Sale tematyczne poświęcone historii górnictwa srebra i ołowiu wydobywanych w tych rejonach, ekspozycja przedstawiająca słynnych olkuskich astronomów, multimedialne ekspozycje pokazujące, jak wyglądało życie codzienne Olkusza wieki temu, a także zabytki odkryte podczas rewitalizacji rynku (prawie 100 tys. znalezisk archeologicznych: monet, ceramiki, kawałków ołowiu, skóry, elementów odzieży i ozdób) – to wszystko zobaczą ci, którzy odwiedzą podziemne muzeum olkuskie. Oprócz zabytków i eksponatów do oglądania będą także dobrze zachowane miejskie mury.
Ta niezwykła placówka ma powstać w podziemiach dawnego miejskiego ratusza, pod rynkiem. Eksponaty będą wyłożone w dawnych piwnicach pochodzących z przełomu XIV i XV wieku. Zostały one odkryte podczas przeprowadzanej niedawno rewitalizacji rynku, a są pozostałością po dawnym ratuszu. Olkuski ratusz był budynkiem, który symbolizował duże znaczenie miasta w skali regionu i Europy. Został zbudowany na planie regularnego prostokąta o bokach 14,20 × 21,30 m, co oznacza, że był większy od krakowskiego ratusza. Nie tylko obradowali w nim miejscy rajcy, ale też znajdowały się tu więzienie, skarbiec i słynny szynk. Na parterze ratusza mieściła się kancelaria z wielką sienią i obszerną salą sądową od południa oraz mniejszą sienią we wnętrzu wieży. Sam ratusz został rozebrany ok. 200 lat temu, a będące jego pozostałością piwnice zasypano ziemią na początku XIX wieku. Zachowały się jednak do naszych czasów w doskonałym stanie. Jest to kilka dość sporych pomieszczeń, do których wejście znajduje się na rynku. W piwnicach znaleziono pozostałości po wieży ciśnień (wykonanej z czerwonej cegły) i elementy pieca hypokaustycznego, który ogrzewał budynek ratusza za pomocą ciepłego powietrza. W jednym z pomieszczeń zachowały się fragmenty oryginalnej posadzki i ciekawe sklepienia. Żeby dobrze wyeksponować piwnice, po zewnętrznej stronie pod ziemią dobudowany został korytarz, który w przyszłości zostanie wykorzystany do celów muzealnych. Pomieszczenia dawnych piwnic już mają swoją przypisaną funkcję. I tak np. na terenie dawnej wieży ciśnień planowane są projekcje filmowe, w tym projekcja sferyczna, która będzie przenosić chętnych w świat astronomii i astrologii. W pomieszczeniach dawnego więzienia będzie można m.in. zapoznać się z prawami sądowniczymi w czasach średniowiecznych i nowożytnych. W planach są też ekspozycje multimedialne przedstawiające życie dawnego Olkusza. Niewykluczone, że władze miasta pozyskają i udostępnią zwiedzającym także inne materiały związane z historią Olkusza. Planowany koszt multimedialnej trasy turystycznej to ok. 5 mln, z czego 2 mln zł będzie pochodzić ze środków unijnych. Gmina ubiega się też o pieniądze w ramach projektu „Rewitalizacja kwartału królewskiego w Olkuszu oraz utworzenie multimedialnej trasy turystycznej w podziemiach ratusza”.
Nie jest jeszcze znana dokładna data otwarcia muzeum, ale podziemia olkuskiego ratusza były już zwiedzane. Część mieszkańców obejrzała je pięć lat temu, podczas uroczystego otwarcia rynku po przebudowie. Potem magistrat udostępniał podziemia jeszcze kilkakrotnie, m.in. podczas Święta Srebra w maju.
