W poprzedniej kadencji powstał tylko jeden Związek Metropolitalny: Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Miał służyć jako projekt pilotażowy dla innych miast, ale rządzący nie określili terminu oceny jego działania. Tymczasem duże miasta widzą w metropoliach swoją przyszłość. Jak twierdzą samorządowcy, dla Łodzi, tego wyludniającego się powoli miasta, to jedyny ratunek. Dlatego Komisja Ustawodawcza Senatu zajęła się 8 stycznia 2020 roku projektem ustawy.
Z uzasadnienia do projektu wynika, że Łódzki Związek Metropolitalny (ŁZM) będzie zrzeszeniem gmin województwa łódzkiego. Jądrem owego obszaru ma być Łódź. Projekt ustawy wzorowano na śląskiej metropolii i zakłada on, że Łódzki Związek Metropolitalny będzie miał osobowość prawną i zostanie utworzony na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów. Pełnomocnikiem do spraw utworzenia ma być prezydent Łodzi, natomiast organami Łódzkiego Związku będą: zgromadzenie i zarząd. ŁZM ma wykonywać zadania publiczne, takie jak kształtowanie ładu przestrzennego, planowanie, koordynacja, integracja oraz rozwój publicznego transportu zbiorowego. Poza tym ważna będzie koordynacja w ustalaniu przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich na obszarze związku oraz jego promocja. W perspektywie związek będzie mógł przejmować zadania gminne, ale na zasadzie dobrowolnych porozumień. Proponuje się także możliwość przeniesienia – za obopólną zgodą – na Związek Metropolitalny wszelkich praw i obowiązków związku międzygminnego. Przewiduje się, że wysokość udziału ŁZM we wpływach z podatku PIT od podatników zamieszkałych na jego obszarze w roku, w którym utworzony zostanie Związek Metropolitalny, wyniesie 0,2 proc., a w latach następnych – 5 proc. ustawie.
