„Wznawiamy rozmowy z Czechami. Będą odszkodowania”

Wróciliśmy do bezpośrednich spotkań z Czechami w sprawie odszkodowań za szkody górnicze – mówi Grzegorz Sikorski, wójt gminy Hażlach na Śląsku Cieszyńskim.

-Im bliżej granicy prowadzone jest wydobycie węgla, to kwestia tąpnięć po polskiej stronie nabiera na sile – mówi Grzegorz Sikorski. Dwa sołectwa tej gminy: Pogwizdów i Brzezówka to miejscowości, które odczuwają skutki eksploatacji węgla w terenie przygranicznym. Znajdują się one w strefie oddziaływań czeskich kopalń prowadzonych przez czeską spółkę OKD.

Ile osób mieszka na terenie gminy?

Grzegorz Sikorski: Na stałe w gminie Hażlach mieszka 10 tys. 544 osób, w tym na terenie Pogwizdowa oraz Brzezówki 4.189 osób. Pogwizdów i Brzezówka to miejscowości, które odczuwają skutki eksploatacji węgla w terenie przygranicznym.

Ile budynków ucierpiało do tej pory na skutek szkód górniczych?

Tak jak powiedziałem wyżej skutki wydobycia odczuwają najbardziej mieszkańcy Pogwizdowa oraz Brzezówki. Oba sołectwa znajdują się w strefie oddziaływań czeskich kopalń prowadzonych przez czeską spółkę OKD a.s.

CZYTAJ TAKŻE: Prezydent Rybnika: Nie chcemy w mieście kolejnej kopalni

Kiedy to się zaczęło, te problemy ze szkodami górniczymi?

Pamiętam, że już w 2006 rok, kiedy zostałem radnym, mieszkańcy skarżyli się, iż w wyniku tąpnięć pojawiają się pęknięcia na ścianach ich budynków.

To wina czeskich kopalń? Czy tylko jednej z nich?

Najbliżej nas znajduje się kopania CSM czeskiej spółki węglowej OKD. Generalnie im bliżej granicy prowadzone jest wydobycie węgla to kwestia tąpnięć nabiera na sile. Eksploatacja węgla w strefie granicznej odbywa się na mocy Porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a Rządem Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej o współpracy przy wybieraniu złóż węgla kamiennego zalegających w rejonie wspólnej polsko-czechosłowackiej granicy państwowej sporządzonej w Katowicach 2 grudnia 1984 roku.

Strona czeska przyznaje się do szkód górniczych? Mieszkańcy gminy dostają odszkodowania, czy kiepsko to idzie?

Na mocy porozumienia, o którym wspominałem została powołana Dwustronna Międzyrządowa Komisja do spraw współpracy przy eksploatacji złóż węgla kamiennego w rejonie wspólnej czesko-polskiej granicy państwowej. Podczas 22 posiedzenia Dwustronnej Międzyrządowej Komisji (DMK), w czerwcu 2015 roku została przyjęta i uchwalona nowa procedura ugodowego postępowania przy naprawianiu szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego w rejonie polsko-czeskiej granicy państwowej. Procedura określa zasady ugodowego postępowania przy naprawianiu szkód powstałych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej spowodowanych ruchem zakładu górniczego prowadzonego na terenie Republiki Czeskiej w rejonie wspólnej polsko-czeskiej granicy państwowej.

W rozumieniu procedury szkoda spowodowana ruchem zakładu górniczego jest w szczególności uszkodzenie obiektu budowlanego, cieku naturalnego lub sztucznego, gruntu rolnego i leśnego, straty w uprawach itp. Sprawy o naprawienie szkody są merytorycznie prowadzone przez służby przedsiębiorcy lub przez podmiot przez niego upoważniony. Podczas posiedzenia DMK uzgodniono, iż przedstawiciele przedsiębiorstwa górniczego będą pełnić dyżury w Urzędzie Gminy Hażlach i Zebrzydowice, podczas których mieszkańcy obu gmin mają możliwość uzyskania informacji i złożenia wniosku bezpośrednio u przedstawiciela kopalni.

Mieszkańcy skarżyli mi się, że strona czeska bardzo opieszale wypłaca odszkodowania. Dlatego w 2018 roku w Bibliotece w Pogwizdowie zorganizowałem spotkanie mieszkańców z kancelaria prawną, która specjalizuje się w kwestiach szkód górniczych. Dosłownie 2 – 3 tygodnie po tym spotkaniu ruszyły wypłaty odszkodowań – może to zbieg okoliczności, choć ja w to wątpię. Może obawiano się pozwu zbiorowego…

Środowe spotkanie przedstawicieli spółki OKD Stonava z mieszkańcami coś zmieni w tym zakresie? Mieszkańcy szybciej dostaną odszkodowania?

Podczas ostatniej Dwustronnej Międzyrządowej Komisji ustalono, iż należy powrócić do dyżurów przedstawicieli przedsiębiorstwa górniczego w Urzędzie Gminy w Hażlachu, podczas których mieszkańcy będą mieli możliwość uzyskania informacji i złożenia zgłoszenia bezpośrednio u przedstawiciela spółki OKD Stonava. Wcześniej te dyżury funkcjonowały, jednak przez pandemię i wprowadzone ograniczenia w przekraczaniu granicy zostały zawieszone, aż do 4 sierpnia.