Tarcza dla samorządów? „Zabrakło realnej pomocy”

W odpowiedzi na apele władz lokalnych rząd przygotował specjalną tarczę antykryzysową dedykowaną tylko samorządom. Wstępny projekt takich rozwiązań trafił już do konsultacji społecznych. Jak go oceniają samorządowcy?

– Każda pomoc jest na wagę złota – mówi „Życiu Regionów” Marcin Witko, prezydent Tomaszowa Mazowieckiego.

– Ale realnej, prawdziwej pomocy w propozycjach jednak zabrakło – dodaje Krzysztof Żuk, prezydent Lublina.

Brak ulg i rekompensat

Tarcza dla samorządów to wiele różnego rodzaju rozwiązań, wśród których kilka ma poprawić kondycję lokalnych budżetów. To m.in. możliwość zaciągania długu na pokrycie ubytku w dochodach, jakie powstaną w efekcie pandemii koronawirusa, i rozluźnienie reguł fiskalnych (tak by w ogóle te nowe zobowiązania można było zaciągnąć). Do tego przewidywane jest odroczenie na drugą połowę roku płatności tzw. janosikowego, przyspieszenie płatności subwencji, uelastycznienie możliwości dysponowania tzw. funduszem korkowym itp.

CZYTAJ TAKŻE: Sejm radzi nad kolejną tarczą, tymczasem samorządy wspierają lokalne firmy

Takie instrumenty poprawią płynność miejskich budżetów, ale ich nie naprawią. – Choć wiele proponowanych rozwiązań jest naprawdę niezłych, to całość jest niewystarczająca. Brak w nich mechanizmów rekompensat i ulg. Są pewne uelastycznienia, które będą krótkotrwale wspomagać płynność – ocenia też Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni.

– Najlepszym rozwiązaniem byłaby rekompensata strat w trwale już uszczuplanych dochodach bieżących samorządów. Można byłoby to zrobić na przykład poprzez odpowiednią subwencję pokrywającą utratę dochodów spowodowanych decyzją władz centralnych – dodaje Wnuk.

Obietnica bez pieniędzy

Ciekawe, że w projekcie ustawy znalazł się właściwie zapis, o którym mówi prezydent Zamościa. Mowa o „wprowadzeniu możliwości zwiększenia rezerwy subwencyjnej i przeznaczenia jej na uzupełnienie dochodów jednostek samorządu terytorialnego w związku z ubytkiem dochodów podatkowych”. To by wskazywało, że jakieś bezpośrednie rekompensaty z budżetu centralnego byłyby możliwe. Jednak zdaniem samorządowców to zapis zbyt mglisty, by można było go traktować jak zapowiedź realnego wsparcia.

– Brak odniesienia się do sposobu podziału rezerw. W jaki sposób będzie dokonywany i na jakich zasadach? Jakie czynniki będą brane pod uwagę? Kto miałby określać wysokość ubytków? – zastanawia się Ewa Wójcik, skarbniczka Częstochowy. Także w uzasadnieniu do ustawy i ocenie skutków regulacji nie zagwarantowano na tę rezerwę praktycznie żadnych pieniędzy.

CZYTAJ TAKŻE: Unijne miliony z regionalnych programów pójdą na walkę z koronawirusem