Długo na to czekali. Te gminy odzyskają prawa miejskie po wielu latach

- Nadanie miejscowości Inowłódz statusu miasta to powrót do wielowiekowej tradycji i historii. Status miasta podniesie naszą atrakcyjność zwiększy znaczenie gminy Inowłódz zarówno w skali lokalnej jak i regionalnej. Inowłódz jako miasto  nabędzie większe możliwości uzyskania środków unijnych, niedostępnych dotychczas – uważa Krzysztof Pazurek z Urzędu Gminy Inowłódz w województwie łódzkim.

Dał prawa król, zabrał car

W Polsce jest obecnie 979 miast. 302 spośród nich to gminy miejskie, a 66 z nich to miasta na prawach powiatu. Od Nowego Roku ta lista wydłuży się o 34 kolejne miejscowości: trzy w kujawsko-pomorskim, trzy w lubelskim, jedna w lubuskim, osiem w łódzkim, jedenaście w mazowieckim, jedna w opolskim, dwie w podkarpackim, jedna w śląskim, dwie w świętokrzyskim i dwie w wielkopolskim.

Jedną z nich jest Kikół w województwie kujawsko-pomorskim. – W przeszłości mieliśmy już prawa miejskie. Proces lokowania miasta rozpoczął się w 1745 roku, kiedy ówczesny właściciel Kikoła Ignacy Antoni Zboiński, uzyskał od Augusta III zezwolenie na organizowanie jarmarków – opowiada Małgorzata Baranowska, sekretarz gminy Kikół.

Ostatecznie Kikół otrzymał prawa miejskie 1 grudnia 1791 roku. - Niestety po upadku powstania styczniowego Kikół na mocy ukazu carskiego z 1 czerwca 1869 roku utracił nabyte prawa – dodaje pani sekretarz.

Czytaj więcej

Społeczności lokalne

Ostatnie z czekających miast ma komisarza. „Policzek wymierzony mieszkańcom”

Przedsiębiorca i były radny Rady Miejskiej Marek Słabiński został wybrany przez premiera Mateusza Morawieckiego na komisarza Inowrocławia.

Pomysły związane z możliwością odzyskania praw miejskich pojawiały się od co najmniej kilkunastu lat, jednak prace nad przygotowaniem stosownego wniosku rozpoczęły się w ub. roku. - Przeprowadzone zostały m.in. konsultacje z mieszkańcami, którzy w zdecydowanej większości opowiedzieli się za nadaniem miejscowości statusu miasta – opowiada Małgorzata Baranowska.

Także Piszczac na Lubelszczyźnie ma bogatą i wielowiekową tradycję funkcjonowania jako miasto. - Dokument lokacji miasta Pieszczatki (pierwotna nazwa Piszczaca) wydał 29 marca 1530 roku król Zygmunt I Stary, a pierwszym jego wójtem został Paweł Kotwic – opowiada Bogusław Korzeniewski, zastępca wójta gminy Piszczac.

Herb „człowieka z krogulcem” otrzymał Piszczac 4 sierpnia 1569 r. od króla Zygmunta II Augusta. W wyniku retorsji po upadku powstania styczniowego, w 1869 roku władze carskie pozbawiły Piszczac praw miejskich, nadając mu status wsi, którą jest do dzisiaj.

Skomplikowane losy miasta

Z kolei Inowłódz prawa miejskie otrzymał w połowie XIV wieku od Króla Kazimierza Wielkiego. Około 1550 roku utracił je i ponownie odzyskał w 1618 roku.

- Na przełomie IX i X wieku Inowłódz pełnił ważną rolę, ponieważ inowłodzka przeprawa stanowiła ważny element szlaków drogowych, zarówno o charakterze krajowym, jak i prowadzącym m.in. na Ruś i Węgry – opowiada Krzysztof Pazurek z Urzędu Gminy Inowłódz.

Dodaje, że Król Kazimierz Wielki nadając osadzie prawa miejskie, nakazał kupcom podróżującym z Torunia do Krakowa i dalej na Węgry, aby wybierali szlak prowadzący przez Inowłódz.

- Potop szwedzki położył kres świetności miasta, które nigdy nie odzyskało dawnej rangi, a drugi rozbiór Polski i późniejsza polityka zaborców spowodowały, że w 1870 roku Inowłódz stracił prawa miejskie – przyznaje urzędnik.

Czytaj więcej

Okiem samorządowca

Czego oczekują lokalne władze od nowego rządu? Spytaliśmy znanych samorządowców

Ustabilizowanie sytuacji finansowej, powrót do konstytucyjnej idei samorządności, wzmocnienie dochodów własnych jst, zmiany w systemie edukacji – tego między innymi oczekują prezydenci, burmistrzowie i marszałkowie od nowego koalicyjnego rządu.

Gąsawa pod Żninem była miastem przez niemal 550 lat. Prawa miejskie straciła w 1934 roku podczas reformy zachodnich województw Polski. Teraz, po 90 latach, to się zmienia.

Podobnie było z miejscowością Rychtal z Wielkopolski. Prawa miejskie miała przez 640 lat do 1934 roku. – W  okresie dwudziestolecia międzywojennego miejscowość  przeszła  gwałtowny kryzys ekonomiczny i utraciła prawa miejskie – opowiada Robert Adamek z Urzędu Gminy w Rychtalu.

Miasto to jest szansa dla wsi

Co dla wsi oznacza przywrócenie statusu miasta? - Jednym z czynników, które miały wpływ na decyzję o przystąpieniu do procesu zmiany statusu miejscowości Rychtal na miasto, była bogata historia i posiadanie praw miejskich w przeszłości. Dodatkowo warto podkreślić, iż istniejący układ urbanistyczny centrum miejscowości posiada typową zabudowę miejską – mówi Robert Adamek z UG w Rychtelu.

Jego zdaniem ta zmiana może dać na większe możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych, skierowanych zarówno do miast, jak i wsi.