Samorządy stawiają na rozwój komunikacji tramwajowej. Budowa nowych linii oraz inwestycje w nowocześniejszy i wygodniejszy tabor mają odciągać mieszkańców od prywatnych samochodów, prowadząc do zmniejszenia korków i emisji zanieczyszczeń. Efekty tego rodzaju przedsięwzięć będą mieć szczególne znaczenie właśnie teraz, gdy pandemia mocno osłabiła frekwencję w komunikacji publicznej.
Największy program inwestycyjny realizuje Warszawa. W perspektywie do 2023 r. zaplanowana jest budowa 13 kilometrów nowych tras. Najważniejszą jest linia w kierunku Wilanowa. Trasa o łącznej długości blisko 19 km docelowo połączy Wolę, Odolany, Dworzec Zachodni, Ochotę, Mokotów i Wilanów.
CZYTAJ TAKŻE: Duże miasto wyda pół miliarda złotych na tramwaje
– Wkrótce podpiszemy umowę na kolejną ponad 2,5-kilometrową trasę na Woli. Jesteśmy po aukcji elektronicznej, dzięki której będzie można wybrać najkorzystniejszą ofertę – informuje Maciej Dutkiewicz, rzecznik Tramwajów Warszawskich. W realizacji jest jeszcze budowa trasy tramwajowej na Tarchominie oraz na ul. Kasprzaka. W perspektywie ma powstać także linia na Gocław.
Ciszej i czyściej
Przed spółką jest jeszcze budowa nowej zajezdni i odbiory 123 nowych tramwajów z możliwością skorzystania z opcji na kolejnych 90. – Łączny planowany koszt wszystkich projektów finansowanych z UE do 2023 roku wynosi 2,29 mld zł – dodaje Dutkiewicz.
W Poznaniu w przyszłym roku planowane jest zakończenie prac przy budowie linii tramwajowej na Naramowice. Sama trasa będzie kosztować 270 mln zł, natomiast kolejne 160 mln zł pochłonie przebudowa układu drogowego w jej sąsiedztwie. Inwestycja ułatwi dojazd do Naramowic. Wpłynie także na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń i obniży poziom hałasu w okolicy.
– To inwestycja, która będzie miała wpływ na funkcjonowanie Poznania przez kilkadziesiąt lat – zapowiedział prezydent miasta Jacek Jaśkowiak.
CZYTAJ TAKŻE: Więcej nowych tramwajów. Są z Polski, ale i z Turcji
Nowe trasy tramwajowe planuje Gdańsk. Nowa Politechniczna połączy istniejącą infrastrukturę tramwajową w dzielnicy Piecki-Migowo z Wrzeszczem i pobiegnie w śladzie ul. Bohaterów Getta Warszawskiego. Projekt ma być gotowy do końca 2022 roku. Przygotowywana jest także koncepcja przebiegu Nowej Wałowej.
Z partnerem prywatnym
W Krakowie powstaje linia do Mistrzejowic: 4,5-kilometrowa trasa ma być pierwszą w Polsce tak dużą inwestycją transportową realizowaną w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Obejmuje budowę dziesięciu par przystanków, tunelu w rejonie ronda Polsadu, rozbudowę pętli tramwajowej przy ul. Jancarza oraz infrastruktury towarzyszącej.
– Za projekt, pozyskanie finansowania, budowę i utrzymanie infrastruktury przez okres 20 lat odpowiada partner prywatny. Dla miasta formuła partnerstwa publiczno-prywatnego daje zarówno korzyści finansowe, jak i jakościowe – cytuje Andrzeja Kuliga, zastępcę prezydenta Krakowa, serwis InfoTram.
We Wrocławiu w końcu czerwca włączono do ruchu 2 km nowego torowiska i pięć nowych peronów – to pierwszy odcinek Trasy Autobusowo-Tramwajowej, jednej z największych inwestycji komunikacyjnych Wrocławia w ostatnich latach. Nowe przystanki powstały na wysokości dawnego dworca Marchijskiego, przy ul. Smoleckiej oraz przy ul. Robotniczej. Cała trasa na Nowy Dwór o długości ok. 7 km ma być gotowa w 2023 r.
Na inwestycjach odbija się jednak sytuacja gospodarcza. W aglomeracji katowickiej, gdzie realizowany jest „Zintegrowany projekt modernizacji i rozwoju infrastruktury tramwajowej w Aglomeracji Śląsko-Zagłębiowskiej”, postęp prac najpierw hamowały kłopoty z pracownikami z powodu pandemii, a teraz opóźnia je brak materiałów budowlanych, odczuwalny zresztą w innych miastach.
Spóźnione dostawy
– Najpierw przerwany został łańcuch dostaw prefabrykowanych płyt torowych, obecnie zaś opóźnione są dostawy słupów trakcyjnych, a przede wszystkim mas zalewowych wykorzystywanych do montażu szyn w komorach płyt torowych, dla których opóźnienia w dostawach liczone są w miesiącach – mówi Andrzej Zowada, rzecznik prasowy Tramwajów Śląskich.
Jak dotąd udało się zakończyć dziesięć inwestycji, w najbliższych dwóch miesiącach gotowe będą trzy kolejne – na pograniczu Sosnowca i Będzina oraz w Rudzie Śląskiej Goduli – a w trakcie realizacji jest dalszych osiem zadań.
W najbliższych dwóch–trzech miesiącach Tramwaje Śląskie planują ogłoszenie pięciu kolejnych przetargów: dla inwestycji w Bytomiu, w Zabrzu, Sosnowcu Niwce oraz dla budowy nowej linii wzdłuż ul. Grundmanna w Katowicach.
CZYTAJ TAKŻE: Tramwaje wyłącznie niskopodłogowe? W tym mieście się udało
W tych ostatnich odsunęła się jednak strategiczna dla miasta budowa nowej linii tramwajowej od pętli w dzielnicy Brynów do Kostuchny. Miała to być pierwsza rozbudowa sieci tramwajowej w mieście od 1947 roku, nie licząc przebudowy lub modernizacji istniejących połączeń.
– Przedłużające się procedury na etapie projektowania spowodowały, że nierealne stało się zakończenie inwestycji w 2023 roku – tłumaczy Zowada.
W rezultacie została zastąpiona czterema projektami związanymi z przebudową istniejącej infrastruktury na terenie Katowic oraz trzema zadaniami związanymi z zakupem specjalistycznych pojazdów technicznych.
Kształtowanie przestrzeni
Eksperci oceniają, że rozwój komunikacji tramwajowej wpływa nie tylko na zachowania komunikacyjne mieszkańców miast, ale także na kwestie urbanistyczne specyficzne dla poszczególnych krajów. Stąd tak duże znaczenie nowych inwestycji.
Na przykład we Francji tramwaj traktowany jest nie tylko jako środek lokomocji, ale także jako narzędzie kształtowania przestrzeni miejskiej. Linie przebiegają środkami osiedli i przez najważniejsze fragmenty śródmieścia, a przy wytyczaniu nowych linii często zwężane są jezdnie.
Z kolei w Niemczech rozwijana jest koncepcja Stadbahnu – szybszego tramwaju o wydzielonej infrastrukturze, często z podziemnymi przystankami.
