Samorządy wspierają szpitale miliardami. A szpitale i tak są zadłużone

Ponad 1,1 mld zł przeznaczyły w zeszłym roku powiaty i miasta na prawach powiatu na szpitale. W ciągu ostatnich dziewięciu lat na ten cel przekazano ponad 8 mld zł. Pomimo to kondycja finansowa szpitali jest trudna.

Publikacja: 02.07.2024 12:59

Szpitale otrzymują miliard złotych od samorządów, a i tak zadłużone są na miliardy

Szpitale otrzymują miliard złotych od samorządów, a i tak zadłużone są na miliardy

Foto: Adobe Stock

- Zaangażowanie jednostek samorządu terytorialnego na rzecz wsparcia finansowego szpitali rośnie, jednak kondycja tych placówek pozostaje trudna – uważają Bernadeta Skóbel i Katarzyna Sekuła ze Związku Powiatów Polskich, autorki raportu „Nakłady powiatów i miast na prawach powiatu na szpitale w latach 2015-2023”.

ZPP przedstawia zestawienie wydatków samorządów lokalnych na szpitale od kilku lat. Wynika z niego, że powiaty i miasta na prawach powiatu od początku dekady przeznaczają na funkcjonowanie szpitali ponad miliard złotych rocznie. W zeszłym roku było to 1,11 mld zł (663 mln zł – powiaty i 448 mln zł – miasta na prawie powiatu), dwa lata temu — o 88 mln zł więcej. Na początku okresu, który jest analizowany, czyli w latach 2015–2016, było to po ponad 500 mln zł rocznie.

Samorządy wspierają szpitale: Na co wydawane są pieniądze?

Większość pieniędzy została przeznaczona na wydatki majątkowe. Wśród nich największe znaczenie mają wydatki dotyczące inwestycji.

W powiatach i miastach na prawach powiatu na inwestycje, dotacje celowe na sfinansowanie i dofinansowanie kosztów inwestycji i zakupów inwestycyjnych oraz pomoc finansową na inwestycje, wydatkowano prawie 4.9 mld zł w latach 2015-2023.

Czytaj więcej

Przepisy nie pomagają samorządom, wraków w miastach przybywa

W samym zeszłym roku 424 mln zł wydały powiaty, a 153 mln zł – miasta na prawie powiatu.

Jednak, jak tłumaczy Bernadeta Skóbel, nie oznacza to, że kwoty te zostały przeznaczone na bezpośrednie inwestycje w szpitalach. Zaznacza, że analizy nie były tak szczegółowe, by sprawdzić na co przeznaczone były pieniądze w statystyce określone jako dotacje celowe z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych innych jednostek sektora finansów publicznych oraz na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych. - To mogą być dotacje dla innych samorządów, czy dla spółek prawa handlowego na jakieś inwestycje, ale nie wiemy czy przełożyły się na konkretne inwestycje w szpitalach – tłumaczy ekspertka.

Samorządy ograniczyły spłatę długów szpitali

Niewielki, ale znaczący ułamek samorządowych wydatków, przeznaczony jest na pokrycie ujemnego wyniku finansowego szpitali lub spłatę ich zobowiązań. W zeszłym roku powiaty wydały prawie 43 mld zł, a miasta na prawie powiatu – niespełna 27 mld zł. W tych kwotach na bezpośrednie pokrycie ujemnego wyniku finansowego w jednostkach zaliczanych do sektora finansów publicznych powiaty wydały niespełna 36,1 mld zł, a miasta – ok 25,9 mld zł.

18,1 mld

Na taką kwotę zadłużonych było po I kwartale tego roku 475 szpitali

Pozostałe wydatki to: pokrycie zobowiązań po zlikwidowanych jednostkach sektora finansów publicznych, pokrycie zobowiązań zakładów opieki zdrowotnej oraz przejęte zobowiązania po przekształconych jednostkach zaliczanych do sektora finansów publicznych. Samorządy najwięcej pieniędzy wydały na ratowanie szpitali w 2020 roku – nieomal 128 mln zł (w 2019 roku wyniosła ponad 90 milionów złotych, a w 2021 roku 50,7 milionów złotych).

