Zrównoważony rozwój procentuje w trudnych czasach

Samorządy muszą dbać o rozwój swoich małych ojczyzn w każdym jego aspekcie
– społecznym, gospodarczym czy ekologicznym – podkreślają tegoroczni laureaci Rankingu Samorządów. Coraz większym wyzwaniem staje się ochrona środowiska.

Publikacja: 26.10.2021 14:54

Zrównoważony rozwój procentuje w trudnych czasach

Foto: Adobe Stock

GLIWICE – I MIEJSCE W KATEGORII MIAST NA PRAWACH POWIATU

Adam Neumann prezydent Gliwic

Naszym głównym celem jest tworzenie jak najlepszych warunków rozwoju miasta i jak najlepszych warunków do życia w Gliwicach. Po przełomie ustrojowym i upadku przemysłu ciężkiego byliśmy jednym z najbiedniejszych miast w dawnym województwie katowickim. Teraz jesteśmy jednym z najbogatszych w Polsce. W przeszłości musieliśmy zaciskać pasa. Nie było u nas miejsca na populizm i wydawanie pieniędzy lekką ręką. W pierwszej kolejności trzeba było zadbać o modernizację i budowę całej miejskiej infrastruktury. DAdam Neumann prezydent Gliwic Naszym głównym celem jest tworzenie jak najlepszych warunków rozwoju miasta i jak najlepszych warunków do życia w Gliwicach. Po przełomie ustrojowym i upadku przemysłu ciężkiego byliśmy jednym z najbiedniejszych miast w dawnym województwie katowickim. Teraz jesteśmy jednym z najbogatszych w Polsce. W przeszłości musieliśmy zaciskać pasa. Nie było u nas miejsca na populizm i wydawanie pieniędzy lekką ręką. W pierwszej kolejności trzeba było zadbać o modernizację i budowę całej miejskiej infrastruktury. Dziś Gliwice są nowoczesnym miastem i mają wiele do zaoferowania. Miasto rozwija się wielotorowo nie tylko z myślą o obecnych mieszkańcach, ale także o przyszłych pokoleniach. Dysponujemy szeroką i zmodernizowaną bazą edukacyjną, mamy świetne obiekty i kluby sportowe, atrakcyjne placówki kulturalne i cieszącą się popularnością halę widowiskowo-sportową Arenę Gliwice. Odnawiamy parki i skwery, a miasto pięknieje. Wciąż czekają na nas jednak wyzwania związane m.in. z ochroną środowiska. Dużą uwagę przywiązujemy obecnie do koniecznej poprawy jakości powietrza i wspierania mieszkańców w procesie wymiany przestarzałych systemów ogrzewania na ekologiczne. Zrównoważony rozwój to nasz priorytet. Dlatego wspólnie z mieszkańcami systematycznie pracujemy nad nową kompleksową strategią miasta „Gliwice 2040". Chcemy pozostać miastem zorientowanym na przyszłość, tworzyć i wdrażać rozwiązania pozwalające sprawnie reagować na zmiany w otoczeniu, wspierać potencjał rozwojowy gliwiczan, bo najważniejsi są ludzie.ziś Gliwice są nowoczesnym miastem i mają wiele do zaoferowania. Miasto rozwija się wielotorowo nie tylko z myślą o obecnych mieszkańcach, ale także o przyszłych pokoleniach. Dysponujemy szeroką i zmodernizowaną bazą edukacyjną, mamy świetne obiekty i kluby sportowe, atrakcyjne placówki kulturalne i cieszącą się popularnością halę widowiskowo-sportową Arenę Gliwice. Odnawiamy parki i skwery, a miasto pięknieje. Wciąż czekają na nas jednak wyzwania związane m.in. z ochroną środowiska. Dużą uwagę przywiązujemy obecnie do koniecznej poprawy jakości powietrza i wspierania mieszkańców w procesie wymiany przestarzałych systemów ogrzewania na ekologiczne. Zrównoważony rozwój to nasz priorytet. Dlatego wspólnie z mieszkańcami systematycznie pracujemy nad nową kompleksową strategią miasta „Gliwice 2040". Chcemy pozostać miastem zorientowanym na przyszłość, tworzyć i wdrażać rozwiązania pozwalające sprawnie reagować na zmiany w otoczeniu, wspierać potencjał rozwojowy gliwiczan, bo najważniejsi są ludzie.

