Taka „Biała Księga” to
efekt Samorządowego Okrągłego Stołu, który w poniedziałek obradował we
Wrocławiu. - Rozmawialiśmy o tym jak zmienić prawo, aby mądrze odpowiedzieć na
wyzwania, które niesie za sobą kryzys uchodźczy – napisał Jacek Sutryk, prezydent
Wrocławia, organizator Samorządowego Okrągłego Stołu.
W spotkaniu uczestniczyło ponad 120 ekspertów, samorządowców i przedstawicieli NGO, którzy pracowali nad ośmioma obszarami m.in. rynkiem pracy, mieszkalnictwem, edukacją i nauką, bezpieczeństwem, finansami czy legislacją. „Biała Księga” trafi niebawem do premiera, prezydenta RP oraz marszałków Sejmu i Senatu i do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Czytaj więcej
Oświata, ochrona zdrowia, rynek pracy – to tematy dyskusji podczas prac zespołu doraźnego ds. uchodźców z Ukrainy przy KWRiST. A już w niedzielę we Wrocławiu startuje poświęcony sprawom uchodźców Samorządowy Okrągły Stół.
- Przez ostatnie miesiące Polacy wykazali się ogromną empatią i solidarnością, sercem biorąc na siebie ciężar tego kryzysu i przyjmując do swoich domów uchodźców wojennych z Ukrainy. Teraz czas na rozwiązania systemowe. Temu poświęcone były obrady przy samorządowym okrągłym stole – mówi Jacek Karnowski, prezydent Sopotu.
Dodał, że Samorządowcy, organizacje pozarządowe, przedstawiciele świata nauki i biznesu, strony rządowej - wspólnie pracowali nad postulatami, które pomogą stworzyć mechanizmy długofalowej polityki uchodźczej.
A Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania przyznaje, że kryzys migracyjny to sytuacja bezprecedensowa, wymagająca bezprecedensowych działań i systemowych rozwiązań.
- Pokazaliśmy jedność i gotowość do współdziałania, które są niezbędne, by móc wspierać naszych ukraińskich przyjaciół walczących ze zbrodniczym reżimem Putina. Efekty naszej pracy przedstawimy stronie rządowej. Liczymy na pozytywny odzew i współpracę. Tylko razem jesteśmy w stanie stawić czoła czekającym nas wyzwaniom – dodał prezydent Jaśkowiak.
Niezbędna spójna polityka migracyjna państwa
Konrad Fijołek, prezydent Rzeszowa referował działania samorządowców podejmowane od pierwszych dni wojny na Ukrainie, a Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego, zwracał uwagę na kluczową rolę organizacji pozarządowych w radzeniu sobie z kryzysem uchodźczym.
Pozyskiwanie sponsorów przez instytucje nauki, kultury i sportu
– Obecny kryzys pokazał rolę i znaczenie organizacji pozarządowych – mówił Bendyk, zwracając uwagę na potrzeby dot. zmian w finansowaniu NGO i zmian w modelu współpracy z organizacjami społecznymi.
Działania z perspektywy stolicy Polski omawiała Renata Kaznowska, wiceprezydent Warszawy. Zauważyła, że aż 745 tys. uchodźców z Ukrainy przyjechało do Warszawy, a 300 tys. zostało w stolicy.
- To ogromna liczba. Szacujemy, że samych dzieci mamy dodatkowo ok 100 tys. Do pierwszego września i rozpoczęcia roku szkolnego potrzebujemy ok. 70 dodatkowych placówek oświatowych. Ale pamiętajmy, że mury szkół nie uczą. Podobnie jak nie leczą mury szpitali. Dlatego musimy pamiętać o ludziach, kadrach – mówiła wiceprezydent Warszawy. A Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi komentowała braki prawne dotyczące opieki psychologicznej dzieciom z Ukrainy.
A wiceprezydent Warszawy Aldona Machnowska-Góra przedstawiła warszawskie rekomendacje. Dotyczyły m.in. rozpoczęcia pracy nad krajową polityką migracyjną, prace nad rządowym wsparciem gmin w zakresie inwestycji mieszkaniowych i remontów pustostanów oraz przekazania terenów skarbu państwa gminom na inwestycje budownictwa komunalnego i tanich mieszkań na wynajem.