Autorki opracowania zwracają uwagę na to, iż spadek tych wydatków w dwóch ostatnich latach może wynikać z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 listopada 2019 roku. TK orzekł wówczas, że nałożenie na samorządy obowiązku pokrywania ujemnego wyniku finansowego szpitali jest niekonstytucyjne, ponieważ wyniki finansowe szpitali zależą przede wszystkim od wysokości przychodów z NFZ, na które samorządy nie mają najmniejszego wpływu. Samorządy mogą, ale nie muszą koniecznie spłacać (oprócz amortyzacji) zadłużenia. Inną przyczyną może być to, iż same samorządy po zmianach w prawie w ostatnich latach (przede wszystkim po wprowadzeniu zmian w podatku PiT przez tzw. Polski Ład) mają kłopot z finansowaniem bieżącej działalności, trudno im spłacać długi szpitali.

W opracowaniu wykorzystano dane ze sprawozdań finansowych, które jednostki samorządu terytorialnego składają do regionalnych izb obrachunkowych, skąd trafiają one do Ministerstwa Finansów. Analiza dotyczy wydatków ponoszonych przez powiaty i miasta na prawach powiatu na szpitale ogólne.

Jaka jest kondycja finansowa szpitali samorządowych?

Jednak to, że samorządy wydają mniej pieniędzy na wyrównanie strat szpitali samorządowych nie oznacza, że te są w coraz lepszej kondycji finansowej.

Z niedawnej analizy Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych dotyczącego sytuacji w 475 szpitalach w I kwartale tego roku wynika, iż ich zobowiązania rosną. Na koniec roku miały 18,1 mld zł długów ogółem, trzy miesiące później o ponad 780 mln zł więcej.

Z kolei Ministerstwo Zdrowia podało w maju, na spotkaniu parlamentarnego zespołu ds. szpitali samorządowych, że zadłużenie ogółem szpitali samorządowych wynosi 14,637 mld zł, w tym zobowiązania wymagalne to aż 1,834 mld zł na koniec III kwartału 2023 roku (resort nie podaje danych na koniec zeszłego roku). Dane dotyczyły 351 placówek, które mają formę prawną samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.

- Zaangażowanie jednostek samorządu terytorialnego na rzecz wsparcia finansowego szpitali rośnie, jednak kondycja tych placówek pozostaje trudna – uważają Bernadeta Skóbel i Katarzyna Sekuła ze Związku Powiatów Polskich, autorki raportu „Nakłady powiatów i miast na prawach powiatu na szpitale w latach 2015-2023”.

ZPP przedstawia zestawienie wydatków samorządów lokalnych na szpitale od kilku lat. Wynika z niego, że powiaty i miasta na prawach powiatu od początku dekady przeznaczają na funkcjonowanie szpitali ponad miliard złotych rocznie. W zeszłym roku było to 1,11 mld zł (663 mln zł – powiaty i 448 mln zł – miasta na prawie powiatu), dwa lata temu — o 88 mln zł więcej. Na początku okresu, który jest analizowany, czyli w latach 2015–2016, było to po ponad 500 mln zł rocznie.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse w regionach
Wiemy, w których regionach Polski dochody są najwyższe. A kto najwięcej wydaje
Materiał Promocyjny
Dodatkowe korzyści dla nowych klientów banku poza ofertą promocyjną?
Finanse w regionach
Prezydent Sopotu Magdalena Czarzyńska-Jachim: Rządowa subwencja jeszcze w tym roku
Finanse w regionach
Kłopoty samorządów z inwestycjami z Polskiego Ładu
Finanse w regionach
Spektakularny wzrost inwestycji firm w małych województwach
Materiał Promocyjny
Lidl Polska: dbamy o to, aby traktować wszystkich klientów równo
Finanse w regionach
Pięć chorób fiskalnych polskich samorządów