Katowice – II MIEJSCE W KATEGORII MIAST NA PRAWACH POWIATU

Marcin Krupa prezydent Katowic

Katowice stanowią jaskrawy przykład sposobu, w jaki Śląsk przechodzi swoją transformację. Dziś Śląsk nie rozbrzmiewa już dźwiękami charakterystycznymi dla ciężkiego przemysłu. Katowice otworzyły się szeroko na światowy biznes i sektor nowoczesnych usług biznesowych. Katowice wdrażają autorskie działania w tym zakresie, jak choćby konkurs Kopalnia Startupów, aspirują do bycia liderem technologii smart city, podejmują wyzwania cyberbezpieczeństwa i uchodzą za regionalnego lidera elektromobilności. Zdecydowanie jednym z największych wyzwań, z jakimi przychodzi nam się mierzyć, jest walka o czyste powietrze. Tylko w ubiegłym roku w Katowicach dofinansowano ze środków miasta wymianę 1120 kopciuchów. Jako jedno z niewielu miast w Polsce Katowice nie mają limitów na dotacje do wymiany kotłów węglowych. Każdy, kto złoży poprawny wniosek, otrzyma dofinansowanie, które może sięgać nawet 10 tys. zł. W latach 2015–2020 dzięki miejskiemu programowi dofinansowano wymianę 4865 źródeł ciepła kosztem 42,1 mln zł. Jednym z celów niezbędnych dla dalszego rozwoju Katowic jest pobudzanie przedsiębiorczości. Taka idea przyświecała utworzeniu w 2019 r. Miejskiego Inkubatora Przedsiębiorczości Rawa.Ink. To miejsce, w którym pomoc znajdą nie tylko innowatorzy, ale też przedsiębiorcy czy nawet osoby, które podjęły dopiero decyzję o pracy na własny rachunek. Pandemia, która w różnym stopniu dotknęła nas wszystkich, pokazała, że Inkubator Rawa.Ink, koordynując Katowicki Pakiet Przedsiębiorcy, czyli zaproponowane przez miasto Katowice w uzupełnieniu do tarczy antykryzysowej rozwiązania pomocowe dla przedsiębiorców, stał się nieodzownym elementem lokalnej sieci otoczenia biznesu.

Buczkowice – III MIEJSCE W KATEGORII GMINY WIEJSKIE

Józef Caputa wójt Buczkowic

Gmina Buczkowice jest typową gminą podmiejską, stanowiącą atrakcyjne miejsce do zamieszkania i turystyki. Misją gminy jest kreowanie zrównoważonego i spójnego rozwoju gminy atrakcyjnej turystycznie, ekonomicznie i inwestycyjnie dzięki racjonalnemu i efektywnemu wykorzystaniu potencjału wewnętrznego. W 2020 r. do osiągnięcia tej wizji przyczyniły się m.in. inwestycje w rozwój sieci drogowej, zakończono projekt zagospodarowania terenów przyległych do potoku Żylica, obejmujący rozbudowę ścieżek rowerowych, doposażenie i rozbudowę placów zabaw we wszystkich sołectwach, budowę 7,8 km ścieżki dydaktycznej oraz osiem kładek, a także budowę ośrodka edukacji ekologicznej, gdzie swoją siedzibę będzie miała również biblioteka gminna. Obszar gminy w 98 proc. jest skanalizowany i zgazyfikowany, na terenach, gdzie nie ma kanalizacji, posesje wyposażone są w zbiorniki bezodpływowe lub w przydomowe oczyszczalnie ścieków. Poziom zwodociągowania wynosi 55 proc., a tam, gdzie nie ma sieci wodociągowej, źródło wody pitnej stanowią studnie kopane. Pomimo powszechnego dostępu do sieci gazowniczej w gospodarstwach domowych wykorzystywało się nadal węgiel jako paliwo do ogrzewania budynków. Jednak dzięki kontynuowanemu w 2020 r. programowi wspierania mieszkańców w wymianie pieców węglowych na gazowe ilość gospodarstw domowych ogrzewających budynki gazem sięgnęła 62 proc. W 2020 r. podpisano 103 umowy z mieszkańcami na wymianę pieców i zrealizowano nowy program „Odnawialne źródła energii na potrzeby budynków mieszkalnych" – ogólna wartość projektu wynosi 6,5 mln zł; w 2020 r. podpisano 285 umów z mieszkańcami na wykonanie instalacji fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych.

