Rozwój lokalny? Najlepiej z młodymi!

Inwestowanie w młodych i ich rozwój w rodzinnych miejscowościach pozytywnie wpływa na finanse samorządów lokalnych.

Publikacja: 26.10.2022 17:58

Należy oddać młodzieży głos i tworzyć przestrzeń, w której młodzi ludzie będą się czuli ważną części

Należy oddać młodzieży głos i tworzyć przestrzeń, w której młodzi ludzie będą się czuli ważną częścią lokalnej społeczności

Foto: Marianna Kulesza

Jak sprawić, by młodzi nie opuszczali rodzinnych stron i widzieli w nich atrakcyjne miejsce do życia? Odpowiedzi na to pytanie poszukują samorządowcy z wielu polskich miejscowości. Ale tak naprawdę jest ona prosta – należy oddać młodzieży głos i tworzyć możliwości i przestrzeń, w której młodzi ludzie będą się czuli ważną częścią lokalnej społeczności. Jak najlepiej to zrobić, podpowiada Fundacja Civis Polonus, specjalizująca się od prawie 20 lat w aktywizowaniu obywatelskim dzieci i młodzieży.

Wyzwania samorządów

Dzieci i młodzież to ta część społeczności lokalnej, która nie generuje bezpośrednio żadnych dochodów dla sektora publicznego. Jako grupa w tzw. wieku przedprodukcyjnym, często znajduje się poza zainteresowaniem władz samorządowych. A przecież to właśnie dzisiejsi kilku-, czy kilkunastolatkowie wejdą niedługo w dorosłość i staną się aktywni na rynku pracy, dostarczając wpływu do lokalnej kasy.

Mniejsze gminy i miasta borykają się obecnie z wieloma problemami – zmianami klimatu, podwyżkami cen, starzeniem się lokalnych społeczności. Prócz tych wyzwań, wiele z nich będzie musiało sobie wkrótce poradzić z problemem wyludniania. Młodzi ludzie coraz częściej wyjeżdżają do większych ośrodków w poszukiwaniu pracy i możliwości rozwoju, ale także dlatego, że brakuje im poczucia wpływu na miejsce, w którym żyją. Co zatem możemy zrobić, by ich zatrzymać? Czego potrzebują młodzi ludzie, by chcieli angażować się teraz w społecznościach i w projektowanie ich przyszłości?

Organizacje społeczne - sojusznicy samorządów

Lokalną politykę, skupioną na zaspokojeniu najpilniejszych potrzeb, charakteryzuje często brak dalekowzroczności lub po prostu nieznajomość tematu “młodzieżowego”. Tę lukę, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, często wypełniają organizacje społeczne, specjalizujące się w pracy z dziećmi i młodzieżą na różnych poziomach - od doraźnej pomocy materialnej i psychologicznej, poprzez zapewnienie oferty kulturalnej, aż do rozwijania programu edukacji obywatelskiej.

To właśnie NGO-sy i ich aktywni przedstawiciele zaangażowani w życie społeczności lokalnych są często motorem zmian i inspiracją dla młodych. Jednak ich możliwości działania ograniczają często skąpe finanse, brak infrastruktury i zatrudnionych na etat kadr i specjalistów (np. w zakresie prawa). Tu właśnie kluczowe jest wsparcie i długofalowa współpraca z lokalnymi władzami.

Warto podkreślić, że współpracując z NGO-sami, samorządy zyskują cennych partnerów - doświadczonych działaczy rozeznanych w sytuacji lokalnej, miejscowych liderów i specjalistów w swojej dziedzinie, którzy - w przeciwieństwie do urzędników - nie mają ograniczeń w działaniu i mogą zaproponować nowe, nietuzinkowe rozwiązania, a także pozyskać na nie środki pozabudżetowe.

Partnerstwa organizacji i samorządów mogą zrobić dla dzieci i młodzieży znacznie więcej, niż gdy działają w pojedynkę. Co ważne, mówiąc jednym mocnym głosem i tworząc spójny program lokalnej polityki młodzieżowej, samorządy i organizacje budują swoją wiarygodność i zdobywają zaufanie mieszkańców.

Praktyczne metody angażowania młodych

Sposobów na współpracę pomiędzy władzami lokalnymi a NGO-sami jest wiele - od organizacji wydarzeń, kampanii społecznych, poprzez budowanie długofalowej wizji rozwoju lokalnego. Poniżej przedstawiamy sprawdzone i skuteczne metody aktywizowania dzieci i młodzieży, które Fundacja Civis Polonus od lat promuje i praktykuje z powodzeniem we współpracy z gminami z całej Polski.

