Mieszkańcy Śląska będą mogli skuteczniej chronić się przed skutkami smogu. Pomoże w tym aplikacja InfoSMOG-MED, która przekazuje użytkownikowi informację o stanie powietrza wraz z poradą zdrowotną odnoszącą się do jego indywidualnego profilu klinicznego. Posiadacz komputera czy smartfona z zainstalowaną aplikacją będzie nie tylko wiedział, kiedy zagrożenie związane z zanieczyszczeniem powietrza jest największe, ale także jak należy się zachować, co robić i czego unikać, aby ograniczyć wpływ smogu na stan zdrowia.
Groźna emisja
To rozwiązanie jest niezwykle przydatne ze względu na zagrożenia zdrowotne występujące w regionie. Śląsk jest najbardziej zanieczyszczonym regionem Polski, z najwyższą umieralnością z powodu chorób sercowo-naczyniowych – o 10 proc. wyższą niż średnia krajowa i około 20 proc. wyższą niż na Podlasiu. Według Światowej Organizacji Zdrowia Polska ma najbardziej zanieczyszczone powietrze w całej Unii Europejskiej, a na liście najbardziej „smogowych" miast znajduje się aż 13 miejscowości z województwa śląskiego. Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza są tu emisja z gospodarstw domowych (49,7 proc.) i transportu drogowego (13,5 proc.).
– Badania w III Klinice Kardiologii w Zabrzu wykazały, że w czasie alarmów smogowych odnotowano zwiększoną umieralność z przyczyn ogólnych o 6 proc., a z przyczyn sercowo-naczyniowych o 8 proc. Do tego dochodzi wzrost wizyt u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, wzrost przypadków migotania przedsionków, udarów mózgu, zatorowości płucnej – wylicza prof. Andrzej Lekston z III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii SUM Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu.
Plan opracowania aplikacji ostrzegającej mieszkańców regionu przed smogiem powstał w 2018 r. z inicjatywy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu oraz Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych.
Tysiące komunikatów
Badania na potrzeby projektu przeprowadzono w III Katedrze i Oddziale Klinicznym Kardiologii SUM Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Kierowali nimi prof. Mariusz Gąsior i prof. Andrzej Lekston. W trakcie pracy nad aplikacją przeanalizowano miliony przypadków stanu zdrowia oraz wszystkie możliwe warianty zanieczyszczeń powietrza. To pozwoliło na przewidywanie możliwego wpływu zanieczyszczenia powietrza na wystąpienie niekorzystnych zdarzeń zdrowotnych w najbliższych kilku dniach. W ramach aplikacji opracowano tysiące komunikatów, które będą dostosowane do charakterystyki użytkownika.
Podstawową informację przynosi wyświetlana na ekranie mapa województwa śląskiego: są na niej zaznaczone miejsca, gdzie jakość powietrza jest w danym momencie najgorsza i może mieć negatywny wpływ na stan zdrowia. Rozszerzeniem informacji na mapie są komunikaty zdrowotne: podstawowe, indywidualne i kierowane do placówek medycznych.
Te pierwsze to ogólne informacje, nieuwzględniające danych demograficznych ani obciążeń zdrowotnych użytkowników. Za to komunikaty indywidualne uwzględniają już płeć, wiek oraz obciążenia zdrowotne. Wymagają jednak założenia konta oraz uzupełnienia profilu zdrowotnego. Określa się w nich lokalizację, wiek, płeć, kanał dostarczania komunikatów, kategorię informowania, obciążenia zdrowotne, a także przedział czasowy, jakiego dotyczyć mają komunikaty, oraz harmonogram ich dostarczania. Można tworzyć wiele profili: dla siebie, członków rodziny czy osób, nad którymi sprawuje się opiekę. Nie ma przy tym obaw o wyciek wrażliwych danych: informacje z formularza przetwarzane są wyłącznie na poziomie aplikacji, a dane wykorzystywane jedynie do personalizacji zaleceń zdrowotnych.
Baza komunikatów ma formę krótkich wiadomości. Uzupełniają się one wzajemnie, tworząc kompletny schemat postępowania. Wiadomości mogą być dostarczane w postaci e-maila albo wiadomości push w przeglądarce lub na urządzeniu mobilnym. Pod uwagę brane są schorzenia i choroby, których wzrostem ryzyka użytkownik jest zainteresowany. Przedział czasowy oraz harmonogram określają czas nadsyłania wiadomości i okres, jakiego mają dotyczyć. Przykładowo wiadomości mogą przychodzić o godz. 8 rano i uwzględniać zagrożenia występujące do 12 godzin.
Nagrodzony projekt
Trzeci rodzaj komunikatów kierowany jest do placówek medycznych. Ich zadaniem jest określenie, kiedy należy się spodziewać wzrostu zapotrzebowania na usługi medyczne oraz która grupa osób będzie najbardziej narażona na zachorowania w danym czasie.
W końcu września projekt InfoSMOG-Med został nagrodzony w konkursie „Bezpieczny szpital przyszłości – Inspiracje 2020". Promuje on osoby, instytucje, szpitale i firmy, które w mijającym roku wprowadzały rozwiązania i technologie zwiększające bezpieczeństwo pacjentów.
