Fundacja Batorego od lat liczby autorski indeks samorządności. W ciągu ostatnich lat znacząco się zmniejszył z ponad 73 pkt w 2014 r. do niespełna 52 pkt w 2022 r. Indeks uwzględnia komponenty szacujące autonomię zadaniową i finansową oraz siłę polityczną i ustrojową gmin i miast na prawach powiatu.
Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego, przypomniał te wyniki na spotkaniu komisji sejmowej samorządu terytorialnego. Parlamentarzyści, przedstawiciele rządu oraz reprezentanci korporacji samorządowych dyskutowali na niej o propozycjach zmian w relacji władze centralne – władze samorządowe. Samorządowcy i część posłów uważają, że w ostatnich latach znacząco ograniczono swobodę samorządności w Polsce. Zdaniem E. Bendyka kluczami do wzmocnienia samorządności są: silnie umocowana formalnie reprezentacja władz samorządowych w procesie legislacyjnym, zmiana nadzoru wojewodów, wzmocnienie finansów samorządowych, wzmocnienie demokracji lokalnej. Jego zdaniem wśród najpilniejszych działań w tych zakresie jest reforma Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, zmiany w nadzorze wojewodów nad JST oraz reforma systemu finansów samorządowych.