Wydawało się, że Polska już rozwiązała ten problem. Niestety, nie

Wiosną ruszy nowy nabór do programu usuwania azbestu. Zdaniem samorządowców potrzebne jest jednak radykalne przyśpieszenie działań.

Publikacja: 17.12.2020 14:34

Na Mazowszu najwięcej wyrobów zawierających azbest znajduje się w Warszawie

Na Mazowszu najwięcej wyrobów zawierających azbest znajduje się w Warszawie

Foto: 123RF

O szkodliwości azbestu wiadomo od stu lat, w Polsce jego importu i obrotu nim zakazano ponad dwie dekady temu. Jednak budynki, w których wykorzystano azbestowe izolacje i pokrycia, wciąż stoją, zgodnie zresztą ze źródłem handlowej nazwy rakotwórczego materiału. „Eternit” wywodzi się z łacińskiego aeternum, czyli wieczność.

Formalnie azbest może pozostać do końca 2032 r. Obowiązek usunięcia elementów spoczywa na właścicielach nieruchomości. Mogą oni jednak starać się o dofinansowanie.

– W latach 2010-2020 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczył na usuwanie wyrobów zawierających azbest 210 mln zł, co przyniosło efekt w postaci usunięcia ponad 261 tysięcy ton – poinformował wiceprezes Funduszu Paweł Mirowski, podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Rozpoczęcie kolejnego naboru wniosków na likwidację eternitu przewidywane jest w marcu 2021 r. NFOŚiGW zamierza przeznaczyć na to dalsze 50 mln zł.

Końca nie widać

Samorządowcy uważają, że tempo usuwania azbestu w Polsce jest niezadowalające.

– Nie możemy zagłaskiwać rzeczywistości – stwierdził Leszek Świętalski, sekretarz generalny Związku Gmin Wiejskich RP. – Prognozuje się, że program nie zostanie zrealizowany [do roku 2032] i będzie wydłużony w czasie „trudno powiedzieć jakim” – dodał.

CZYTAJ TAKŻE: Samorządy: zakaz używania dmuchaw do liści. Ale nie wszędzie

Tę opinię potwierdza raport NIK z 2016 roku o realizacji programu oczyszczania kraju z azbestu. Izba oszacowała wówczas, że przy dotychczasowym tempie eliminacja szkodliwych wyrobów potrwa 200 lat.

Jak żyć, za co kryć?

Związek Gmin Wiejskich RP apeluje o przyspieszenie startu przyszłorocznego naboru. Jak przypomniał Jacek Brygman – wójt Gminy Cekcyn i wiceprzewodniczący Związku – azbestowy problem dotyczy przede wszystkim obszarów wiejskich.

– O ile z budynków mieszkalnych to pokrycie powoli znika, o tyle ogromne powierzchnie dachów na stodołach, oborach, chlewniach pozostają przez cały czas [pokryte azbestem]. I tu głównym problemem jest kwestia środków na nowe pokrycie. To jest wydatek przynajmniej 10-krotnie wyższy niż sama kwestia utylizacji azbestu – wyliczał.

Tysiące ton, miliony ton

Usuwaniem azbestu zajmują się także władze największych miast. W przyszłym roku mieszkańcy Wrocławia (prezydent Jacek Sutryk także jest członkiem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego) mogą dostać nawet 100 procent dofinansowania do demontażu, transportu i unieszkodliwienia azbestowego pokrycia. Wnioski można składać do 31 stycznia.

Miejscowy program likwidacji azbestu jest realizowany od 2012 r. przy wsparciu NFOŚiGW oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.

CZYTAJ TAKŻE: Usuwanie azbestu, czyli eternit na wieki wieków

W latach 2012 – 2020 w ramach wrocławskiego programu usunięto ponad 1,1 tys. ton wyrobów azbestowych z 493 nieruchomości. Do likwidacji pozostaje tu jeszcze ok. 2,8 tys. ton.

Zgodnie z informacją NIK w samym tylko województwie mazowieckim na unieszkodliwienie czeka ponad 900 tys. ton azbestu. Źle jest także w Lubelskiem (ponad 700 tys. ton). Najmniej pozostaje w województwach zachodnich (poniżej 100 tys. ton).

O szkodliwości azbestu wiadomo od stu lat, w Polsce jego importu i obrotu nim zakazano ponad dwie dekady temu. Jednak budynki, w których wykorzystano azbestowe izolacje i pokrycia, wciąż stoją, zgodnie zresztą ze źródłem handlowej nazwy rakotwórczego materiału. „Eternit” wywodzi się z łacińskiego aeternum, czyli wieczność.

Formalnie azbest może pozostać do końca 2032 r. Obowiązek usunięcia elementów spoczywa na właścicielach nieruchomości. Mogą oni jednak starać się o dofinansowanie.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Ekologia
Spalarnie chcą uznać spalanie śmieci za recykling
Ekologia
Miasta przyspieszyły zakupy „zielonych” autobusów
Ekologia
Samorządowe wsparcie na zieloną energię. Ostatnia chwila na złożenie wniosku
Ekologia
Ustawa wiatrakowa: Samorządowcy chcą powrotu do projektu z 2023 r.
Ekologia
Smog dusi Kraków. Miasto wprowadziło darmową komunikację