Przybywa Pomników Historii

Pomnik Historii to zabytek o szczególnym znaczeniu dla kultury kraju. Tytuł jest przyznawany przez prezydenta RP specjalnym rozporządzeniem na wniosek ministra kultury. Wyróżnienie to ma już ponad 90 zabytków. Do tego elitarnego grona dołączyły właśnie Płock – Wzgórze Tumskie, Strzelno – zespół dawnego klasztoru norbertanek, Ujazd – ruiny zamku Krzyżtopór, Gdańsk – Twierdza Wisłoujście, ale nie tylko.

Wśród wyróżnionych zabytków znalazł się zespół dworsko-parkowy w Koszutach (woj. wielkopolskie). – Dwór wzniesiony na fundamentach starszej siedziby, został zbudowany około 1760 r. Budowlę ukształtowano w stylu barokowym – przypomina Jacek Piotrowski, dyrektor Muzeum Ziemi Średzkiej Dwór w Koszutach. Dodaje, że budynek był budowlą opartą na wielowiekowej tradycji szlacheckiej.

Koszuty u zarania

Zdaniem burmistrza Środy Wielkopolskiej Wojciecha Ziętkowskiego to wyróżnienie jest efektem splotu różnych okoliczności. – Jest ukoronowaniem procesu dziejowego, którego początki sięgają, można to powiedzieć bez przesady, początków naszej państwowości. Moim zdaniem nie da się oddzielić doniosłego wydarzenia z przeszłości od kontekstu historycznego. Osadnictwo na tym terenie powstało bardzo wcześnie i było związane z rodową siedzibą Piastów w Gieczu – przypomina burmistrz. I dodaje, że Środa Wielkopolska ze swoimi zabytkami i atrakcjami turystycznymi wraz z okolicznymi pamiątkami z przeszłości – grodem w Gieczu, zamkiem w Kórniku, pałacami w Winnej Górze i Rogalinie oraz licznymi zabytkowymi kościołami – jest mocno nasycona tradycją kulturową Wielkopolski.

Zamek wspiera gminę

Na prezydenckiej liście Pomników znalazł się także zespól zamkowo-parkowy w Krasiczynie (Podkarpacie). Zdaniem wójta gminy Krasiczyn Tadeusza Bobka wpisanie jako Pomnika Historii zespołu zamkowo-parkowego w Krasiczynie zapewni mu trwałe podleganie Agencji Rozwoju Przemysłu i umożliwi korzystanie zeń przez mieszkańców oraz licznie odwiedzających turystów. – Umożliwi to inwestycje w południowo-wschodnim skrzydle i na terenie byłego warzywniaka. Gmina Krasiczyn jest głównie postrzegana przez pryzmat zamku i od kondycji zespołu zamkowo-parkowego zależy kondycja samej gminy – tłumaczy wójt „Życiu Regionów”.

Na terenie gminy Krasiczyn można także odwiedzić Sanktuarium Matki Bożej Zbaraskiej w Prałkowcach, ufundowane w 1842 r. przez rodzinę Drużbackich. – W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej Częstochowskiej z XVI w. namalowany na blasze miedzianej, przywieziony po wojnie ze Zbaraża. Modlili się przed obrazem królowie Jan III Sobieski i Michał Korybut Wiśniowiecki – opisuje wójt Bobek. Poleca również Mur Krzeczkowski zbudowany z tzw. fliszu – skał osadowych powstałych na dnie głębokiego zbiornika morskiego zwanego oceanem Tetydy.

Przybędzie turystów

Jan Kozłowski z Urzędu Miasta Kwidzyn (Pomorze), którego zespół katedralno-zamkowy stał się także Pomnikiem Historii, uważa, że wyróżnienie to nie tylko prestiż. – Zakładamy, że obecność miasta na tej liście spowoduje większe zainteresowanie turystów naszym miastem. Kwidzyn leży na trasie, którą pokonują amatorzy zwiedzania, rozpoczynający wycieczkę w Malborku, gdzie swój początek ma szlak, na którym zlokalizowane są zamki gotyckie. Liczymy na to, że za kilka lat ten szlak będzie równie popularny, jak szlak zamków nad Loarą we Francji – uważa Jan Kozłowski.

Na liście znalazł się też zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim (woj. warmińsko-mazurskie). Burmistrz Jacek Wiśniowski przypomina, że zamek lidzbarski do 1994 r. był zabytkiem klasy „0″.

– Takie obiekty w naszym województwie były tylko dwa, właśnie zamek lidzbarski i zespół katedralny we Fromborku. Z różnych przyczyn dopiero w 2009 r. rozpoczęto starania o nadanie lidzbarskiemu zamkowi tytułu Pomnik Historii. Ten tytuł to nie tylko prestiż i promocja lidzbarskiej rezydencji biskupów i Muzeum Warmińskiego, to również promocja regionu. Daje pierwszeństwo w pozyskiwaniu środków na cele konserwatorskie – uważa burmistrz.

Co można odwiedzić po wyjściu z zamku? – W Lidzbarku koniecznie trzeba wybrać się do kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła, oranżerii bp. Krasickiego, cerkwi prawosławnej, przespacerować się bulwarami nad Łyną – wylicza burmistrz Wiśniowski.

Zastępca burmistrza gminy Mosina Przemysław Mieloch przypomina, że zespół pałacowo-parkowy w Rogalinie jest jedynym Pomnikiem Historii na terenie tej wielkopolskiej gminy, a obok zamku w Kórniku – drugim w powiecie poznańskim. – Wyróżnienie rezydencji Raczyńskich jako obiektu o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego kraju jest w sposób pośredni także wyróżnieniem dla miejsca, z którym przed ponad 250 laty Raczyńscy związali swoje życie. Zrewitalizowane wnętrza rezydencji wraz z otoczeniem przyciągają do Rogalina sporą ilość turystów – przekonuje Przemysław Mieloch.

W pobliżu znajdują się szlaki turystyczne Wielkopolskiego Parku Narodowego, nadwarciańskie łęgi w Rogalinku, miasteczko Mosina, gdzie w czasie powstania wielkopolskiego 1848 r. proklamowano niepodległą Rzeczpospolitą Mosińską.