Rok funkcjonowania Strefy Czystego Transportu w Warszawie. „Ani jednego mandatu”

1 lipca mija rok od wprowadzenia pierwszej w Polsce Strefy Czystego Transportu w Warszawie. Funkcjonująca od początku lipca 2024 roku strefa objęła zaledwie 7 proc. powierzchni stolicy, głównie Śródmieście, a zakazem wjazdu objęto samochody benzynowe starsze niż z 1997 roku lub niespełniające normy Euro 2 oraz samochody z silnikiem Diesla, w tym LPG, starsze niż z 2005 roku bądź niespełniające norm Euro 4.

Choć korzyści związanych z funkcjonowaniem Stref Czystego Transportu jest wiele, a wśród najważniejszych należy wymienić redukcję zanieczyszczeń, zagrażających zdrowiu mieszkańców, to nie brakuje również głosów krytyki. Najczęściej powtarzające się argumenty przeciwników SCT obejmują zarzuty dotyczące ograniczenia mobilności dla osób mniej zamożnych, posiadających pojazdy niespełniające wymogów. Część osób powątpiewa też w skuteczność funkcjonowania strefy, choć szereg badań dotyczących funkcjonowania SCT w innych miastach europejskich wykazał, że wprowadzone ograniczenia przekładają się na wzrost jakości powietrza.

Roczny koszt związany z zanieczyszczeniem powietrza w Warszawie przekracza 19 mld zł

Dyrektorka kampanii Clean Cities Nina Bąk podkreśla, że trudno mówić o nadmiernych zakazach w odniesieniu do stołecznej SCT, gdzie w pierwszym roku funkcjonowania ograniczenia objęły mniej niż 0,6 proc. samochodów, w dodatku nienależących do mieszkańców Warszawy.

–  Co więcej, przez cały rok nie wystawiono ani jednego mandatu – podkreśla szefowa Clean Cities i przypomina o pozytywnym wpływie funkcjonowania SCT na zdrowie publiczne.

Czytaj więcej

Transport

Radni zdecydowali. Strefa Czystego Transportu w Krakowie powstanie w 2026 roku

Miała być pierwszą w kraju, ale „wyprzedziła” ją Strefa Czystego Transportu w stolicy. Strefa w K...

– Długofalowo, dzięki wdrożeniom kolejnych etapów strefy, tysiące osób uniknie astmy, chorób serca, hospitalizacji, a nawet przedwczesnych zgonów. Warszawa jest dopiero na początku tej drogi, ale nie traćmy z oczu ogromnych korzyści, do których dążymy. Często narzekamy na problemy z dostępem do służby zdrowia, a jednocześnie ignorujemy sprawdzone narzędzia zapobiegania chorobom. SCT to profilaktyka – uważa ekspertka.

Według danych Clean Cities Campaign, roczny koszt związany z zanieczyszczeniem powietrza w Warszawie wynosi ponad 19 mld zł.

Toksyczne tlenki azotu oraz pyły zawieszone w powietrzu pochodzą głównie z transportu samochodowego. Najgroźniejsze dla zdrowia są spaliny pojazdów z silnikami Diesla, które emitują ok. 10 razy więcej tlenków azotu niż auta benzynowe. Zanieczyszczenia emitowane przez pojazdy napędzane dieslem zostały w 2012 roku uznane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za czynnik rakotwórczy.

Skuteczne egzekwowanie kar za nieuprawnione wjazdy na teren strefy wymagałoby zmian legislacyjnych

Tymczasem wprowadzanie SCT realnie zmniejsza te zagrożenia. Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez naukowców z University of York, dzięki jej funkcjonowaniu w Londynie zmniejszono o 14,5 proc. zapadalność na przewlekłe choroby płuc oraz ograniczono o 17 proc. liczbę wystawianych zwolnień lekarskich.

Jak podkreśla Bartłomiej Zieliński, zastępca komendanta Straży Miejskiej m.st. Warszawy, stolica przeciera szlaki, a SCT to wciąż nowe rozwiązanie. Wciąż trudno wyłapać, czy na terenie SCT nie poruszają się pojazdy starsze niż dozwolone. Zdaniem Niny Bąk, skuteczne egzekwowanie kary za nieuprawnione wjazdy na teren strefy wymagałoby zmian legislacyjnych i przejścia z trybu karnego na administracyjny. Szefowa Clean Cities Campaign podkreśla jednak, że w celu bardziej efektywnej oceny sytuacji, wystarczy wykorzystać funkcjonujące na skrzyżowaniach kamery monitoringu. Organizacje zrzeszone w koalicji Clean Cities zwracały się już wcześniej do Zarządu Dróg Miejskich, który zarządza kamerami do sterowania ruchem, o wsparcie Straży Miejskiej w tym zakresie.

Czytaj więcej

Transport

Podwaliny pod drugą strefę czystego transportu w Polsce położone. Co dalej?

Chociaż tworzenie stref czystego transportu niesie ze sobą ogromne korzyści zdrowotne i klimatycz...