Nowy przywita peron. Dworcowe zabytki odzyskują blask

Pierwsze ze 188 dworców odnowionych w ramach programu inwestycji dworcowych PKP służą już podróżnym. Łączna wartość zakończonych modernizacji przekracza 113 milionów złotych.

Dotychczasowym efektem programu jest 15 zmodernizowanych stacji. Ostatnio, w styczniu, otwarto nowy dworzec w Czeremsze (woj. podlaskie). Stacja stanowi węzeł przesiadkowy przy magistrali wschodniej łączącej Olsztyn, Białystok, Lublin, Rzeszów i Kielce.

– Większość prowadzonych przez nas inwestycji dworcowych wchodzi w decydującą fazę. Aż 42 proc. z nich jest w trakcie prac budowlanych oraz na etapie wyboru wykonawcy. Kolejne 40 proc. jest na etapie opracowania dokumentacji projektowych i wyboru pracowni architektonicznych, które je opracują – wylicza Krzysztof Mamiński, prezes PKP SA.

Poznań razy dwa

Wśród oddanych znajduje się budynek dworca Poznań Zachodni wzniesiony w 1927 roku. Zakres robót budowlanych objął tu m.in. odnowienie elewacji, wymianę poszycia dachu, wzmocnienie konstrukcji, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej oraz zagospodarowanie terenu obok budynku. Dworzec został dostosowany do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Trzeba też było zadbać o walory zabytkowe – prace budowlane odbywały się pod nadzorem Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków. W ich trakcie odkryto historyczne elementy, które zostały poddane renowacji i wyeksponowane. Wizyta na nowej-starej stacji może przywieść na myśl Powszechną Wystawę Krajową z 1929 roku, stanowiącą prezentację dorobku państwa po dekadzie niepodległości. To właśnie przy tej okazji wzniesiono dworzec.

CZYTAJ TAKŻE: Dworce jak dworki. Szykuje się remont na ogólnopolską skalę

Dworzec Zachodni to druga z poznańskich stacji po zmianach. Wcześniej otwarto nowy dworzec Poznań Garbary, który powstał w miejscu poprzedniego budynku. – A to nie koniec inwestycji PKP SA dla Wielkopolski. Programem inwestycji dworcowych objęliśmy w tym województwie jeszcze 11 obiektów – przypomina Krzysztof Mamiński.

Po drodze do Wiednia

Dworcowe zabytki po remoncie można oglądać także w podwarszawskim Pruszkowie (1924 r.) i dolnośląskim Chojnowie (1845 r.).

W Pruszkowie odtworzono historyczne posadzki, stropy, schody i poręcze, a nowy dach pokryto historycznie udokumentowaną dachówką „karpiówką”. Wiele elementów trzeba było dorobić na zamówienie ze względu na znaczny stopień zniszczenia pierwotnych materiałów. Uzgodnieniom z konserwatorem zabytków podlegały nie tylko elementy architektoniczne, jak stolarka okienna i drzwiowa, ale też drobiazgi, takie jak zegar dworcowy i włączniki elektryczne w poczekalni.

– Pruszków to miasto silnie związane z koleją i jej historią. Pociągi przejeżdżają tutaj od 1845 roku. Nasze miasto leży na trasie dawnej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. To u nas powstała jedna z pierwszych stacji na terenie zaboru rosyjskiego – przypomina Paweł Makuch, prezydent Pruszkowa. – Po remoncie wygląd dworca i detale architektoniczne odzyskały blask międzywojennego polskiego neorenesansu – zauważa.

Przed remontem miasto zobowiązało się do wynajęcia od PKP pomieszczeń dworca, zatem obiekt będzie służył także mieszkańcom, którzy akurat nie wybierają się w podróż.

Kolejowa dolina

Wśród planowanych inwestycji uwagę zwraca przebudowa 12 dworców w Dolinie Popradu. W ubiegłym roku PKP podpisały w tej sprawie umowę z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego. Modernizacja dworców w Piwnicznej, Piwnicznej-Zdroju, Zubrzyku, Starym Sączu, Rytrze, Barcicach, Młodowie, Łomnicy-Zdroju, Wierchomli Wielkiej, Żegiestowie, Żegiestowie-Zdroju oraz Miliku ma kosztować ponad 44 mln zł (unijne dofinansowanie przekracza 27 mln zł i może wzrosnąć).

CZYTAJ TAKŻE: Drugie życie krośnieńskiego dworca kolejowego

Wiadomo już, że dworce w Barcicach, Piwnicznej, Piwnicznej-Zdroju, Rytrze, Wierchomli Wielkiej, Żegiestowie, Żegiestowie-Zdroju oraz Starym Sączu zostaną przebudowane. Wszystkie, oprócz budynku stacji w Starym Sączu, są objęte ochroną konserwatorską. W Łomnicy-Zdroju, Młodowie, Miliku oraz Zubrzyku stare dworce zostaną zastąpione nowymi.

