Miastom nie podoba się nowa wersja KPO

Związek Miast Polskich nie zaopiniował pozytywnie poprawionego projektu Krajowego Planu Odbudowy, zaleca dalsze prace nad dokumentem.

Krajowy Plan Odbudowy to mapa drogowa wykorzystania 58 mld euro z unijnego Funduszu Odbudowy, który jest wspólnotową odpowiedzią na kryzys pandemiczny. Po konsultacjach publicznych rząd przygotował nową wersję programu, zapewniając, że uwzględnił większość uwag i postulatów zgłoszonych przez stronę społeczną.

Zdaniem zarządu Związku Miast Polskich, w nowej wersji rzeczywiście widać zmiany w dobrym kierunku, ale nie są one na tyle wystarczające, by uzyskać pełną akceptację ZMP. „Nie możemy dziś pozytywnie zaopiniować nowej wersji projektu KPO i postulujemy dalsze prace nad tym niezwykle ważnym dla Polek i Polaków dokumentem” – pisze ZMP.

CZYTAJ TAKŻE: Apel: „Domagamy się upublicznienia nowej wersji KPO”

Miasta wytykają, że ogólne zasady utworzenia i działania Komitetu Monitorującego KPO, o co postulowali samorządowcy i politycy, jednak sam Komitet ma nie mieć bezpośredniego wpływu na proces wyboru projektów i wdrażanie KPO. Nie jest też określona proporcja i liczba poszczególnych grup desygnujących członków do jego składu.

W efekcie za wdrażanie KPO wciąż ma odpowiadać jedynie administracja rządowa. Pojawił się zapis o roli samorządów wojewódzkich (marszałków), jednakże nie jest tam wprost powiedziane, jaką funkcję mają pełnić i zdaniem ZMP nie będą one miały żadnych kompetencji. „Samorząd powinien być współgospodarzem KPO” – podkreśla w swoim stanowisku ZMP.

Sprzeciw miast budzi też proponowany podział pieniędzy. Jak ma wynikać z nowego projektu KPO, sektor samorządowy ma być beneficjentem mniej niż 30 proc. środków, z czego ponad połowa (55,3 proc.). ma pochodzić z części pożyczkowej KPO (w sektorze zaś rządowym – tylko 20 proc. ma pochodzić z pożyczek).

Taki nierówny podział jest niemożliwy do przyjęcia – zaznacza ZMP.

W nowej wersji KPO odnotowano, zgodnie z postulatami samorządów, zmianę sytuacji dużych miast, które w wyniku skutków pandemii z tzw. motorów wzrostu stają się ponownie grupą docelową wsparcia, gdyż „ze względu na dużą gęstość zaludnienia, największa jest w nich presja ekologiczna oraz skala konsekwencji społecznych i gospodarczych”. Oznacza to, że dostęp do wsparcia z Funduszu Odbudowy zyskają zarówno małe, średnie jak i duże miasta.

CZYTAJ TAKŻE: „KPO to kontynuacja represji rządu wobec największych miast”

Jednocześnie przewidziano, co nie podoba się ZMP, że wiele działań miast (np. transport miejski i regionalny, budowa ścieżek rowerowych, czy urządzanie terenów zielonych), ma być realizowanych z części pożyczkowej. Zdaniem samorządowców trudno to sobie wyobrazić, bo to sektory niekomercyjne i nie „zarabiają” na siebie (nawet transport szynowy w miastach jest deficytowy i nie rokuje szans na spłatę zaciągniętych pożyczek z przychodów). Inaczej mówiąc, żeby zrealizować te inwestycje samorząd będzie musiał sam się zapożyczyć.

„KPO zakłada też interwencję adresowaną do szpitali powiatowych, ale wsparcie to jest ograniczone jedynie do formy zwrotnej. Przy dzisiejszym, wadliwym systemie finansowania ochrony zdrowia jest to nieuzasadnione” – czytamy w stanowisku.

Zarząd Związku uważa, że – zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu i Rady UE – niezbędne jest monitorowanie rzeczywistych skutków pandemii w Polsce i dokonanie po dwóch latach ewentualnej korekty KPO, tak aby wsparcie z Funduszu Odbudowy było kierowane do tych obszarów i sektorów, które realnie poniosły największe szkody w wyniku obecnego kryzysu.