318 na odcinku Srebrna Góra–Bielawa Zachodnia oraz nr 322 na odcinku Kłodzko Nowe–Stronie Śląskie.

Zmodernizowane zostaną także ważne drogi wojewódzkie, m.in. trasa od węzła A4 Bielany Wrocławskie (ul. Karkonoska) do drogi wojewódzkiej nr 395 (rondo Żerniki Wrocławskie) i do granicy Wrocławia (ul. Buforowa). Budowa obwodnicy Obornik Śląskich pozwoli skomunikować autostradę A4 z drogą szybkiego ruchu S5, a obwodnica Dzierżoniowa będzie kolejnym etapem realizacji projektu Trasy Sudeckiej.

– Rekordowy budżet na transport to nie tylko drogi i kolej, ale także rozwijający się program Cyklostrady Dolnośląskiej, czyli ścieżek rowerowych w regionie, które są zintegrowane z siecią transportu publicznego. To także osobny budżet na usuwanie skutków niedawnej powodzi na południu Dolnego Śląska. Wiele miejsc czeka na odbudowę infrastruktury niezbędnej do codziennego życia i zamierzamy to zrobić w szybkim tempie – zwraca uwagę wicemarszałek Michał Rado.

Kierunek: rozwój

Na wsparcie rozwoju regionalnego przeznaczono ponad 194 mln zł (wzrost o 47 mln zł w porównaniu z br.). Najważniejsze zadania to m.in. wspieranie rozwoju gospodarki i przedsiębiorczości oraz zarządzanie rozwojem regionalnym.

Będzie też kontynuacja projektu Going Global, czyli dolnośląskiej dyplomacji gospodarczej, dzięki której przy wsparciu samorządu województwa przedsiębiorcy z regionu będą mogli uczestniczyć w międzynarodowych wydarzeniach targowych oraz nawiązywać kontakty handlowe i zdobywać nowe rynki dla swoich produktów.

Rozwój regionalny to również wsparcie rynku pracy, transformacja cyfrowa administracji publicznej oraz rozwój e-usług publicznych. W ramach Dolnośląskiego Funduszu Pomocy Rozwojowej 5 mln zł trafi na projekty z zakresu poprawy bezpieczeństwa w mniejszych miejscowościach. Powstaną m.in. chodniki, zatoki autobusowe czy oświetlenie przy drogach.

Na ochronę zdrowia w 2025 r. trafi niemal 764 mln zł. To ponad 322 mln zł więcej niż w tym roku. Są to środki dla szpitali i jednostek, których organem założycielskim jest samorząd województwa. Pozwolą zrealizować wiele projektów poprawiających m.in. jakość usług w zakresie ginekologii, położnictwa, leczenia psychiatrycznego i rekordową liczbę programów profilaktycznych.

Środki trafią też na ważne inwestycje infrastrukturalne w obszarze zdrowia, m.in. na budowę szpitala onkologicznego we Wrocławiu (459 mln zł), budowę Centrum Psychiatrii dla Dzieci i Młodzieży w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu (11,4 mln zł) oraz inwestycje w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Legnicy (12 mln zł).

Dzięki dofinansowaniom unijnym w województwie realizowane będą programy zdrowotne o zasięgu regionalnym. Na staże podyplomowe dla lekarzy i dentystów przeznaczono 71 mln zł, a na realizację programu stypendialnego dla kadry medycznej 4,6 mln zł.

– Ochrona zdrowia to druga pod względem wielkości środków dziedzina budżetu. W sumie to ponad 764 mln zł. Przede wszystkim będziemy wspierać inwestycje poprawiające infrastrukturę i jakość opieki medycznej w naszych szpitalach. Wojewódzkie szpitale są filarami ochrony zdrowia w subregionach i dlatego mogą liczyć na wsparcie. Warto wspomnieć, że przyspieszamy inwestycje związane z budową nowego szpitala onkologicznego i będziemy je realizować z wyprzedzeniem harmonogramu – podkreśla Jarosław Rabczenko, członek zarządu województwa.

Sport, edukacja, nauka i kultura

Nakłady na sport w 2025 r. sięgną 81,2 mln zł, w tym na budowę i modernizację infrastruktury sportowej 67 mln zł, a na wsparcie szkolenia sportowego i rozwój karier oraz upowszechnianie i popularyzację sportu 13 mln zł.

Ponad 200 mln zł przeznaczono na edukację i naukę. Pozwoli to na działalność publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, niezbędne remonty w jednostkach edukacyjnych, a także wesprze program stypendialny dla szczególnie uzdolnionych uczniów.

– Oprócz inwestycji w infrastrukturę i bazę sportową ruszamy z innowacyjnym projektem wspieranym przez Huberta Hurkacza. Będziemy budować boiska do tenisa i padla. Jest też projekt toru szosowego w Bielawie lub Sobótce, którego ambasadorem jest Bartosz Huzarski – wylicza wicemarszałek Wojciech Bochnak.

W 2025 r. wydatki na kulturę sięgną 231 mln zł (+32,9 mln zł w porównaniu z br.). Samorząd dofinansuje inwestycje infrastrukturalne, jak rozbudowa i modernizacja Opery Wrocławskiej czy modernizacja sceny głównej Teatru Polskiego.

Na turystykę przeznaczono 7 mln zł. Najważniejsze zadania to promocja walorów turystycznych (3,4 mln zł), Dolnośląski Fundusz Odrzański, dzięki któremu powstaje infrastruktura turystyczna przy rzece (1mln zł), składka dla Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej (1,8 mln zł) i środki na zwiększenie konkurencyjności oferty turystycznej (800 tys zł).

Rolnictwo i środowisko

Te obszary zostaną wsparte 263,4 mln zł, w tym 55,5 mln zł na ochronę gruntów rolnych. Z kolei 2 mln zł zostaną przeznaczone na konserwację urządzeń melioracyjnych, a 500 tys. zł na budowę zbiorników wodnych. Dodatkowo 7 mln zł pochłonie program odnowy wsi, a kolejny 1 mln zł pozwoli realizować zadania związane z rozwojem obszarów wiejskich.

– Nowy budżet to rekordowe środki na ochronę gruntów rolnych, m.in. budowę potrzebnych dróg transportu rolnego. Kontynuujemy program odnowy wsi, chcemy wspierać kulturę i tradycję obszarów wiejskich, dlatego zamierzamy wspierać liderów inicjatyw odnowy wsi. Poprzez nasze działania chcemy powiązać lokalnych producentów żywności z sieciami sprzedaży i branżą gastronomiczną tak, by ich produkty były szerzej dostępne. Po raz pierwszy w budżecie pojawia się też pula dla pszczelarzy. Z tych środków będziemy m.in. organizować szkolenia, promocję i edukację ekologiczną – wyjaśnia Natalia Gołąb, członkini zarządu województwa.

—oprac. Jeremi Jędrzejkowski