Książki na Święta: Sprawdź, czy nie zamieszkał u ciebie Mickiewicz

Warszawiakom, ale też wszystkim miłośnikom niebanalnego spojrzenia na Adama Mickiewicza na pierwszym miejscu trzeba polecić książkę „Wypiór” Grzegorza Uzdańskiego.

Zaczyna się tak:

„Mieszkali na ulicy, którą zna niewielu,/Choć w samym centrum miasta – tuż przy Zbawicielu,/Gdzie bywałych przechodniów ciągle jeszcze męczy/Nadzieja, że zobaczą ślad spalonej tęczy”.

Foto: mat.pras.

Tak, w większości – poza wątkami pamiętnika i korespondencji mailowej – na 200 stronach mamy do czynienia z najwyższej klasy mową wiązaną. Ci, którzy mieli okazję bawić się lekturą zbioru pastiszy Uzdańskiego „Nowe wiersze sławnych poetów”, które najpierw były publikowane na FB, a później ukazały się drukiem, wiedzą, że gdy w posłowie „Wypióra” czytamy, że „w tym poemacie dygresyjnym Grzegorz Uzdański biegle wykorzystuje rozmaite formy metryczne, po które sięgali romantycy (szczególnie pięknie brzmi polski heksametr w przedostatnim fragmencie)” – to wcześniejsza lektura to już potwierdziła.

Jej bohaterami jest para z przyległościami, która mieszka przy hipsterskim centrum, czyli placu Zbawiciela, gdzie pojawia się „wiecznie żywy” Adam Mickiewicz we własnej osobie. Przez pryzmat jego małżeństwa z Celiną i romansu z Ksawerą Deyebel patrzymy na dzisiejsze relacje, ale też na Warszawę. Miejscami akcji jest szpital psychiatryczny na Nowowiejskiej, Nowy Świat, Muzeum Mickiewicza, Pole Mokotowskie, plac Defilad, park na Skarpie Wiślanej, Wydział Polonistyki UW i kursujący po stolicy Uber.

Ciekawą perspektywę spojrzenia na Śląsk w książce „Kajś” tworzy Zbigniew Rokita, z jednej strony zewnętrzną, zrozumiałą dla osób spoza Śląską, a z drugiej w śląskość się coraz bardziej zanurzającą.

Foto: mat.pras.

– Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem – napisał autor. – W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie „Rotę”, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Lieselotte.

W końcu w autorze coś pękło. Postanowił pokręcić się po okolicy.

– Spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących „nieistniejącą” narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji, co trzeba. Oto nasza silezjogonia – podkreśla autor.