Młodzieżowe rady

Młodzieżowa rada jest przede wszystkim reprezentacją wszystkich młodych ludzi żyjących w danej gminie, powiecie czy mieście. Ma charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny. Może m.in. opiniować zadania inwestycyjne realizowane przez władze, wpływać na strategię rozwoju gminy lub miasta, wypowiadać się na temat budżetu, planów rewitalizacji, programu imprez czy programów stypendialnych.

Aktywne samorządy uczniowskie

Samorząd uczniowski to reprezentacja wszystkich uczniów i uczennic uczęszczających do danej szkoły. Jest to jedno z głównych narzędzi edukacji obywatelskiej w polskiej szkole i pierwsze zetknięcie się dzieci i młodzieży z tematem wyborów, wolności, prawa do głosu i decydowania o sobie. Samorządy uczniowskie można z powodzeniem włączać do działań lokalnych, np. dając dzieciom i młodzieży możliwość wypowiedzenia się na temat przestrzeni, w której żyją czy realizacji oddolnych inicjatyw dzieci i młodzieży.

Otwarte instytucje lokalne

Ważnym obszarem uwzględniania głosu, pomysłów i zaangażowania młodych ludzi jest zaproszenie ich do udziału w tworzeniu oferty lokalnych instytucji takich jak np. biblioteki, domy kultury, ośrodki sportu. Młodzi są ekspertami od kultury i estetyki młodzieżowej, mogą więc pomagać w diagnozie potrzeb, konsultacji programu, sposobu działania instytucji oraz jej promocji.

Młodzieżowy budżet obywatelski

Budżet obywatelski jest uznanym i sprawdzonym mechanizmem, który umożliwia angażowanie mieszkańców i mieszkanek w decydowanie o inwestycjach lokalnych. Zachęcając młodych ludzi do udziału w nim, zapewniamy sprawiedliwy podział środków oraz inwestujemy w budowanie u młodych ludzi poczucia, że są współtwórcami przyszłości swojej i społeczności, w której żyją.

Granty młodzieżowe

Finansowanie działań młodzieży jest narzędziem, które buduje sprawczość młodych ludzi jako obywateli w dłużej perspektywie czasu. Charakteryzuje je niewielki budżet, krótki czas realizacji, uproszczona sprawozdawczość oraz lokalność. Dzięki mikrograntom młodzież może reagować na potrzeby na bieżąco, sprawdzać różne rozwiązania  i nie czekać długo na efekty.

Kształcenie młodzieżowych liderów

Dbanie o rozwój i kształcenie lokalnych młodzieżowych liderów jest inwestycją, która z pewnością zwróci się długofalowo. Młode osoby aktywnie zaangażowane w życie w swoich szkołach i społecznościach są najlepszym magnesem i inspiracją dla rówieśników. Programy rozwojowe dla aktywnej młodzieży mają na celu głównie wzmocnienie kompetencji przywódczych oraz społecznych.

“Rozwój lokalny? Najlepiej z młodzieżą” - konferencja

Więcej o praktycznych i skutecznych sposobach dowiedzą się Państwo podczas konferencji “Rozwój lokalny? Najlepiej z młodzieżą” organizowanej przez Fundację Civis Polonus w partnerstwie ze Związkiem Miast Polskich.

Julia Krzywicka, Fundacja Civis Polonus

Artykuł powstał w ramach projektu „Mocniejsze NGO-sy dla edukacji i aktywizacji obywatelskiej młodych”, który Fundacja Civis realizuje we współpracy ze Związkiem Miast Polskich. Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. Patronem medialnym wydarzenia jest dziennik "Rzeczpospolita Życie Regionów" oraz portal organizacji pozarządowych ngo.pl

Jak sprawić, by młodzi nie opuszczali rodzinnych stron i widzieli w nich atrakcyjne miejsce do życia? Odpowiedzi na to pytanie poszukują samorządowcy z wielu polskich miejscowości. Ale tak naprawdę jest ona prosta – należy oddać młodzieży głos i tworzyć możliwości i przestrzeń, w której młodzi ludzie będą się czuli ważną częścią lokalnej społeczności. Jak najlepiej to zrobić, podpowiada Fundacja Civis Polonus, specjalizująca się od prawie 20 lat w aktywizowaniu obywatelskim dzieci i młodzieży.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Społeczności lokalne
Pierwsi wyborcy głosują już w wyborach samorządowych 2024. Korespondencyjnie
Społeczności lokalne
Nie ma cię w rejestrze? Nie będziesz mógł głosować w wyborach samorządowych
Społeczności lokalne
Familijny samorząd. Gdzie w wyborach samorządowych 2024 startują całe rodziny?
Społeczności lokalne
Walczą sami ze sobą. Jak wygląda kampania w gminach z jednym kandydatem
Społeczności lokalne
Poczuć siłę dobra. Gdzie odbędą się świąteczne śniadania dla potrzebujących?
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił