Samorządy u progu nowych wyzwań

Gdańsk, Kołobrzeg i Zielonki to zwycięzcy Rankingu Samorządów 2016, w którym wyłoniliśmy liderów zrównoważonego rozwoju. Wręczyliśmy też Nagrodę im. M. Kuleszy Andrzejowi Porawskiemu ze Związku Miast Polskich.

– To człowiek zawsze broniący zasad, doświadczył tego w opozycji demokratycznej, a jednocześnie potrafiący się porozumieć, gdy jest szansa na kompromis – mówił Jerzy Buzek podczas wręczenia Nagrody Fundament Rzeczpospolitej im. Michała Kuleszy, którą nagradzamy osoby najbardziej zasłużone dla polskiego samorządu. Laureatem nagrody w 2016 r. został Andrzej Porawski, znany działacz samorządowy.

Siła i wiara

Od 1990 r. jest dyrektorem Biura Związku Miast Polski, był działaczem „Solidarności” i radnym Poznania przez trzy kadencje. Od początku swojej kariery zawodowej walczy o budowę i wzmacnianie samorządu terytorialnego w odrodzonej Polsce. Wydeptywał ścieżki u wszystkich premierów i ministrów finansów po 1989 r., brał udział we wszystkich ważnych dla środowiska reformach, jest cenionym autorytetem zarówno wśród polityków, jak i samych samorządowców.

– Andrzej cały czas potrafił pokazywać to, co dla samorządów najważniejsze. Jest bardzo twardy w tym, co mówi, ale zawsze jest w tym bezinteresowność, siła charakteru i wiara w to, że racja stanu jest zawsze ważniejsze niż partykularne interesy – podkreślał Jerzy Buzek.

Redakcja „Rzeczpospolitej” wraz z rodziną Michała Kuleszy ustanowiły nagrodę jego imienia w 2013 r. Dotychczas jej laureatami zostali ojcowie założyciele polskiego samorządu prof. Jerzy Regulski oraz Jerzy Stępień.

– Tak naprawdę to nagroda nie dla mnie, ale dla was, samorządowców, bo to wy wnosicie cały wkład w budowanie tego, co nazywamy samorządem – dziękował Andrzej Porawski.

Podczas poniedziałkowej gali wręczyliśmy także wyróżnienia najlepszym miastom i gminom wybranym w XII edycji Rankingu Samorządów, a także laureatom rankingów Europejski Samorząd oraz Innowacyjny Samorząd.

– Polska samorządność jest silna, pracuje, buduje etos obywatelski, który jest paliwem polskiej demokracji – podkreślał Bogusław Chrabota, redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”. – Czasy nie są łatwe, Polska i świat doświadczają intensywnych zmian, których logika nie jest do końca przewidywalna. Tym bardziej liczy się etos obywatelski, samoorganizacja społeczeństwa, a państwo są największych kapitałem tej samorządności – podkreślał naczelny „Rz”.

Zwycięzcami Rankingu Samorządów 2016 r. zostały Gdańsk, Kołobrzeg oraz gmina Zielonki w woj. małopolskim. Zwycięzcy, odbierając nagrodę, dziękowali przede wszystkim mieszkańcom i podkreślali rolę budowania społeczeństwa obywatelskiego w ich regionach. – Mieszkańcy w coraz większym stopniu muszą współdecydować o rozwoju swoich lokalnych ojczyzn – komentował Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska.

Dialog społeczny

Z Rankingu Samorządów wynika, że samorządy coraz większy nacisk kładą na partycypację społeczną. W tym roku zapytaliśmy m.in. miasta i gminy, czy i jaką część swoich budżetów przeznaczają do decyzji mieszkańców w ramach tzw. budżetów obywatelskich. Okazuje się, że już prawie wszystkie miasta na prawach powiatu prowadzą taką formę dialogu z mieszkańcami. Większość z nich wyodrębnia na te cele do 1 proc. swoich wydatków. W kilku przypadkach są są to jednak znacznie większe kwoty. Przykładowo – w Jaworznie aż 6,9 proc. wszystkich wydatków, w Zielonej Górze – 5,7 proc., a w Sopocie – 1,4 proc.

Sami samorządowy jako najważniejsze problemy, z którymi będą musieli się zmierzyć w najbliższej przyszłości, wymieniają wdrażaną przez rząd reformę systemu oświaty (m.in. wygaszanie gimnazjów). Wielkim wyzwaniem jest także utrzymanie tempa regionalnego rozwoju przy mniej dostępnych funduszach UE z nowego budżetu na lata 2014–2020.

Więcej na temat wyników Rankingu Samorządów 2016 w specjalnym dodatku w dzisiejszym wydaniu „Rz”.

Najlepsi na podium

Ranking Najlepszych Samorządów:

– miasta na prawach powiatu:

1. Gdańsk

2. Poznań

3. Gliwice

– gminy miejskie i miejsko-wiejskie:

1. Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie)

2. Zator (woj. małopolskie)

3. Uniejów (woj. łódzkie)

– gminy wiejskie:

1. Zielonki (woj. małopolskie)

2. Świdnica (woj. lubuskie)

3. Mielno (woj. zachodniopomorskie)

Ranking Europejski Samorząd:

– miasta na prawach powiatu:

1. Krosno

2. Olsztyn

3. Tarnów

– gminy miejskie i miejsko-wiejskie:

1. Nowy Dwór Mazowiecki (woj. mazowieckie)

2. Pilawa (woj. mazowieckie)

3. Radłów (woj. małopolskie)

– gminy wiejskie:

1. Obsza (woj. lubelskie)

2. Wielka Wieś (woj. małopolskie)

3. Wieliszew (woj. mazowieckie)

Ranking Innowacyjny Samorząd:

– miasta na prawach powiatu:

1. Świnoujście

2. Katowice

3. Gdańsk

– gminy miejskie i miejsko-wiejskie:

1. Aleksandrów Łódzki (woj. łódzkie)

2. Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie)

3. Rejowiec Fabryczny (woj. lubelskie)

– gminy wiejskie:

1. Strawczyn (woj. świętokrzyskie)

2. Świdnica (woj. lubuskie)

3. Głusk (woj. lubelskie) Słupsk (woj. pomorskie)