Perła architektury postindustrialnej niszczeje. Szombierki wciąż bez rozwiązania

Prezydent Bytomia złożył właścicielowi Elektrociepłowni Szombierki ofertę odkupienia niszczejącego zabytku – informuje urząd miasta. Właściciel twierdzi, że nie otrzymał takiej propozycji.

W setną rocznicę uruchomienia Elektrociepłowni Szombierki, prezydent Bytomia Mariusz Wołosz zaproponował właścicielowi obiektu – spółce Rezonator – odkupienie EC Szombierki po cenie, za jaką właściciel nabył ją w 2016 roku. Powodem jest postępująca degradacja zabytku – informuje Urząd Miejski w Bytomiu.

– EC Szombierki to perła architektury postindustrialnej. Zależy nam na przyszłości tego obiektu, czego wyraz dawaliśmy przez ostatnie dwa lata, proponując (nieodpłatne – red.) przejęcie elektrociepłowni – dodaje Mariusz Wołosz.

Miły tylko początek

Spółka Rezonator, z kapitałem zakładowym 100 tys. zł, została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego 16 czerwca 2016 r. – cztery miesiące przed odkupieniem nieczynnej elektrociepłowni od fińskiej firmy energetycznej Fortum. Wartość umowy nie została wówczas podana do publicznej wiadomości ale, według urzędu miasta, chodziło o kwotę 814 tys. zł.

Z początku wydawało się, że to krok w dobrą stronę, chociaż rewitalizacja tak monumentalnego obiektu wymaga kilkusetmilionowego budżetu. Powołano Fundację EC Generator, która miała firmować działania właściciela związane z elektrociepłownią. Wiosną 2018 roku jej wniosek o unijne dofinansowanie został przyjęty. Szombierki mogły liczyć na blisko 14 mln zł z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. Projekt o wartości prawie 22 mln zł zakładał zabezpieczenie niszczejącego obiektu i rozpoczęcie w nim działalności kulturalnej.

CZYTAJ TAKŻE: Szombierki zagrożone. „Każda wizyta w elektrociepłowni strasznie boli”

Jednak właściciel Szombierek nie zdołał złożyć w terminie wymaganych dokumentów i pieniądze przepadły. Andrzej Piotr Szwimer, prezes jednoosobowych zarządów Fundacji EC Generator i Rezonator SA, wymienił w oświadczeniu szereg powodów, dla których fundacja nie była w stanie oszacować ostatecznej wysokości wkładu własnego. Zapewniał, że nie rezygnuje z planów rewitalizacji.

Właściciel nieobecny

Później było już tylko gorzej. Obiekt, z powodu zagrożenia dla zwiedzających, został wykluczony ze Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Podczas przeprowadzonej na początku roku kontroli Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków stwierdził ubytki dachu na czterech budynkach (wieża zegarowa, maszynownia, pompownia, kotłownia) oraz ubytki lica elewacji i oszklenia w budynku kotłowni.

Właściciela zobowiązano do przeprowadzenia prac zabezpieczających do końca października. W listopadzie odbyła się powtórna kontrola. Jak informuje urząd miasta, właściciel nie przybył na spotkanie.

– Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach w porozumieniu z Miejskim Konserwatorem Zabytków monitorują stan obiektu, w którym podczas wizji lokalnych stwierdzono nie tylko zły stan techniczny części obiektów, ale również niewłaściwe zabezpieczenie – mówi Dominika Kściuczyk, Miejski Konserwator Zabytków.

Dodaje, że Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach oraz Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Bytomiu prowadzą postępowania administracyjne, które pozwolą na dokładne określenie stanu zachowania elektrociepłowni.

Oferta nie dotarła

Szombierki trafiły na listę 7 zagrożonych obiektów europejskiego dziedzictwa ogłoszoną przez Europa Nostra – unijną organizację zajmującą się ratowaniem spuścizny kulturowej na kontynencie. To może oznaczać, że na uratowanie Szombierek pozostało niewiele czasu.

– Miasto przygotowuje projekty dotyczące zagospodarowania terenów i obiektów poprzemysłowych, na które chce pozyskać środki w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. O przyszłości tego obiektu rozmawiamy też z Europa Nostra – zapewnia Michał Bieda, zastępca prezydenta Bytomia.

CZYTAJ TAKŻE: Szombierki czekają na gospodarza

Tymczasem właściciel elektrociepłowni informuje, że nie otrzymał od władz miasta oferty odkupienia obiektu. „Oświadczamy, iż jedynym odnotowanym dotąd działaniem Prezydenta Miasta Bytomia w powyższym zakresie było pismo datowane na dzień 19.05.2019 r. zawierające propozycję nieodpłatnego przekazania przedmiotowej nieruchomości Gminie Bytom w formie darowizny” – czytamy w oświadczeniu wydanym przez Rezonator SA.

Zarząd spółki Rezonator nie wyraził wówczas woli przekazania nieruchomości.