Sprawdzono: drogi dla rowerów, ich oznakowanie i pasy ruchu oraz drogi dla pieszych i rowerów. Kontrola dotyczyła sytuacji w dziesięciu miastach z czterech województw: pomorskiego (Gdynia, Słupsk i Sopot), wielkopolskiego (Kalisz i Konin), dolnośląskiego (Legnica, Wałbrzych i Wrocław) i mazowieckiego (Płock i Radom). Dotyczyła 10 urzędów miast i 10 zarządów dróg miejskich – Izba sprawdziła czy i jak powstaje infrastruktura rowerowa, czy samorządy robią to zgodnie z przepisami oraz jak dbają o tę, która już wybudowały.
Podstawowa ocena brzmi:” Działania podejmowane przez samorządy miast przyczyniały się do rozwoju sieci infrastruktury rowerowej. Nie zagwarantowały one jednak w pełni prawidłowego utrzymania tej infrastruktury, co nie pozostawało bez wpływu na bezpieczeństwo, atrakcyjność i komfort jej użytkowania.”
W latach 2019-2022 (I kwartał) skontrolowane miasta na powstanie lub ulepszenie infrastruktury drogowej wydały łącznie ponad 2,6 mld zł, w tym samorządy z pieniędzy własnych wydały nieco ponad 155 mln zł (tj. 5,9 proc.). W sumie przybyło 123,5 km wszystkich rodzajów tras rowerowych. Najwięcej we Wrocławiu – ponad 45,5 km, w Radomiu ok. 24 km, w pozostałych miastach do 10 km dróg, najmniej w: Sopocie i Wałbrzychu. Długość dróg dla rowerów zwiększyła się z 361 km do 422 km (wzrost o 17 proc.), pasów ruchu dla rowerów z 50 km do 63 km (wzrost o 26 proc.), a dróg dla pieszych i rowerów z blisko 335 km do 385 km (wzrost o 15 proc.). W tym okresie wybudowano również 21 nowych zadaszonych parkingów rowerowych (wzrost z 51 do 72, tj. o 41 proc.).
NIK zauważyła, że część inwestycji nie odpowiada standardom i przepisom: wybudowano niewłaściwej szerokości pasy ruchu dla rowerów i szerokości przejazdów dla rowerzystów (w Gdyni, Kaliszu, i we Wrocław), zostawiono na drogach rowerowych bariery lub przeszkody (lub były zbyt blisko ścieżek), tak zauważono w Gdyni, Legnicy, Sopocie i we Wałbrzychu. Organizacja ruchu nie zawsze była zgodna z przepisami lub oznakowanie drogowe było nieczytelne (Gdynia, Płock, Radom, Słupsk, Sopot, Wałbrzych, Wrocław). Pozostawiono progi i uskoki na drogach dla rowerów i drogach dla pieszych i rowerów przekraczających dopuszczalną wysokość (Kalisz, Legnica, Płock, Wałbrzych, Wrocław).
Zastrzeżenia NIK dotyczyły też dokumentacji samorządowej w siedmiu z 10 skontrolowanych zarządów dróg wystąpiły w tym obszarze nieprawidłowości polegające na nierzetelnym prowadzeniu książek drogi i dzienników objazdów dróg. Są to Gdynia, Kalisz, Konin, Radom, Słupsk, Sopot, Wałbrzych. NIK zwróciła uwagę na to, iż w skontrolowanych miastach wprowadzono różne dokumenty o charakterze planistycznym i strategicznym (na podstawie uchwał rad miejskich oraz zarządzeń prezydentów miast), które odnosiły się m.in. do założeń związanych z utrzymaniem i rozwojem miejskiej infrastruktury rowerowej. To między innymi: polityka rowerowa miasta, strategia rozwoju miasta, strategia rozwoju elektromobilności oraz plan zrównoważonej mobilności oraz adaptacji do zmian klimatu. Jednak zapisane w tych dokumentach cele związane z utrzymaniem i rozwojem miejskich sieci infrastruktury rowerowej na ogół nie zostały osiągnięte lub nie można było w istocie ustalić faktu ich zrealizowania, ponieważ nie określono terminu lub docelowej wartości przyjmowanych wskaźników.
