Skarbnicy spotkali się w Jachrance

W Krajowym Kongresie Forów Skarbników uczestniczyło ponad 350 osób, które na co dzień dbają o finanse samorządów.

Zorganizowane przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej (FRDL) spotkanie to nie tylko okazja do spotkania się we własnym gronie. To przede wszystkim panele merytorycznej dyskusji, wykłady na ważne dla skarbników kwestie oraz wymiany doświadczeń.

– Cały Kongres został oceniony przez skarbników jako przedsięwzięcie bardzo merytoryczne i poświęcone sprawom, które w tej chwili są dla nich rzeczywiście istotne – mówił Cezary Trutkowski, prezes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, główny organizator kongresu.

Wśród najważniejszych tematów znalazły się m.in. polityka rachunkowości w JST, zarządzanie środkami trwałymi, finansowanie służby zdrowia, czy oświaty oraz gospodarowanie systemem oświatowym. Najwięcej czasu poświęcono kwestiom prorozwojowym, czyli planowaniu i realizacji inwestycji oraz zmianon w ustawie o VAT (system podzielonej płatności).

Ważnym punktem Kongresu była prezentacja wyników badania na temat postrzegania polityki finansowej jednostek samorządu terytorialnego przez skarbników. Dzięki przygotowanej przez FRDL ankiecie mogliśmy się dowiedzieć, jakie są największe wyzwania polityki wydatkowej i dochodowej polskich samorządów oraz co stoi na przeszkodzie do uzyskania stabilności finansowej.

Udzielający odpowiedzi skarbnicy wskazali dwa główne obszary. Największym ciężarem (aż 70 proc. odpowiedzi) są tzw. wydatki sztywne, takie jak utrzymanie systemu oświaty czy pomoc społeczna. Drugie miejsce z ponad 50 proc. wskazań zajęły rosnące koszty obsługi infrastruktury.

Ten problem posiada drugie dno. Inwestycje infrastrukturalne, co często podkreślają władze lokalne, są dzisiaj priorytetem. Ciężko jest zrezygnować z budowy nowej drogi czy parku, bo tego oczekują od włodarzy mieszkańcy. Trzeba jednak pamiętać, że późniejsze koszty związane z ich utrzymaniem nie tylko ciążą w budżecie, ale dodatkowo ograniczają przyszłe możliwości inwestycyjne. Skarbnicy pytani o najważniejsze problemy przy realizacji przyszłych inwestycji odpowiadali: wzrost wydatków związany z obsługą infrastruktury, problemy z dostępem do środków UE oraz ograniczenia możliwości zadłużania się.

Skarbnicy są niemal zgodni. Samorządom brakuje środków na realizację powierzonych im zadań. By zaradzić temu problemowi, postulują m.in. wzrost subwencji, wzrost udziału w PIT i CIT, a także o wpisanie samorządów do udziału w dochodach z VAT. Czy da się to osiągnąć? Pierwsze kroki poczyniono już podczas kongresu. Jednym z efektów spotkania jest inicjatywa, by włączyć skarbników w prace sejmowych komisji, z jaką wyszedł poseł Andrzej Maciejewski, przewodniczący sejmowej Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. – To bardzo dobry pomysł. To właśnie skarbnicy posiadają największą kompetencje, by ocenić jakość i wpływ proponowanych zmian na finanse samorządów – wyjaśniał Mariusz Gołaszewski, ekspert i praktyk rynku kapitałowego, w szczególności w zakresie finansowania długu samorządowego.

Skarbnicy ze wszystkich regionów zgodnie wypowiedzieli się także w kwestii wspólnej pracy na poziomie krajowym i zdecydowali, że w oparciu o FRDL chcą rozpocząć proces budowy Krajowej Rady lub Krajowego Przedstawicielstwa Skarbników, które mogłoby pełnić funkcje konsultacyjne dla prac podejmowanych w Komisjach Sejmowych i aktywnie uczestniczyć w krajowym dialogu nt. finansów publicznych w jednostkach samorządu terytorialnego.

Kolejnym ważnym krokiem są zmiany organizacyjne oraz dotyczące sposobu postrzegania samej pracy skarbnika. To nie powinni być księgowi, tylko planiści.

– Pozycja skarbnika powinna ewoluować w stronę czegoś, co ja nazywam dyrektorem finansowym samorządu. Mówimy tutaj o zmianie sposobu myślenia. Skarbnik w mojej ocenie powinien być osobą skupioną na zarządzaniu finansowym i przyszłości, a nie na rachunkowości budżetowej – podsumował.

– Patronat „Życia Regionów”