Zdaniem władz stolic konieczne jest natychmiastowe zwiększenie budżetu Funduszu Dopłat BGK, z którego udzielane są bezzwrotne dotacje na budownictwo mieszkaniowe komunalne, społeczne, remonty i przeciwdziałania bezdomności. - 1 mld zaplanowany na 2022 roku został już wyczerpany, a na rok 2023 zaplanowane jest 1 200 mln zł - kwoty absolutnie niewystarczające – uważają władze stolicy.
I apelują o zwiększenie budżetu jeszcze w tym roku i kontynuowanie naboru oraz podwojenie do 2, 5 mld zł na przyszły rok oraz uleastycznienie warunków przydzielania i zmniejszenie wymaganego wkładu własnego.
Potrzebny łatwiejszy dostęp do niektórych zawodów
Inna rekomendacja dotyczyła przygotowania i wdrożenia rządowych programów nauki j. polskiego dla dorosłych, nauki zawodu, przyspieszenia i ułatwienia dostępu do zawodów regulowanych, szczególnie w obszarze edukacji, ochrony zdrowia i usług opiekuńczych.
Janina Ewa Orzechowska z zarządu Mazowsza, koordynatorka podstolika poświęconego rynkowi pracy i gospodarce, podnosiła o stworzenie programu masowej i szybkiej nauki języka polskiego dla obywateli Ukrainy chcących podjąć pracę.
- Rekomendujemy stworzenie programu finansowego wsparcia przedsiębiorstw w tworzeniu nowych miejsc pracy. Brakuje nam także stałego monitoringu zapotrzebowania na zatrudnienie w danych sektorach – wyliczała Janina Ewa Orzechowska.
Czytaj więcej
Okrągły stół we Wrocławiu ma dać odpowiedź na wyzwania dotyczące pomocy dla uchodźców z Ukrainy.
Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydent Sopotu i koordynatorka podstolika poświęconego edukacji i nauce, dodała, że celem samorządów jest stworzenie nowoczesnej szkoły otwartej dla wszystkich, szkoły integracji, a nie asymilacji.
- Przed nami ogromne wyzwania. Rekomendujemy finansowanie z budżetu państwa rzeczywiste koszty nauki uczniów z Ukrainy w polskich szkołach oraz pełne refinansowanie pobytu dzieci z Ukrainy w polskich przedszkolach – dodała wiceprezydent Sopotu.
Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha, referujący prace podstolika poświęcone ochronie zdrowia, zwracał uwagę na zwiększanie finansowania NFZ proporcjonalnie do liczby uchodźców w danym województwie. – Jesteśmy za różnym dostępem do służby zdrowia dla wszystkich obywateli – mówił Szełemej.
Jego zdaniem powinny zostać ułatwione procedury związane z wykonywaniem prawa do wykonywania zawodów medycznych oraz nostryfikacji dyplomów. – Zależy nam na tym, aby jak najszybciej najliczniejsza grupa lekarzy z Ukrainy mogła leczyć w Polsce – mówił prezydent Wałbrzycha.
Więcej pieniędzy z podatków powinno zostać w samorządach
Karolina Dreszer-Smalec z Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych zauważała, że wciąż w Polsce brakuje spójnej i skoordynowanej polityki migracyjnej i integracji. Nie ma systemowych, także finansowych, zachęt dla NGO, JST i grup nieformalnych zachęt do podejmowania działań.
Artur Kozioł, burmistrz Wieliczki i koordynator podstolika poświęconego finansom i legislacji podkreślał, jak potrzebne jest nie tylko pilne pozyskanie środków europejskich na pomoc uchodźcom, ale też wzrost udziału w PIT dla samorządów oraz podwyższenie do dwóch proc. możliwości odpisu z PIT dla organizacji pozarządowych, czy wprowadzenie możliwości odpisu 1 proc. w podatku CIT na rzecz NGO.
A Sylwester Szczepaniak z Unii Metropolii Polskich dodał, że brakuje monitoringu i przeciwdziałania przejawów dezinformacji i szerzenia mowy nienawiści. - Te działania powinny być podejmowane zarówno w polsko-, jak i ukraińsko- i rosyjskojęzycznym internecie – stwierdził Sylwester Szczepaniak.