Podkowa Leśna – II MIEJSCE W KATEGORII GMINY MIEJSKIE I MIEJSKO-WIEJSKIE

Artur Tusiński burmistrz Podkowy Leśnej

Od lat w Podkowie Leśnej dużą wagę przykładamy do jakości usług oświatowych i kulturalnych. Jakości środowiska i przestrzeni otaczającej mieszkańców. Ekologii, która staje się wyzwaniem dla rządzących i administracji, bo od obecnych decyzji zależeć będzie przyszłość i dobrostan kolejnych pokoleń. Niezaprzeczalnym i stałym atutem miasta są mieszkańcy. Ich aktywność zawodowa i społeczna, zaangażowanie, poziom świadomości, jaki reprezentują. Paradoksalnie słabą i silną stroną Podkowy Leśnej jest jej wyjątkowość. Nie posiadamy terenów inwestycyjnych, nie możemy rozwijać się w sposób tradycyjny dla dróg rozwoju związanych z zagospodarowaniem przestrzennym i możliwościami wzrostu potencjału ekonomicznego z tym związanego. Jesteśmy bardzo zielonym miastem, w którym domy wkomponowane są w otaczający las. Wyzwaniem jest utrzymanie wysokiej jakości życia, usług społecznych i kulturalnych. One w dużej mierze są magnesem przyciągającym nowych mieszkańców do Podkowy Leśnej. Bardzo niepokojące jest jednak to, w jakim kierunku zmierza samorząd. Zmiany podatkowe, pandemia, Polski Ład – to wszystko doprowadziło samorząd do sytuacji, w której nawet te stabilne finansowo, zasobne samorządy zastanawiają się, w jaki sposób skonstruować realny i rozwojowy budżet na 2022 rok. Co przyniesie przyszłość? Obawiam się, że niewiele dobrego, bo będziemy się mierzyć z sytuacją, w której nie można mówić o żadnym wzroście dochodów samorządów. Samorząd stopniowo pozbawiany dochodów i decyzyjności przestaje być instytucją tworzącą, budującą poziom życia i przyszłość, rozwojową, w ogóle przestaje pełnić swoją, przecież służebną rolę na rzecz mieszkańców. Staje się tylko administratorem, zarządcą.

Wielka Wieś – I MIEJSCE W KATEGORII GMINY WIEJSKIE

Krzysztof Wołos wójt Wielkiej Wsi

Za każdym razem podkreślam i z całą pewnością powtórzę to i teraz, że naszym mocnym atutem są ludzie. Profesjonalna kadra w urzędzie gminy i podległych jednostkach, bardzo aktywne stowarzyszenia i fundacje, a przede wszystkim mieszkańcy, którzy każdego dnia angażują się w rozmaite akcje społeczne, pokazując, że nie jest im obojętne, w jakim kierunku rozwija się gmina Wielka Wieś. Jednocześnie potrafią być skuteczni i stawiać nam, samorządowcom wysokie wymagania, więc jesteśmy bardzo zmotywowani, by stawiać sobie poprzeczkę jak najwyżej. Zdecydowanie ważnym czynnikiem naszego zrównoważonego rozwoju jest położenie geograficzne. Bezpośrednie sąsiedztwo Krakowa, lotniska w Balicach i ważnych szlaków drogowych, sprawiają, że jesteśmy gminą dość atrakcyjną dla inwestorów. W naszej Strefie Aktywności Gospodarczej zlokalizowane są takie centra handlowe, biznesowe i logistyczne, jak Futura Park Kraków, Centrum Hotelowo-Konferencyjne Witek, Leroy Merlin, Hydrosolar Małopolska, centra logistyczne GLP czy Jeronimo Martins. Gmina Wielka Wieś leży też w bezpośrednim sąsiedztwie pięknego Ojcowskiego Parku Narodowego oraz w otulinie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskiej. To z kolei sprawia, że jesteśmy atrakcyjnym miejscem do osiedlania się nowych mieszkańców. Każdego roku przybywa nam kilkaset osób. Taki trend stawia przed nami sporo nowych wyzwań. Musimy w niezwykle szybkim tempie rozwijać naszą infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną, drogową, budować nowe przedszkola, żłobki, rozbudowywać szkoły podstawowe, a wszystko po to, by komfort i jakość życia w gminie Wielka Wieś, której hasło przewodnie brzmi „podkrakowska gmina przyjazna mieszkańcom", były cały czas na wysokim poziomie.

