– Skontrolowane miasta nie w pełni prawidłowo i rzetelnie realizowały zadania w zakresie określania zasad i zaspokajania potrzeb mieszkaniowych osób z niepełnosprawnościami – czytamy w raporcie NIK. Duża część zastrzeżeń NIK dotyczy zasad i procedur przyznawania mieszkań. W wewnętrznych dokumentach części samorządów znajdowały się np. zapisy niezgodne z ustawą o zasobie mieszkaniowym gminy (uzmg). Chodzi np. o zasadę, że odmowa przyjęcia lokalu traktowana jest jako rezygnacja z ubiegania się o przydział mieszkania i skutkuje skreśleniem z listy oczekujących.
Nieprawidłowości obejmowały też np. niezgodny z prawem sposób wyliczania dochodu osób starających się o mieszkanie czy nieprzestrzeganie przez samorządy wewnętrznych zasad, które same ustaliły. NIK podaje tu konkretne przykłady.
Czytaj więcej
Setki, a w niektórych miastach nawet tysiące mieszkań komunalnych stoją puste. Samorządy systematycznie je remontują, a potem przekazują kolejnym najemcom.
Wymienia Ostrołękę, gdzie „stwierdzono, że przy przyznawaniu lokali mieszkalnych stosowano dowolność i nieprzejrzyste zasady”; Konin, w którym „stosowano praktykę przydziału lokalu w trybie „przyspieszonym”, tj. z pominięciem kolejności wynikającej z list osób oczekujących na przydział lokalu” czy Włocławek. Tam z kolei „w czterech z 26 badanych przypadków wnioskodawcom przedstawiono propozycję przydziału mieszkania mimo, że nie przedłożyli oni informacji o aktualnej sytuacji materialnej i mieszkaniowej, co było niezgodne przyjętymi uchwałami rady miasta”. W przypadku Siedlec zastrzeżenia Izby dotyczyły zasad rozpatrywania odwołań.
Na plus dla skontrolowanych jednostek należy odnotować, że starały się one zwiększać liczbę mieszkań dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W 2019 r. dysponowały 525 mieszkaniami o ułatwionym dostępie, z czego 251 były to lokale dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W połowie 2022 r. liczby te wyglądały odrobinę lepiej – mieszkań o ułatwionym dostępie było 737 (w tym 387 dostoswanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami). Z kolei liczba osób/gospodarstw domowych z osobą niepełnosprawną oczekujących na mieszkania wynosiła łącznie 893. Utrzymywała się na podobnym poziomie w stosunku do stanu na koniec 2019 r.