W tych miastach ciężko oddychać. Nowy raport smogowy

Nowa Ruda, Nowy Targ, Sucha Beskidzka, Nowy Sącz oraz Żywiec to najbardziej zanieczyszczone miasta w Polsce - wynika z raportu Polskiego Alarmu Smogowego.

- Oczywiście miejsce i sama obecność w rankingu nas martwią, ale równocześnie dwukrotny spadek liczby dni smogowych – co też podkreśla Polski Alarm Smogowy – już pokazuje, że podjęte przez gminę działania przynoszą efekt – mówi Oskar Piecuch, rzecznik prasowy Urzędu Miasta w Pszczynie, która też znalazła się na szczycie tego niechlubnego rankingu.

Ten problem trwa od wielu lat

Dolnośląska Nowa Ruda po raz kolejny zajęła pierwsze miejsce w rankingu najbardziej zanieczyszczonych smogiem miejscowości. „Zwyciężyła” w trzech kategoriach: miasta, gdzie było najwyższe średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu, stężenie PM10 oraz gdzie było najwięcej dni smogowych – 95.

A za dzień smogowy uznaje się taki, w którym przekroczony zostaje średni dobowy poziom dopuszczalnego pyłu PM10 (50 mikrogramów na metr sześcienny - µg/m³). Norma krajowa stężenia tych szkodliwych cząsteczek w powietrzu wynosi 35 dni.

Wśród smogowych liderów zastanawia również duża liczba miejscowości z Małopolski. Są wśród nich m.in. Pszczyna, Żywiec, Nowy Sącz, Nowy Targ czy Sucha Beskidzka.

 – W Małopolsce na skutek decyzji Sejmiku Województwa zezwolono na wydłużone użytkowanie “kopciuchów”, czyli kotłów najbardziej zanieczyszczających powietrze. To pokazuje, że antysmogowe regulacje mają wpływ na to, jakim powietrzem oddychamy" – napisano w raporcie PAS.

Czytaj więcej

Ekologia

Chcą kopciuchów i powrotu kominków. „To kompletne szaleństwo i paranoja”

W najbliższy poniedziałek, 28 sierpnia radni Sejmiku Województwa Małopolskiego znowu zajmą się sp...

- Problem smogu i ogólnie niskiej emisji zauważono w Żywcu już w 2007 roku, kiedy rozpoczęliśmy realizację Programu Ograniczenia Niskiej Emisji. W ciągu tych 16 lat trwania programu udało się wspólnie z mieszkańcami wymienić stare kopciuchy na łączną wartość ponad 20 milionów złotych – informuje Mariusz Hujdus, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Żywcu.

Zapewnia, że dodatkowym motywatorem do dalszych działań był raport WHO z 2016 roku, w którym Żywiec znalazł się na pierwszym miejscu wśród miast Unii Europejskiej pod względem zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10.

- Od tego czasu znacznie zintensyfikowaliśmy działania. Wspólnie ze specjalistami z Forum Energii oraz Krajowej Agencji Poszanowania Energii przygotowaliśmy dokument strategiczny pt. „Antysmogowa Mapa Drogowa. Czysta energia poprzez czyste ciepło. Żywiec bez smogu 2030”. Dokument ten przygotowany w 2020 roku szacował, że aby pozbyć się smogu całkowicie potrzeba około 500 mln złotych – przyznaje Mariusz Hajdus.

Samorządy starają się walczyć ze smogiem

Oskar Piecuch z Pszczyny przypomina, że od kilku lat nieprzerwanie gmina korzysta z wszystkich dostępnych programów umożliwiających dofinansowanie wymiany kotłów.

Dodaje, że w mieście jest obecnie realizowany drugi etap projektu „Słoneczna Gmina Pszczyna”. - W pierwszym, dzięki dofinansowaniu mieszkańcy zamontowali blisko 400 instalacji fotowoltaicznych, w drugim planujemy wspomóc kolejnych 200 takich inwestycji - mówi.

Od 2022 roku mieszkańcy, którzy korzystają z ekologicznych źródeł ciepła są zwolnieni z podatku od nieruchomości.

Czytaj więcej

Ekologia

Badania naukowców pomogą w przewietrzeniu Krakowa

Politechnika Krakowska pomoże gminie Kraków w staraniach o czyste powietrze. Stanie się to za spr...

Mateusz Skupień,  główny specjalista w referacie ds. ochrony Środowiska Urzędu Miasta Nowy Targ, zwraca uwagę, że coroczny ranking wykonywany przez PAS obejmuje wyłącznie te miejscowości, gdzie prowadzony jest monitoring jakości powietrza.

- Pomija on zatem miejscowości nieopomiarowane. Pomimo tego, iż w ubiegłym roku (2022) zanotowano przekroczenia norm jakości powietrza w  Nowym Targu, to należy wziąć pod uwagę, że liczne działania edukacyjno-ekologiczne i programy dotacyjne dla lokalnej społeczności prowadzone dla mieszkańców naszego miasta, zaczynają wyraźnie przynosić wymierne efekty – zapewnia Mariusz Skupień.

Podkreśla, że nastąpiła poprawa jakości powietrza,, a wprowadzone działania dokonywane przez samorząd, pokazują pozytywne tego skutki w postaci zmniejszonego zanieczyszczenia powietrza i spadania w rankingu miejscowości z zanieczyszczeniem powietrza.

Bardzo powoli, ale widać poprawę jakości powietrza

Po raz pierwszy w niechlubnym rankingu pojawiło się Nowe Miasto Lubawskie (województwo warmińsko-mazurskie), w którym zainstalowano nową stację pomiarową Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. W 2022 r. zanotowano tam 53 dni smogowe, a stężenie benzo(a)pirenu osiągnęło aż  700 proc. normy.

Ekspertów z PAS martwi także wysoka pozycja niektórych uzdrowisk, w tym Szczawnicy, Rabki-Zdroju i Jedliny-Zdroju, gdzie zanotowano stężenia benzo(a)pirenu przekraczające normy od 300 do 600 proc.

Ale są też dobre wieści. Powietrze w Polsce zaczyna się powoli poprawiać. Przez dziewięć lat nawet w Nowej Rudzie średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu zmalało o 47 proc, liczba dni smogowych zmniejszyła się o 26 proc., a średnioroczne stężenie PM10 spadło o jedną piątą.

Poprawę sytuacji zaobserwowano we wszystkich miejscowościach, w których prowadzone są pomiary.

W Krakowie i w Rybniku średnioroczne stężenie PM10 spadło aż 40 proc., ale "największe zmiany widać w liczbie dni smogowych". Przez osiem lat w Nakle "liczba dni z powietrzem nienadającym się do oddychania spadła ponad pięciokrotnie".