MORAWICA – I MIEJSCE W KATEGORII GMINY MIEJSKIE I MIEJSKO-WIEJSKIE

Marian Buras burmistrz Morawicy

Głównym celem każdego samorządu jest zapewnienie jak najlepszych warunków życia swoim mieszkańcom. Ma to szczególne znaczenie w przypadku naszej gminy, gdzie każdego roku przybywa średnio od 150 do nawet 200 mieszkańców. W związku z tym w sposób permanentny rozbudowujemy podstawową infrastrukturę, tj. sieć wodociągową, kanalizacyjną i drogową. Duży nacisk kładziemy na rozwój specjalnej strefy ekonomicznej, którą posiadamy w dwóch lokalizacjach na powierzchni ok. 80 ha. Obok takiego rozwoju gospodarczego, równie ważny jest dla nas rozwój społeczny. Inwestujemy w szeroko pojętą infrastrukturę społeczną, tj. zapewnienie dobrych warunków rozwoju dla najmłodszych mieszkańców poprzez budowę sieci żłobków i przedszkoli, zapewnienie na odpowiednim poziomie bazy oświatowej, kulturalnej czy rekreacyjnej. Ważnym zadaniem jest budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Staramy się to czynić poprzez wspieranie organizacji pozarządowych, których na terenie naszej gminy jest ok. 60. Szeroki jest zakres ich działań, począwszy od prowadzenia szkół i przedszkoli, po działalność charytatywną. Mnogość organizacji pozarządowych sprzyja efektywnemu wykorzystywaniu dostępnych środków unijnych, głównie w ramach tzw. projektów miękkich. Bardzo aktywne są organizacje zrzeszające seniorów, tj. klub seniora czy Uniwersytet III Wieku. Obecnie największym wyzwaniem dla naszego samorządu jest zapewnienie czystego powietrza. Pomimo wieloletnich działań, zarówno w zakresie podnoszenia świadomości o szkodliwości tzw. niskiej emisji oraz wsparcia finansowego dla przechodzących na ekologiczny system ogrzewania swoich domów, stan powietrza w naszej gminie nadal nie spełnia parametrów wymaganych normami. Zdajemy sobie sprawę, jak wiele jest jeszcze pracy przed nami.

Miechów – III MIEJSCE W KATEGORII GMINY MIEJSKIE I MIEJSKO-WIEJSKIE

Dariusz Marczewski burmistrz Miechowa

Naszym celem jest tworzenie dobrej przestrzeni do życia, aktywności i spędzania wolnego czasu. Jednocześnie jesteśmy przekonani, że dzięki realizowanym inwestycjom północna Małopolska będzie zyskiwała nowych przedsiębiorców, a tym samym miejsca pracy. Miechów to gmina przyjaznych i otwartych ludzi oraz wielu prężnie działających organizacji pozarządowych. Dobre środowisko, miejsca aktywności, w tym trasy pieszo-rowerowe, instytucje opieki, rozwoju i wspierania mieszkańców sprawiają, że gmina staje się dobrym miejscem do zamieszkania, ale także aktywnego wypoczynku. Ponadto, nadal będziemy kontynuować działania i realizować projekty związane z poprawą jakości powietrza i wykorzystaniem OZE na terenie naszej gminy. Pomimo pandemii rok 2020 był rekordowy pod względem wydatków inwestycyjnych, na które przeznaczyliśmy niespełna 34 mln zł, jesteśmy też liderem w woj. małopolskim wykorzystania funduszy UE na lata 2014–2020. Naszym priorytetem jest kontynuacja projektów związanych z transportem publicznym, w tym m.in.: przebudowa zakupionego przez gminę w 2020 roku dworca autobusowego, gdzie powstanie nowoczesne centrum przesiadkowe. Z zadowoleniem obserwujemy coraz większe zainteresowanie deweloperów budownictwem mieszkaniowym, jednocześnie planujmy budowę obiektów mieszkaniowych pod wynajem. Przed nami też rozbudowa nowego ujęcia wody dla gminy, budowa hali sportowej, rozbudowa ośrodka zdrowia i obiektów aktywności społecznej oraz dalsze projekty związane z termomodernizacją budynków gminnych. Nadal chcemy proponować mieszkańcom projekty w zakresie wymiany źródeł ciepła, usuwania azbestu i gromadzenia wody.

