- Osiemnaście lat Rankingu Samorządów pokazuje, jak bardzo zmieniły się samorządy, jak bardzo zmienił się kierunek ich działań – zaznaczył prof. Jerzy Buzek, przewodniczący Kapituły Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej”, podczas gali ogłoszenia wyników XVIII już edycji tego rankingu.
- Na początku najważniejsze były sprawy podstawowe, związane z gospodarką komunalną. Potem, dzięki funduszom UE, priorytetem stały się inwestycje rozwojowe i dbanie o komfort życia mieszkańców. Teraz trzeba się mierzyć z wielkim wyzwaniami cywilizacyjnymi, które wiążą się z wojną przeciw Ukrainie czy ochroną klimatu – mówił prof. Buzek.
prof. Jerzy Buzek, przewodniczący Kapituły Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej”
Gratulując tegorocznym zwycięzcom Rankingu Samorządów, prof. Buzek podkreślał, że przez te lata lokalne społeczności i samorząd stały się silnymi podmiotami, a dziś udaje im się kroczyć ścieżką zrównoważonego rozwoju, choć na horyzoncie rysują się poważne wyzwania.
Zwycięzcą Rankingu Samorządów 2022, w kategorii miasta na prawach powiatu zostało miasto Poznań. Drugie i trzecie miejsca zajęły: Kraków oraz Gliwice.
Laureaci w kategorii miast na prawach powiatu
- Serdecznie dziękuję za to wyróżnienie, to efekt ciężkiej pracy wszystkich urzędników – powiedział Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania, odbierając dyplom za zajęcie pierwszego miejsca.
Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania
– Ostatnie lata dla samorządów to ciężkie lata, ale też takie które dają nam wiele ważnych doświadczeń, a którymi możemy się dzielić – mówił Jaśkowiak.
Wśród gmin miejskich i miejsko-wiejskich pierwsze miejsce zajęło miasto Starachowice (woj. świętokrzyskie), drugie miejsce – gmina Halinów (woj. mazowieckie), trzecie miejsce – gmina Mszczonów (woj. mazowieckie).
Laureaci w kategorii gmin miejskich i miejsko-wiejskich
- Cieszymy się z pierwszego miejsca, to wyróżnienie dla mnie i dla moich współpracowników – mówił Marek Materek, prezydent Starachowic.
Marek Materek, prezydent Starachowic
- Postawiliśmy sobie cel, by budować takie miasto, z którego mieszkańcy będą dumni. To nie łatwe zadanie w tych trudnych czasach dla samorządów. W czasach, w których musimy radzić sobie z różnymi kryzysami, a teraz z potężnym kryzysem gospodarczym. Dla nas to duże wyzwania, ale będziemy wspólnie rozwiązywać kolejne problemy – zaznaczył Materek.
Wśród gmin wiejskich na najwyższym stopniu podium stanęła podkrakowska Wielka Wieś, na drugim miejscu znalazła się gmina Zielonki (woj. małopolskie), a na trzecim – gmina Zabierzów (woj. małopolskie).
Laureaci w kategorii gmin wiejskich
- Pierwsze miejsce w Rankingu Samorządów 2022, najbardziej prestiżowym rankingu w Polsce, to dla nas niesamowite wyróżnienie – podkreślał Krzysztof Wołos, wójt gminy Wielka Wieś.
Krzysztof Wołos, wójt gminy Wielka Wieś
– Gmina Wielka Wieś udowadnia, że mądre inwestowanie w rozwój nawet najmniejszych miejscowości, solidarna współpraca i wsłuchiwanie się w potrzeby mieszkańców przynosi efekty. I zostało to dostrzeżone w rankingu „Rzeczpospolitej” – mówił wójt.
W zestawieniu pod uwagę bierzemy wszystkie miasta i gminy w Polsce (z wyjątkiem Warszawy), źródłem danych jest Główny Urząd Statystycznym oraz informacje podawane przez same samorządy w e-ankiecie. Kryteria rankingu ustala niezależna kapituła pod przewodnictwem prof. Jerzego Buzka, byłego premiera, w skład której wchodzą przedstawiciele organizacji samorządowych. Te kryteria to łącznie ponad 50 wskaźników w czterech głównych obszarach - finanse i rozwój (gdzie można było uzyskać maksymalnie 30 pkt). dbałość o mieszkańców (do 38 pkt.), czyste środowisko (do 29 pkt). i obszar wspierający - jakość zarządzania (10 pkt).
Krzysztof Żuk, laureat nagrody "Fundament Rzeczpospolitej" im. Michała Kuleszy
Rok 2021, który jest głównym punktem odniesienia dla wyników tegorocznej edycji Rankingu Samorządów, miał dla samorządów słodko-gorzki charakter. Z jednej strony stanowił chwilę oddechu po kryzysie pandemicznym, z drugiej jednak samorządowe finanse były pod coraz większą presją rządowych reform w podatku PIT.
Podczas gali Rankingu Samorządów 2022 lokalni włodarze podkreślali, że przed nimi jeszcze większe wyzwania. Rok 2022 upłynął pod znakiem wojny przeciw Ukrainie, kryzysu migracyjnego, na który samorządy zareagowały najszybciej i w najlepszym wymiarze, zaś rok 2023 r. może być najtrudniejszym w historii, gdy samorządy będę musiały zmierzyć się ze skutkami kryzysu energetycznego, drożyzny, hamującej gospodarki przy jednocześnie uszczuplonych budżetach w efekcie rządowych programów (przede wszystkim Polskiego Ładu).
- Spotykamy się dziś w trudnej sytuacji ogromnych wyzwań dla samorządów – mówił prof. Buzek. Podkreślał, że oprócz kryzysu energetycznego i inflacji, negatywny wpływ na ich funkcjonowanie ma też polityka rządu centralnego, który w warstwie retorycznej wspiera samorządy, ale w praktyce osłabia ideę samorządności.
- Słyszymy, że rząd „dosypuje” coś samorządom, a przecież tylko oddaje to, co wcześniej zabrał. Jeszcze gorzej, że oddaje mniej niż zabrał, a odbywa się to według niejasnych kryteriów, wedle klucza partyjnego. Mówię to z dużą przykrością, ale niestety polityka prowadzona przez obecną władzę centralną jest zaprzeczeniem idei samorządności o jaką walczyła Solidarność, jest zagrożeniem dla samorządności w Polsce – podkreślał Buzek.
