Samorząd Dolnego Śląska walczy o dofinansowanie inwestycji

Region zgłosił pięć projektów do programu Kolej+. Zebrał także pomysły do Krajowego Planu Odbudowy, który ma być finansowany z antykryzysowych środków unijnych.

Materiał powstał we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego

Program Kolej+ realizowany będzie do 2028 roku. Jego celem jest połączenie koleją miejscowości powyżej 10 tys. mieszkańców, które nie mają dostępu do połączeń pasażerskich, z miastami wojewódzkimi.

Kolej+ zakłada modernizację istniejących lub budowę nowych linii kolejowych, a także inwestycje punktowe, jak np. budowę nowych przystanków, mijanek czy łącznic. Program dopełnia samorządowe plany rozwoju kolei i walki z wykluczeniem komunikacyjnym.

Pięć projektów

– Planujemy przejąć i przywrócić do życia jak największą liczbę linii kolejowych w regionie, co będzie możliwe m.in. dzięki programowi Kolej+. Chcemy skomunikować jak najwięcej miejscowości w województwie, tak by każdy mieszkaniec Dolnego Śląska mógł swobodnie i bez przeszkód poruszać się po regionie koleją – mówi marszałek Cezary Przybylski z Bezpartyjnych Samorządowców.

W ramach Programu zarząd województwa zgłosił pięć projektów. Są to:

– Poprawa jakości połączeń z Legnicy do Wrocławia na odcinku Środa Śląska–Wrocław. Projekt zakłada wybudowanie podstawowej infrastruktury kolejowej w obrębie Wrocławskiego Węzła Kolejowego na odcinku Wrocław Świebodzki–Wrocław Muchobór. Pozwoli to na uruchomienie nowych połączeń w ramach Wrocławskiej Kolei Metropolitalnej (WKM) na kierunkach Wrocław–Środa Śląska, Wrocław–Wołów oraz Wrocław–Jaworzyna Śląska. Przebudowie poddana zostanie również stacja Środa Śląska.

– Rewitalizacja odcinka Legnica–Złotoryja–Jerzmanice-Zdrój w celu włączenia powiatu złotoryjskiego i Złotoryi do sieci regionalnego wojewódzkiego transportu kolejowego. Dzięki tej inwestycji możliwa będzie rewitalizacja dalszego odcinka linii, od Jerzmanic-Zdroju do Lwówka Śląskiego, który został przejęty przez samorządu regionu.

– Poprawa jakości połączeń Dzierżoniowa i powiatu dzierżoniowskiego z Wrocławiem. Będzie to możliwe dzięki wznowieniu ruchu na linii kolejowej nr 310 Kobierzyce–Piława Górna, która jest własnością samorządu województwa, oraz odbudowie drugiego toru między stacjami Wrocław Główny i Kobierzyce.

– Rewitalizacja linii kolejowej nr 181 na odcinku Oleśnica–Syców–Kępno (skomunikowanie Sycowa, Kępna, Wielunia ze stolicą regionu).

– Rewitalizacja linii kolejowych stanowiących ciąg komunikacyjny Zgorzelec–Bogatynia (skomunikowanie Bogatyni z Wrocławiem).

– Zależy nam na ciągłym poszerzaniu kolejowej mapy Dolnego Śląska. Chcielibyśmy, aby Dolnoślązacy mieli jak najlepszy dostęp do kolei i łatwy dojazd do stolicy województwa. Dzięki Programowi Kolej+ miejscowości takie, jak Złotoryja, Dzierżoniów czy Syców, zostaną włączone do sieci dolnośląskiego transportu kolejowego – podkreśla Tymoteusz Myrda, członek zarządu województwa.

Według szacunków zarządu regionu łączna wartość tych projektów opiewa na ok. 500 mln zł, z czego wkład samorządowy ma wynieść 15 proc.

Unia walczy ze skutkami pandemii

Uzupełnieniem inwestycji infrastruktury transportowej realizowanych z Programu Kolej+ mają być przedsięwzięcia zgłoszone do Krajowego Planu Odbudowy (KPO). To dokument, który będzie podstawą do ubiegania się o wsparcie z unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Jego przygotowaniem zajmuje się Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

– Chcemy, żeby do Polski napłynęły dodatkowe środki finansowe na działania wzmacniające gospodarkę i społeczeństwo po pandemii oraz tworzące trwałe podstawy wzrostu. W tym celu przygotowujemy Krajowy Plan Odbudowy, który jest warunkiem realizacji inwestycji z Funduszu Odbudowy i Zwiększania Odporności w nowej perspektywie finansowej – mówiła w lipcu na wideokonferencji z marszałkami Małgorzata Jarosińska-Jedynak, minister funduszy i polityki regionalnej.

