Pionierzy Przemysłu 4.0

Rz: Województwo lubuskie słabo wypada w rankingach innowacyjności, niemniej ma silny sektor informatyczny. Ma pan w tym spory udział. Jak zaczęła się pańska przygoda z tym biznesem?

Dr hab. Janusz Szajna: W naszej małej ojczyźnie mieliśmy szczęście, bo na lokalnej uczelni, czyli Wyższej Szkole Inżynierskiej, pracował na przełomie lat 70. i 80. prof. Ferdynand Wagner, który był jednocześnie pracownikiem Europejskiego Instytutu Badań Jądrowych CERN w Genewie. Pół roku przebywał w Szwajcarii, pół w Polsce. Było to niezwykle ważne. Dzięki jego wysiłkom, pomimo embarga, docierały do nas najnowsze idee z dziedziny informatyki, ponadto elementy elektroniczne, aparatura itp. Praktyczna elektronika i informatyka stosowana uzyskały na Uniwersytecie Zielonogórskim bardzo wysoki poziom. Z kolei dziekan Antoni Wysocki zadbał o odpowiednią atmosferę wokół informatyki. Profesor Wagner przyciągnął wielu entuzjastów. Niemały wkład w jej rozwój regionalnego potencjału miał również pan Jeske, bardzo aktywny nauczyciel informatyki z technikum elektronicznego, bowiem jego uczniowie, zdolni, trafiali na Wydział Elektryczny WSI.

Tak region dorobił się znakomitych kadr informatycznych. Socjalizm upada, a absolwenci świetnie odnajdują się w kapitalizmie.

Profesor Wagner wyjechał, a uczniowie z dorobkiem zostali. Dzięki profesorowi uzyskaliśmy dużą wiedzę. Trzech zielonogórzan, czyli Krzysztof Kolbuszewski, Mariusz Walkowiak i ja, oraz pochodzący z Poznania Andrzej Rybicki założyliśmy w 1995 roku Advanced Digital Broadcast Polska (ADB). Umiejętności nam nie brakowało, nawet kilka lat przed Apple’em zbudowaliśmy tablet, ale nie umieliśmy go sprzedać. Dzięki Andrzejowi Rybickiemu zrozumieliśmy rolę marketingu i niuanse sprzedaży, ponieważ Andrzej miał bardzo duże doświadczenie w tej dziedzinie, wyniesione m.in. z Singapuru i USA. Powstała zupełnie wyjątkowa w skali polskiej firma. Kiedy odchodziłem z przedsiębiorstwa w 2011 roku, ADB sprzedała do najbardziej rozwiniętych państw 30 mln dekoderów TV cyfrowej, w tym np. 3 mln do Izraela, czyli opanowując rynek. W firmie pracowało wtedy 500 inżynierów. Tworzyliśmy polską myśl technologiczną, projektowaliśmy cały hardware i software, a produkcja odbywała się na Tajwanie, w Tajlandii, później w Chinach. Naszymi konkurentami byli tacy potentaci jak Samsung czy Motorola i rywalizację wygrywaliśmy. To była często najlepsza technologia na świecie. Projektowaliśmy dla Grundiga, Thomsona, Philipsa, a oni dawali jedynie logo. Słowem, podbijaliśmy świat. Przyświecała nam dewiza „pierwsi na świecie albo wcale”. I tak było. Na szwajcarskim rynku kablowym opanowaliśmy 50 proc. popytu, jak Silvio Berlusconi cyfryzował TV, mieliśmy 75 proc. udział w rynku włoskim. A firmę budowaliśmy od zera, mając komputer i dwóch pracowników. Natomiast w roku 2013 założyłem z kolegami kolejną firmę Digital Technology Poland (DTP).

Znów wyprzedzając czas, weszliście w tematykę Przemysłu 4.0…

Nastawiliśmy się na rynek niemiecki. Zauważyliśmy, że Niemcy intensywnie współpracują z potęgą chińską, a jednocześnie obawiają się dalekowschodniej konkurencji. Chińczycy są już bowiem bardzo zaawansowani technologicznie, bardzo pracowici i, mówiąc trywialnie, jest ich dużo. Niemieckie towary mogą więc zostać wyeliminowane z rynku. W sferach przemysłowych Niemiec dominuje zatem myśl, aby obniżyć cenę produkcji i jednocześnie zwiększyć atrakcyjność wyrobów przez możliwość personalizacji. Uważają, że można stopniowo ograniczyć bardzo kosztowny wkład pracy ludzkiej na rzecz nowej generacji robotów, bezpośredniej komunikacji maszyn, internetu rzeczy, wykorzystania narzędzi wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości itp. Ten proces nazywany jest czwartą rewolucją naukowo-techniczną (ang. Industry 4.0). W firmie doszliśmy do wniosku, że jesteśmy w stanie w tym uczestniczyć, mamy umiejętności i doświadczenie na skalę światową, które pozwalają włączyć się w proces budowy nowej rzeczywistości.

Dla kogo pracujecie?

Dla czołowych niemieckich firm w dziedzinie Industry 4.0: Rittala, ePlanu i Hartinga. Mamy swą siedzibę w w Parku Naukowo-Technologicznym Uniwersytetu Zielonogórskiego w Nowym Kisielinie. Zielona Góra ma wielki atut, jesteśmy położeni tylko 1,5 godziny jazdy samochodem od Berlina. Po trzech latach inwestowania, czyli dokładania do firmy prywatnych pieniędzy, przekroczyliśmy próg rentowności. Dziś zatrudniamy około 20 projektantów. To wybitni specjaliści, często światowej klasy. Dla Hartinga opracowujemy zminiaturyzowane urządzenia pomiarowe i moduły funkcyjne do ich nowego komputera przemysłowego MICA. Dla ePlanu i Rittala oprogramowanie pozwalające znacznie skrócić i uprościć montaż okablowania. Dzięki niemu wymagania dotyczące kwalifikacji montera są znacznie mniejsze, a czas montażu skraca się według przeprowadzonych badań o ok. 40 proc. Projektujemy zarówno hardware, jak i software. Bardzo ważny dla naszego dalszego rozwoju jest projekt europejski z RPO dotyczący wykorzystania tzw. rozszerzonej rzeczywistości do usprawnienia procesów przemysłowych.

Pracujecie też nad specjalistycznymi okularami do zastosowania w przemyśle?

Rozszerzona rzeczywistość pozwala na nakładanie na to, co widzimy normalnie przez okulary, elementów dodatkowych, wirtualnych. Dzięki okularom Microsoftu i odpowiedniemu oprogramowaniu, które tworzymy w firmie, można np. spoglądając na dane urządzenie, widzieć jego wnętrze, schematy ideowe, informacje tekstowe, obserwować na bieżąco przebiegi elektryczne. Można też projektować przestrzeń, widząc w pustej hali wirtualne wyposażenie czy w pomieszczeniu wirtualne meble. Pokazywaliśmy prototyp na targach w Hanowerze kanclerz Angeli Merkel i premier Beacie Szydło, w obecności ministrów Morawieckiego i Gowina. Jestem przekonany o tym, że kiedyś ludzie będą chodzili z takimi okularami, tak jak dziś z telefonami komórkowymi.