Burmistrz Supraśla: Zaczekamy na wyrok TK w sprawie podziału gminy

Panie burmistrzu, jak bardzo zmniejszyła się powierzchnia gminy i liczba mieszkańców po wydzieleniu z  Nowym Rokiem nowej gminy Grabówka?

Gmina Supraśl przed podziałem miała 187,96 km2, a po podziale ma 123,52 km kwadratowe. Po stronie Grabówki pozostało 64,44 km. kwadratowe. Liczba mieszkańców na dzień 31 grudnia 2024 roku wynosiła 17,072 osoby, natomiast od 1 stycznia jest to 6 tys. 654 osób W gminie Grabówka pozostało 10 tys. 418.

A dochody gminy mocno spadły? W końcu w części są one wyliczane w oparciu o liczbę mieszkańców i ich dochody...

Dochody spadły raptownie. To jest do ok. 30 proc. Dlatego alarmowałem rząd przed „kreatywnym”, pozbawionym ekonomicznej wyobraźni podziałem naszej gminy. Ów podział winien przynajmniej w dostatecznym stopniu równoważyć potencjał społeczno-ekonomiczny. Tak się stało, że pozostawione z mniejszym potencjałem ludnościowym Supraśl i okoliczne wsie, nie mają obszarów usługowych, a otoczone są Puszczą Knyszyńską, rezerwatami oraz tak jak w przypadku miasta strefami ochrony konserwatorskiej ze względu na zabytki i ich otoczenie.

Po stronie Grabówki mamy wiele stref gospodarczych utworzonych przez gminę Supraśl wzdłuż Szosy Baranowickiej, tj. trasy Białystok-Bobrowniki-granica państwa, ustanowionych dla wzmocnienia potencjału gospodarczego całej gminy Supraśl. Nikt nie spodziewał się tego, że ta jedyna „skarbonka” zostanie w całości odebrana gminie Supraśl.

Czytaj więcej

Okiem samorządowca

„Przez gminę Supraśl nie mogliśmy się należycie rozwijać”

Nasi mieszkańcy byli przez Supraśl traktowani trochę jako źródło dochodu dla tego miasta. Płacili na jego rzecz podatki, a w zamian niewiele dostawali. Nie mieli należytej jakości usług - uważa Ewa Bończak-Kucharczyk, pełniąca obowiązki wójta i rady nowo powstałej gminy Grabówka na Podlasiu.

Co takie niższe dochody oznaczają dla gminy? Co wypadnie z realizacji choćby planowanych wcześniej w Wieloletniej Prognozie Finansowej gminy (WPF)?

Jak przekłada się to na budżet gminy Supraśl w liczbach? Do niedawna był to budżet wydatkowy włącznie z kredytem, wynosił 120 mln złotych. Obecnie przygotowujemy budżet gminy. Wydatki zamknął się kwotą ponad 66 mln zł, a dochody ponad 61 mln. zł. Deficyt wynosi 5 mln zł, i zostanie pokryty z nadwyżki finansowej i w pozostałej części z kredytu. W ramach wydatków 16,5 mln złotych stanowią inwestycje, głównie finansowane z dwuletniego programu inwestycyjnego „Polski Ład”. Wszystkie zaplanowane do dokończenia inwestycje będą realizowane.

Władze Supraśla były przeciwne utworzeniu nowej gminy. Padały nawet argumenty o "początku rozbioru Polski". Dlaczego tak ostro?

Gdyby podział gminy opierał się o analizy społeczne i ekonomiczne i dodatkowo był zaakceptowany w drodze lokalnego referendum w tej sprawie, a nie decyzji politycznej, nie byłoby z mojej strony żadnych uwag. Podział gminy Supraśl to jednak przykład wkładania w tryby samorządowe politycznego kija. To egzemplifikacja psucia państwa polskiego, nieprzestrzegania naszej konstytucji, nierespektowania Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, do której Polska dołączyła w 1994 roku. Wówczas władze zadeklarowały ochronę prawną polskich samorządów i ich granic m. in. w ten sposób, że wszelkie zmiany granic gmin dokonywane przez państwo polskie miały odbywać się za zezwoleniem lokalnej społeczności wyrażonej w formie referendum.

W nowej gminie Grabówka słychać głosy, że Supraśl, nigdy nie dbał o tę część gminy, poza tym - ona była osobnym tworem - przedzielonym lasami. Zgadza się pan z tym?

Jak się to ma z prawdą skoro, w szczegółowych podsumowaniach wydatków inwestycyjnych w latach 2018-2023, czyli poprzedniej kadencji, 92,2 mln zł (57 proc.) zainwestowano w Grabówce (obecna gmina Grabówka), a 69 mln zł (43 proc.) w części związanej z Supraślem. Dodatkowo na Supraśl zdobywałem duże dotacje z UE na inwestycje w obszarze turystyki, uzdrowiska czy ochrony przyrody i zabytków.  Więc te 43 proc. wydatków na Supraśl, w dużej części pochodziły ze środków z zewnątrz.

W ten sposób podatki nas wszystkich – mieszkańców gminy Supraśl, bardziej zasilały działania inwestycyjne w Grabówce. Jak 15 lat temu zostałem burmistrzem, podobnie w atmosferze podziału gminy i wiszącym nad nami Mieczem Damoklesa, w Grabówce nie było nic oprócz jednej szkoły i to bez sali gimnastycznej. Udało się ją wybudować w mojej pierwszej kadencji, a w końcu drugiej powstało przedszkole samorządowe Grabówki, następnie - żłobek i kolejne przedszkole samorządowe w Sobolewie.

Powstała również filia Urzędu Miejskiego w Zaściankach (gdzie obecnie jest Urząd Gminy Grabówka). W ubiegłym roku rozbudowaliśmy Szkołę Podstawową w Sobolewie, a przy niej powstała kuchnia i stołówka na ok. tysiąc uczniów! Wygląda więc na to, że gminę Grabówka stworzono tylko po to, aby dotychczasowa opozycja w Radzie Miasta przejęła w całości rządy, co prawda na okrojonym obszarze, ale przejmując inicjatywę decyzyjną.

Czytaj więcej

Okiem samorządowca

1 stycznia w Polsce powstała nowa gmina. Teraz chce być uzdrowiskiem

- Utworzenie nowej jednostki samorządowej da naszej miejscowości możliwość rozwoju, możliwość wykorzystania jej walorów i surowców, które znajdują się u nas. A chodzi przede wszystkim o wody lecznicze – mówi nam Janusz Marek Opyd, pełniący obecnie funkcję organów gminy Szczawa, czyli wójta i rady. Gmina powstała 1 stycznia 2025 roku na terenie powiatu limanowskiego w województwie małopolskim, a wydzielono ją z gminy Kamienica.

Gmina Supraśl zapowiedziała skargę do Trybunału Konstytucyjnego i TSUE. Złożone je?

Gmina Supraśl nie składała skargi do Trybunału Konstytucyjnego, gdyż po wyborach wiosną 2024 roku poprzez fuzję jednej z radnych nie było większości na przegłosowanie takiej uchwały. Skargę złożyło 50 posłów Prawa i Sprawiedliwości. Wiem, że była to decyzja całego klubu. Zaczekamy na wyrok Trybunału czy podział gminy Supraśl był zgodny z konstytucją. Na pewno będą potrzebne argumenty do ewentualnej korekty granic gmin, aby przybliżyć do siebie czy zrównoważyć potencjały ekonomiczne i ludnościowe.