Czynszówki czy mieszkania+

W Warszawie na mieszkanie komunalne czeka 1,5 tys. osób. W zasobach stolicy jest ponad 81,3 tys. lokali, z czego spora część znajduje się w przedwojennych kamienicach. W Gdańsku w kolejce stoi 1,2 tys. osób czy rodzin.

– Mieszkań komunalnych i socjalnych brakuje u nas od lat, a sytuacja wcale się nie poprawia – mówi Marcin Krasoń, ekspert obido.pl. – W ciągu kilkudziesięciu lat zasoby gmin znacząco zmalały z powodu prywatyzacji części lokali i wyburzeń nieodpowiadających normom budynków – wyjaśnia. – Na koniec 2017 roku na mieszkanie komunalne lub socjalne czekało 154 tys. gospodarstw domowych – podaje, powołując się na dane GUS. W wielu województwach na lokal czeka się kilkanaście lat. – Trzy–cztery lata to niekiedy najlepszy wynik – mówi Krasoń. – Od 2013 r. w prawie połowie powiatów nie wybudowano ani jednego mieszkania komunalnego. Pole, by nadrobić zaległości, jest ogromne. Teraz jednak na gruntach należących m.in. do samorządów buduje się nieruchomości w ramach programu Mieszkanie+, ale przecież to nie to samo, bo lokale są przeznaczone dla tych, którzy zarabiają zbyt dużo, by otrzymać mieszkanie socjalne lub komunalne. Wygląda na to, że potrzeby i braki swoje, a rzeczywistość swoje – komentuje.

Konieczne remonty

Także Kamil Nowak, ekspert Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR, ocenia, że budownictwo komunalne ma dziś marginalne znaczenie. – W latach 2010–2016 oddano w Polsce 1,02 mln mieszkań, z czego tylko 16,1 tys. stanowiły lokale gminne – podaje. – Nie oznacza to, że potrzeby mieszkaniowe osób mniej zamożnych maleją, wręcz przeciwnie. W 2016 r. gminy oddały do 1746 nowych mieszkań komunalnych, podczas gdy kolejka oczekujących liczyła 158,9 tys. osób. W uproszczeniu: mieszkania oddane w 2016 r. mogły zaspokoić 1,1 proc. zapotrzebowania.

Według Kamila Nowaka największym problemem nie jest jednak bardzo małe tempo przyrostu nowych lokali, ale zaniechanie remontów i modernizacji już istniejących nieruchomości.

Gminy, jak mówi ekspert, powinny zwiększyć nakłady na remonty i modernizację. Trzeba też zlikwidować zjawisko pustostanów i mieszkań substandardowych. – To swego rodzaju wyzwanie cywilizacyjne – ocenia analityk Obserwatorium Polityki Miejskiej. – Orężem w walce o poprawę warunków mieszkaniowych jest odpowiednia polityka czynszowa, która powinna być racjonalna i ekonomicznie uzasadniona. Tymczasem stawki są zbyt niskie, by wystarczyło na remonty. Problem stanowi również ściągalność czynszów. W samych miastach łączna kwota zadłużeń czynszowych przekracza 4 mld zł.