Ministerstwo do prac nad KPO zaprosiło urzędy marszałkowskie. – Rola regionów w pracach nad KPO będzie wiązała się z identyfikacją projektów – mówiła Małgorzata Jarosińska-Jedynak. – Regiony będą zaangażowane również w prace nad ich doskonaleniem w kontekście wymogów unijnych oraz innych parametrów, kluczowych w kontekście ich późniejszej realizacji. Musimy mieć pewność, że KE pozytywnie oceni KPO wraz z projektami. Tylko pozytywna ocena umożliwia uzyskanie środków finansowych. Dlatego też tak ważne jest dobre przygotowanie projektów – podkreśliła.

Regiony zostały zobowiązane do wyboru projektów jak najlepiej wpisujących się w założenia unijnego wsparcia oraz strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju. Dolnemu Śląskowi zależy również na tym, by były to także projekty wpisujące się w strategię rozwoju województwa. Samorząd regionu ma także nadzieję, że zaproponowane przez Dolny Śląsk projekty przyczynią się do odbudowy i zwiększenia potencjału wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy i będą łagodzić skutki kryzysu zarówno gospodarczego, jak i społecznego w regionie wywołanego pandemią.

Zdrowie i zielona transformacja

Na Dolnym Śląsku, oprócz propozycji samorządu województwa, na liście propozycji do wsparcia są projekty przesłane przez osiem największych miast (tzw. prezydenckich). Region zwraca szczególną uwagę na projekty związane z zieloną transformacją, co wpisuje się w przyjęte przez Sejmik Województwa Dolnośląskiego ustawy antysmogowe. Jest także zgodne z polityką Komisji Europejskiej i Polski. Na obecnym etapie prac nad KPO Dolny Śląsk jest zainteresowany projektami dotacyjnymi.
Projekty dotyczące infrastruktury transportowej zgłoszone do Planu są powiązane z programem przejmowania i rewitalizowania nieużywanych linii kolejowych, który realizuje Dolny Śląsk. – Krajowy Program Odbudowy pozwoli na zrealizowanie inwestycji, które zapewnią zwiększenie dostępności do rynku pracy oraz do regionów o dużej atrakcyjności turystycznej – mówi Tymoteusz Myrda, członek zarządu województwa.

– Nasz pomysł na organizację transportu publicznego jest innowacyjny nie tylko w skali kraju, ale całej Europy. Łącząc możliwości, jakie dają nam Program Kolej+ i Krajowy Plan Odbudowy, oprócz rewitalizacji linii kolejowych planujemy budowę velostrad, po których będą się mogły poruszać rowery i hulajnogi elektryczne lub autonomiczne busy – wyjaśnia Patryk Wild, przewodniczący sejmikowej Komisji Polityki Rozwoju Regionalnego i Gospodarki. – W efekcie w perspektywie najbliższych lat każde dolnośląskie miasto zostanie wpięte do sieci publicznego transportu regionalnego, a praktycznie do każdej gminy będzie się można dostać pociągiem, pojazdem autonomicznym lub rowerem – podkreśla.

W ocenie urzędu marszałkowskiego propozycje zgłaszane do KPO powinny mieć charakter ponadlokalny i mieć istotny wpływ na rozwój Dolnego Śląska. Celem są pakiety projektów kompleksowo rozwiązujące problemy danej dziedziny, która wpisuje się w obszary objęte unijnym wsparciem.

Dlatego Dolny Śląsk stawia na rozwiązania w służbie zdrowia (ukierunkowane na wybrane obszary, takie jak choroby zakaźne, onkologia, rehabilitacja) oraz w transporcie (np. w zakresie rewitalizacji i odbudowy linii kolejowych lub innowacyjnego bezemisyjnego transportu publicznego). Wiąże się to bezpośrednio z planami ponownego uruchomienia 13 (w większości przejętych już lub przejmowanych przez samorząd województwa) linii kolejowych i elektryfikacją pięciu już działających.

Materiał powstał we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego