Jak wspomóc uchodźców w Polsce? Samorządowcy mają na to pomysły

Zestaw rekomendacji i niezbędnych zmian prawnych w związku z przyjęciem przez Polskę ponad trzech milionów obywateli z Ukrainy – przygotują przedstawiciele rządu, samorządów, organizacji pozarządowych i biznesowych.

Publikacja: 10.05.2022 15:14

Rozmawialiśmy o tym jak zmienić prawo, aby mądrze odpowiedzieć na wyzwania, które niesie za sobą kry

Rozmawialiśmy o tym jak zmienić prawo, aby mądrze odpowiedzieć na wyzwania, które niesie za sobą kryzys uchodźczy – podkreśla Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia, organizator Samorządowego Okrągłego Stołu

Foto: mat.pras.

Taka „Biała Księga” to efekt Samorządowego Okrągłego Stołu, który w poniedziałek obradował we Wrocławiu. - Rozmawialiśmy o tym jak zmienić prawo, aby mądrze odpowiedzieć na wyzwania, które niesie za sobą kryzys uchodźczy – napisał Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia, organizator Samorządowego Okrągłego Stołu.

W spotkaniu uczestniczyło ponad 120 ekspertów, samorządowców i przedstawicieli NGO, którzy pracowali nad ośmioma obszarami m.in. rynkiem pracy, mieszkalnictwem, edukacją i nauką, bezpieczeństwem, finansami czy legislacją. „Biała Księga” trafi niebawem do premiera, prezydenta RP oraz marszałków Sejmu i Senatu i do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Czytaj więcej

Uchodźcy są szansą dla Polski. Ale trzeba im pomóc w aklimatyzacji

- Przez ostatnie miesiące Polacy wykazali się ogromną empatią i solidarnością, sercem biorąc na siebie ciężar tego kryzysu i przyjmując do swoich domów uchodźców wojennych z Ukrainy. Teraz czas na rozwiązania systemowe. Temu poświęcone były obrady przy samorządowym okrągłym stole – mówi Jacek Karnowski, prezydent Sopotu.

Dodał, że Samorządowcy, organizacje pozarządowe, przedstawiciele świata nauki i biznesu, strony rządowej - wspólnie pracowali  nad postulatami, które pomogą stworzyć mechanizmy długofalowej polityki uchodźczej.

Foto: mat.pras.

A Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania przyznaje, że kryzys migracyjny to sytuacja bezprecedensowa, wymagająca bezprecedensowych działań i systemowych rozwiązań.

- Pokazaliśmy jedność i gotowość do współdziałania, które są niezbędne, by móc wspierać naszych ukraińskich przyjaciół walczących ze zbrodniczym reżimem Putina. Efekty naszej pracy przedstawimy stronie rządowej. Liczymy na pozytywny odzew i współpracę. Tylko razem jesteśmy w stanie stawić czoła czekającym nas wyzwaniom – dodał prezydent Jaśkowiak.

Niezbędna spójna polityka migracyjna państwa

Konrad Fijołek, prezydent Rzeszowa referował działania samorządowców podejmowane od pierwszych dni wojny na Ukrainie, a Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego, zwracał uwagę na kluczową rolę organizacji pozarządowych w radzeniu sobie z kryzysem uchodźczym.

– Obecny kryzys pokazał rolę i znaczenie organizacji pozarządowych – mówił Bendyk, zwracając uwagę na potrzeby dot. zmian w finansowaniu NGO i zmian w modelu współpracy z organizacjami społecznymi.

Działania z perspektywy stolicy Polski omawiała Renata Kaznowska, wiceprezydent Warszawy. Zauważyła, że aż 745 tys. uchodźców z Ukrainy przyjechało do Warszawy, a 300 tys. zostało w stolicy.

- To ogromna liczba. Szacujemy, że samych dzieci mamy dodatkowo ok 100 tys. Do pierwszego września i rozpoczęcia roku szkolnego potrzebujemy ok. 70 dodatkowych placówek oświatowych. Ale pamiętajmy, że mury szkół nie uczą. Podobnie jak nie leczą mury szpitali. Dlatego musimy pamiętać o ludziach, kadrach – mówiła wiceprezydent Warszawy.  A Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi komentowała braki prawne dotyczące opieki psychologicznej dzieciom z Ukrainy.

A wiceprezydent Warszawy Aldona Machnowska-Góra przedstawiła warszawskie rekomendacje. Dotyczyły m.in. rozpoczęcia pracy nad krajową polityką migracyjną, prace nad rządowym wsparciem gmin w zakresie inwestycji mieszkaniowych i remontów pustostanów oraz przekazania terenów skarbu państwa gminom na inwestycje budownictwa komunalnego i tanich mieszkań na wynajem.

Foto: mat.pras.

Zdaniem władz stolic konieczne jest natychmiastowe zwiększenie budżetu Funduszu Dopłat BGK, z którego udzielane są bezzwrotne dotacje na budownictwo mieszkaniowe komunalne, społeczne, remonty i przeciwdziałania bezdomności.  - 1 mld zaplanowany na 2022 roku został już wyczerpany, a na rok 2023 zaplanowane jest 1 200 mln zł - kwoty absolutnie niewystarczające – uważają władze stolicy.

I apelują o zwiększenie budżetu jeszcze w tym roku  i kontynuowanie naboru oraz podwojenie do 2, 5 mld zł na przyszły rok oraz uleastycznienie warunków przydzielania i zmniejszenie wymaganego wkładu własnego.

Potrzebny łatwiejszy dostęp do niektórych zawodów

Inna rekomendacja dotyczyła przygotowania i wdrożenia rządowych programów nauki j. polskiego dla dorosłych, nauki zawodu, przyspieszenia i ułatwienia dostępu do zawodów regulowanych, szczególnie w obszarze edukacji, ochrony zdrowia i usług opiekuńczych.

Janina Ewa Orzechowska z zarządu Mazowsza, koordynatorka podstolika poświęconego rynkowi pracy i gospodarce, podnosiła o stworzenie programu masowej i szybkiej nauki języka polskiego dla obywateli Ukrainy chcących podjąć pracę.

- Rekomendujemy stworzenie programu finansowego wsparcia przedsiębiorstw w tworzeniu nowych miejsc pracy. Brakuje nam także stałego monitoringu zapotrzebowania na zatrudnienie w danych sektorach – wyliczała Janina Ewa Orzechowska.

Czytaj więcej

Wspieranie na dłużej. Pomoc Ukraińcom wyzwaniem dla samorządów

Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydent Sopotu i koordynatorka podstolika poświęconego edukacji i nauce, dodała, że celem samorządów jest stworzenie nowoczesnej szkoły otwartej dla wszystkich, szkoły integracji, a nie asymilacji.

- Przed nami ogromne wyzwania. Rekomendujemy finansowanie z budżetu państwa rzeczywiste koszty nauki uczniów z Ukrainy w polskich szkołach oraz pełne refinansowanie pobytu dzieci z Ukrainy w polskich przedszkolach – dodała wiceprezydent Sopotu.

Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha, referujący prace podstolika poświęcone ochronie zdrowia, zwracał uwagę na zwiększanie finansowania NFZ proporcjonalnie do liczby uchodźców w danym województwie. – Jesteśmy za różnym dostępem do służby zdrowia dla wszystkich obywateli – mówił Szełemej.

Jego zdaniem powinny zostać ułatwione procedury związane z wykonywaniem prawa do wykonywania zawodów medycznych oraz nostryfikacji dyplomów.  – Zależy nam na tym, aby jak najszybciej najliczniejsza grupa lekarzy z Ukrainy mogła leczyć w Polsce – mówił prezydent Wałbrzycha.

Więcej pieniędzy z podatków powinno zostać w samorządach

Karolina Dreszer-Smalec z Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych zauważała, że wciąż w Polsce brakuje spójnej i skoordynowanej polityki migracyjnej i integracji. Nie ma systemowych, także finansowych, zachęt dla NGO, JST i grup nieformalnych zachęt do podejmowania działań.

Artur Kozioł, burmistrz Wieliczki i koordynator podstolika poświęconego finansom i legislacji podkreślał, jak potrzebne jest nie tylko pilne pozyskanie środków europejskich na pomoc uchodźcom, ale też wzrost udziału w PIT dla samorządów oraz podwyższenie do dwóch proc. możliwości odpisu z PIT dla organizacji pozarządowych, czy wprowadzenie możliwości odpisu 1 proc. w podatku CIT na rzecz NGO.

A Sylwester Szczepaniak z Unii Metropolii Polskich dodał, że brakuje monitoringu i przeciwdziałania przejawów dezinformacji i szerzenia mowy nienawiści. - Te działania powinny być podejmowane zarówno w polsko-, jak i ukraińsko- i rosyjskojęzycznym internecie – stwierdził Sylwester Szczepaniak.

Społeczności lokalne
Referenda lokalne. Mieszkańcy nie pchali się do urn
Społeczności lokalne
Jak polskie miasta pożegnają papieża Franciszka?
Społeczności lokalne
Czy możliwe jest nowe życie dla małych szkół? Duże pieniądze dla samorządów
Społeczności lokalne
Orliki ożywiły sport najmłodszych, ale samorządowcy mają problemy przez hałas
Społeczności lokalne
Więcej samodzielnych decyzji samorządów w oświacie? Trwają negocjacje z rządem