Aleksandrów – II MIEJSCE W KATEGORII GMINY WIEJSKIE

Józef Henryk Biały wójt Aleksandrowa

Jesteśmy niewielką gminą w powiecie biłgorajskim, nie leżymy blisko metropolii czy przy skrzyżowaniu ważnych dróg, ale stale się rozwijamy, a liczba mieszkańców utrzymuje się na stałym poziomie. Priorytetem wszystkich naszych działań jest bowiem nieustająca służba mieszkańcom. Ma to wymiar np. w organizacji urzędu, gdzie staramy się, by wszyscy byli obsługiwani bardzo sprawnie i kompetentnie. Podczas pandemii nie zamykaliśmy urzędu, bo uznaliśmy, że ważniejsze jest, by nasi mieszkańcy mogli załatwić pilne sprawy. To także dbałość o jakość edukacji i oświaty. Po likwidacji gimnazjum mamy dwie szkoły, które zostały rozbudowane, wyposażone w nowoczesne sale gimnastyczne i boiska sportowe. Nasz budżet nie ma zadłużenia, a wydatki na inwestycje siłą rzeczy nie są wielkie, ale mamy wodociąg z nowoczesną hydrofornią, w całej gminie wykonano modernizację linii energetycznej i linie oświetlenia ulicznego, zmodernizowano także sporą liczbę dróg gminnych, wykonano przepusty, rowy odwadniające, na kilku ułożono nawierzchnię bitumiczną. Realizujemy program docieplania budynków, wsparcia mieszkańców w wykorzystaniu instalacji fotowoltaicznych, utrzymujemy niskie ceny dostaw wody i odbioru ścieków, podatki lokalne staramy się utrzymać na jak najniższym poziomie. Obniżenie dochodów z podatków w wyniku Polskiego Ładu może być pewnym kłopotem. Jednak wychodzę z założenia, że problemy trzeba po prostu rozwiązywać. Jestem wójtem gminy Aleksandrów od 30 lat i przez ten czas mierzyliśmy się z wieloma wyzwaniami, nawet większymi niż obecnie, i co ważne, nauczyliśmy się sobie z nimi radzić.

Kraków – III MIEJSCE W KATEGORII MIAST NA PRAWACH POWIATU

Jacek Majchrowski prezydent Krakowa

Kraków, tak jak inne miasta w Polsce, w ostatnim czasie zmagał się z kryzysem wywołanym pandemią. Mimo gorszej sytuacji gospodarczej nie zamknęliśmy się na inwestycje, licząc, że to one będą motorem napędowym rozwoju w kolejnych latach. W wychodzeniu z kryzysu niezwykle istotne okazały się takie atuty Krakowa, jak: dobre skomunikowanie miasta, zdywersyfikowana i bogata gospodarka, potencjał demograficzny i naukowy oraz dostęp do wysoko wykwalifikowanej kadry. Wspólnie tworzą one świetne warunki dla rozwoju gospodarczego, ale muszą być jeszcze wsparte mądrą polityką zrównoważonego rozwoju, szczególnie w takich obszarach, jak: inwestycje, mobilność, przestrzeń i jakość życia. W Krakowie stawiamy na inteligentną gospodarkę – nowoczesne usługi dla biznesu, przemysł kreatywny i sektor badawczo-rozwojowy. Konsekwentnie inwestujemy w infrastrukturę, zarówno tę pozwalającą dotrzeć do Krakowa, jak i tę, która stanowi krwiobieg miasta, w tym transport zeroemisyjny. Wielką wagę przykładamy do kształtowania przestrzeni miejskiej, która powinna oferować zróżnicowaną funkcjonalność, tworzyć atrakcyjne warunki do zamieszkania i uwzględniać wyzwania współczesności. Przykładem zastosowania nowatorskich rozwiązań przestrzennych jest wieloletni projekt „Nowego Miasta" – nowoczesnej, dobrze skomunikowanej, zielonej i multifunkcyjnej dzielnicy. Wsłuchując się w głosy mieszkańców, konsekwentnie pozyskujemy nowe tereny pod zieleń miejską tam, gdzie jest ich niewiele. Od 2015 r. wykupiliśmy na ten cel przeszło 105 ha działek za kwotę ponad 135 mln zł. Dzięki zaangażowaniu krakowian w wymianę nieekologicznych palenisk w znacznym stopniu poprawiliśmy jakość powietrza. Teraz przed nami kolejne wyzwanie – przeciwdziałanie skutkom zmian klimatu.

GLIWICE – I MIEJSCE W KATEGORII MIAST NA PRAWACH POWIATU

Adam Neumann prezydent Gliwic

Pozostało 100% artykułu
Ranking Samorządów
Ranking Samorządów 2024: Co wyróżnia zwycięskie gminy?
Ranking Samorządów
Z finansami samorządów bywa różnie
Ranking Samorządów
Aleksandra Dulkiewicz: Prezydent, która zmieniła Gdańsk w metropolię na europejską skalę
Ranking Samorządów
Irena Lipowicz: Księżna ze Śląska, która o reformę samorządów walczyła
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Ranking Samorządów
20. Ranking Samorządów: Najlepsze w zrównoważonym rozwoju miasta i gminy 2024