Pomorskie innowacje na topie

Podwodny robot, czy wykorzystanie komórek macierzystych w stomatologii to efekty inteligentnych specjalizacji.

Każdy region, zanim zaczął wdrażać unijne fundusze na lata 20014-2020, musiał wybrać swoje tzw. inteligentne specjalizacje. To obszary, w których regionalna gospodarka ma szanse zyskać największe przewagi konkurencyjne i w których koncentrować się będzie wsparcie z funduszy Unii Europejskiej na projekty innowacjne.

Firmy wybrały same

Było to duże wyzwanie dla władz regionów oraz samorządów. Bo w poprzedniej perspektywie dostęp do grantów nawet na projekty niekoniecznie innowacyjne, był stosunkowo łatwy. Teraz unijne wsparcie ma się koncentować własnie na innowacjach. Dlatego władze województwie pomorskim sprawę potraktowały poważnie. Na początek zdecydowały się (jako jedyny region w Polsce) na oddolny procese definiowania inteligentnych specjalizacji. To znaczy wybrano je w konsultacjach ze środowiskami biznesowymi i naukowymi. W 2016 r. podpisano z zainteresowanymi instytucjami (w sumie jest ich 400, z czego 2/3 to firmy) porozumienia wyznaczające cztery Inteligentne Specjalizacje Pomorza (ISP): gospodarka morska, technologie efektywne energetycznie, technologie i zastosowania ICT oraz usługi prozdrowotne.

– Finansowanie publiczne na projekty B+R w perspektywie funduszy UE na lata 2014-2020, mogą uzyskać tylko projekty, które mieszczą się w ustalonym obszarze inteligentnych specjalizacji – podkreśla Karolina Lipińska z Departamentu Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.

Urząd marszałkowski nie tylko zapytał firmy o zdanie, ale też stara się je wspierać w zwiększaniu ich potencjau innowacyjengo. – Dzięki spotkaniom w ramach wyboru inteligentnych specjalizacji nawiązały się wzajemne relacje, firmom łatwiej nawiązywać partnerstwa, które często są wymagana w unijnych projektach – podkreśla Lipińska.

Instytucje miały też okazję zderzyć swoje zamierzenia z innymi podmiotami, gdy okazywało się, że myślą o rozwiązywaniu tych samych problemów, czy też że ich pomysł już realizuje ktoś inny. Zostały również zorganizowane szkolenia podnoszące kompetencje osób i firm, które tworzą nowe technologie.

Podmorskie prace

Efekty tych działań już widać. W konkursie w ramach RPO województwa pomorskiego o granty na „ekspansję przez innowacje” wpłynęło 113 wniosków na kwotę ok. 540 mln zł, z czego 112 było zgodnych z zakresem inteligentnych specjalizacji (ISP). Z kolei 37 wniosków złożyli sygnatariusze porozumień – na ok. 150 mln zł. W konkursie „inwestycje profilowane” (czyli mające na celu zwiększenie innowacyjności firm) wpłynęło 415 wniosków na prawie 600 mln zł, z czego 235 odpowiadało ISP (338 mln zł). Sygnatariusze porozumień złożyli tu 38 wniosków na 59,1 mln zł. Do tego należy doliczyć udział pomorskich instytucji w programach krajowych (przykładowo w ramach PO Inteligentny Rozwój to 24 pozytywnie ocenione wnioski na projekty o wartości 265 mln zł) oraz programach międzynarodowych, np. Horyzont 2020.

Projekty, które mają szansę na dofinansowanie, zapowiadają się bardzo ciekawie. Przykładowo Politechnika Gdańska razem z firmami Deep Ocean Discovery i Opegieka, prowadzą badania przemysłowe i prace rozwojowe dla stworzenia demonstratora technologii podwodnego robota mobilnego dużej mocy, z systemem świadomości przestrzennej. Miałby on być wykorzystywany do komercyjnych prac obserwacyjno-manipulacyjnych wykonywanych w obecności silnych prądów.

Ważne zdrowie

Z kolei Uniwersytet Gdański wraz z Wojskowym Instytutem Chemii i Radiometrii, Przedsiębiorstwem Innowacyjno-Wdrożeniowym Impuls oraz spółką projektową Stogda Ship Design & Engineering, pracują nad podwodnym analizatorem substancji niebezpiecznych IMS-DMS.

– To innowacyjna technologia do wykrywania zanieczyszczeń na dnie zbiorników wodnych – wyjaśnia Władysław Fediuk, dyrektor PIW Impuls. – W Bałtyku jest np. pełno pojemników z iperytem i innych składowisk broni chemicznej. Nasz system pozwoli wykonać dokładną ich mapę. Możliwy także będzie, po podłączeniu systemu do podwodnego drona, monitoring ewentualnych wycieków z gazociągu Nord Stream – dodaje.

Sporo jest interesujących projektów z zakresu zdrowia. Politechnika Gdańska i Medpharma Zakład Opieki Zdrowotnej pracują np. nad projektem Cybersale. Jego celem jest opracowanie i wdrożenie innowacyjnych rozwiązań, które usprawnią interakcję z otoczeniem oraz rehabilitację i opiekę nad osobami z zaburzeniami ruchu i komunikacji.

– Polska i Europa starzeją się. Żyjemy dłużej, chcemy żyć zdrowiej i lepiej, potrzebujemy więc inteligentnych produktów – mówiła Milena Supernak-Marczewska, koordynator B+R w Vivadental w programie Euronews. Vivadental realizuje w ramach inteligentnych specjalizacji kilka projektów, w tym dotyczący zastosowania komórek macierzystych pochodzenia tłuszczowego w terapii pacjentów z deficytem tkanek jamy ustnej i twarzoczaszki.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: a.cieslak@rp.pl