Rozmaitości przy IV śluzie

Rz: Skąd pomysł, by w mieście, gdzie działa Opera Nova, Teatr Polski, a miasto planuje stworzenie Teatru Kameralnego, odnowić działalność Teatru Rozmaitości?

Bogdan Leon Dąbrowski: Proszę mi wierzyć, że nie odważyłbym się stworzyć nowej sceny. Ale ten teatr ma swoją długą tradycję w mieście, bo został przecież założony w 1882 roku. Co więcej, ta scena ma swoją duszę, co się czuje, ponadto budynek został uznany za zabytek i to ma dla nas wielkie znaczenie. Budynek jest położony w malowniczym miejscu miasta i warto go przywrócić bydgoszczanom.

Jaka jest historia teatru?

Jego początki łączą się z czasami zaborów. Bydgoszcz znajdowała się wtedy w zaborze pruskim, zaś założycielem sceny był niemiecki Żyd, która otworzył teatr z myślą o publiczności niemieckiej i niemieckojęzycznej. To była scena muzyczna, rozrywkowa, królowała tam burleska. Potwierdzają to relacje osób, z którymi rozmawiałem, leciwych, ponad 90-letnich. Czas nie zamazał mocnych wrażeń, jakie pozostawiały spektakle.

A co się działo ze sceną po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku?

Teatr działał również w czasach międzywojnia, a jego repertuar skierowany był do niemieckiej widowni. W Bydgoszczy mieszkało wielu Niemców. Jednak występowali na scenie także polscy artyści, co poświadcza kronika, jaką mam w posiadaniu. Wspomina się tam m. in. polską Matę Hari, jak określano malowniczo Lolitę. Miała kontrakt, śpiewała, tańczyła. Była też znana ze współpracy z Teatrem Miejskim, bardzo pięknym, który niestety Niemcy wyburzyli.

1945 rok nie był chyba łaskawy dla sceny?

II wojna światowa położyła kres jej działalności. Miasto w czasach PRL nie interesowało się tą instytucją kultury. Utraciła swoje znaczenie. Finał był taki, że obiekt przerobiono na budynek produkcyjny, mieściła się tam siedziba zakładów Pasamon, które produkowały pasy techniczne, m. in. dla wojska. Dlatego wiele osób, nawet z Bydgoszczy nie wiedziało, że w tym miejscu, czyli przy ulicy Wrocławskiej, działał teatr. Na wznowieniem jego działalności zastanawiałem się przez osiem lat i od początku było dla mnie pewne, że nie wpuszczę tam żadnego marketu. Jestem właścicielem obiektu, ale nie po to, żeby nie szanować zabytków i niszczyć ich tradycję. Zdaję sobie sprawę, że takich inicjatyw jak moja nie ma w Polsce. Nawet w sferze publicznej nie buduje się nowych teatrów.

Czy pan lub pana rodzina mieliście wcześniej związki z teatrem?

Jestem duszą artystyczną, artystą-malarzem i odkąd pamiętam teatr jest mi bliski. Chodziłem na przedstawienia „od zawsze”. Jeżdżę na spektakle do Warszawy, do Romy, do Buffo, a także do Poznania. Nie jest mi obce również środowisko aktorskie.

Kiedy pan planuje otwarcie teatru dla widzów?