Małopolscy samorządowcy podkreślają regionalną wagę inwestycji, mimo że obejmuje ona stacje w małych miejscowościach. – Rozwój infrastruktury kolejowej w Małopolsce to jeden z priorytetów władz województwa. Chcemy, aby mieszkańcy każdego zakątka naszego regionu mogli sprawnie, bezpiecznie i komfortowo dotrzeć do pracy, szkoły lub domu – mówi Witold Kozłowski, marszałek województwa małopolskiego.

– Inwestycje infrastrukturalne to nie tylko udogodnienia dla mieszkańców i turystów, ale także realne ułatwienie dla przedsiębiorców zainteresowanych rozwijaniem biznesu w Małopolsce. Stworzą dogodne warunki dla rynku pracy – dodaje Łukasz Smółka, wicemarszałek województwa.

Wrocławski przykład

Warto przy tej okazji wspomnieć o dworcu, którego remont – chociaż przeprowadzony kilka lat przed wejściem w życie programu inwestycji dworcowych – pokazał, jaki może być efekt prac modernizacyjnych.

CZYTAJ TAKŻE: Zabytkowe dworce: kłopot czy korzyści?

Przeprowadzona w latach 2010–2012 rewitalizacja dworca Wrocław Główny wraz otoczeniem i infrastrukturą techniczną przywróciła imponujący blask ponad 150-letniej budowli. Świetność odzyskała także jedna z niewielu w Polsce hal peronowych. Całość kosztowała ponad 361 mln złotych (w tym ponad 180 mln ze środków Unii Europejskiej).

Warto pojechać, wysiąść, poczekać, wsiąść i wrócić.

 

Jacek Kosmala, burmistrz Nidzicy

Dworzec kolejowy to wizytówka każdego miasta. Niestety, nasza „wizytówka” przez kilkadziesiąt lat spełniała odwrotne do zamierzonego zadanie – odstraszała potencjalnych turystów czy po prostu osoby podróżujące koleją. Na szczęście już niebawem mieszkańcy, turyści oraz klienci kolei państwowych będą mogli cieszyć oko zmianami. I to nie tylko na terenie budowanego właśnie supernowoczesnego dworca, ale również w jego pobliżu. Równocześnie z przebudową dworca trwa współfinansowana przez gminę Nidzica modernizacja jednej z głównych arterii miasta, ul. Kościuszki, która łączy dworzec ze ścisłym centrum. Ponadto dzięki bardzo dobrej współpracy z zarządem PKP planujemy korzystać z części pomieszczeń, które powstaną po przebudowie. Jednak najistotniejsze z perspektywy potencjału turystycznego i komunikacyjnego jest wpisanie nidzickiego dworca do tzw. szprychy Centralnego Portu Komunikacyjnego.

 

Jacek Lelek, burmistrz Starego Sącza

W ostatnich dniach pojawiła się informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty na przebudowę i budowę dworców kolejowych w Dolinie Popradu, w tym dworca starosądeckiego. Stary Sącz nie współfinansuje przedsięwzięcia, natomiast jest jego partnerem, co będzie skutkowało m.in. wynajmem przez gminę pomieszczeń od PKP na działalność organizacji pozarządowych, obowiązkiem utrzymania terenów zielonych w obrębie dworca oraz rowerowego parkingu Bike & Ride. Przebudujemy też drogę prowadząca do dworca, co nie wynika bezpośrednio z umowy partnerskiej, ale jest naszym zdaniem konieczne, by inwestycja lepiej służyła pasażerom. Linia kolejowa Tarnów–Leluchów (linia w Dolinie Popradu, nazywana „kryniczanką” – red.) nie jest w tym momencie najistotniejszym korytarzem komunikacyjnym, ale z zadowoleniem przyjmuję pozytywne oznaki ożywienia ruchu pasażerskiego z i do Krakowa. Wzrost potencjału turystycznego i komunikacyjnego będziemy mogli ocenić po zakończeniu budowy linii Podłęże–Piekiełko, która istotnie skróci czas dojazdu ze stolicy Małopolski na Sądecczyznę.

 

Andrzej Bojarski, zastępca prezydenta Oświęcimia

Cieszy nas, że przestrzeń wokół dworca się zmienia. To miejsce jest odwiedzane nie tylko przez mieszkańców, ale też turystów. Z myślą o nich – w porozumieniu z PKP – przygotujemy infokiosk z informacją turystyczną. PKP przebudowuje budynek dworca oraz modernizuje linie kolejowe w kierunku Krakowa i Czechowic-Dziedzic, miasto zaś wybudowało parking wielopoziomowy. Przy dworcu PKP stanie też jedna z dziewięciu stacji Oświęcimskiego Roweru Aglomeracyjnego. Dobrze, że nasze działania są spójne. Dworzec będzie nowoczesny i funkcjonalny, a pobliski Park & Ride (nowość w naszym mieście) zapewni bezpłatne i bezpieczne parkowanie samochodów na czas dalszej podróży. Kluczowa jest jednak przebudowa linii kolejowych, która umożliwi szybkie połączenie z Katowicami i Krakowem. Wtedy chętniej będziemy korzystali z kolei.