Samorządy szukają oszczędności. Coraz częściej wymieniają uliczne oświetlenie

Stolica jest na półmetku prac, w Krakowie wymienione zostało ok. jednej trzeciej starych opraw. Inne miasta dopiero planują większą wymianę ulicznych lamp.

Publikacja: 23.12.2022 10:49

Warszawa na wymianę lamp sodowych zdecydowała się w 2020 r.

Warszawa na wymianę lamp sodowych zdecydowała się w 2020 r.

Foto: Henryk Niestrój

Oświetlenie ledowe jest energooszczędne, tańsze niż tradycyjne  - sodowe. Ledy nie tylko zużywają mniej energii, ale też mogą świecić nawet czterokrotnie dłużej od starych „sodówek". I właśnie głównie ze względu na takie oszczędności lokalne władze coraz częściej decydują się na wymianę.

Oszczędności po instalowaniu  energooszczędnego oświetlenia są niezaprzeczalne, ale sama wymiana „sodówek” sporo kosztuje. Miasta szukają pieniędzy w różnych programach i zewnętrznym dofinansowaniu. Mają też wiele pomysłów na oszczędności oświetlenia. Np. Gdańsk  w ramach programu SOWA wymienił prawie 4 tys. najbardziej energochłonnych opraw oświetlenia ulicznego.  Ma też  system monitoringu i sterowania oświetleniem.

- Ponad 80 proc. infrastruktury oświetleniowej zarządzanej przez Gdański Zarząd Dróg i Zieleni (GZDiZ)  objęte jest ww. systemem „CPANet”, który pozwala min. na precyzyjne załączanie i wyłączanie oświetlenia z uwzględnieniem wpływu zachmurzenia w danym dniu – mówi Jędrzej Sieliwończyk z biura prasowego prezydenta Gdańska. 

SAVA w stolicy

System Zarządzania Oświetleniem, który uwzględnia  stopień zachmurzenia oraz natężenie światła dziennego i reguluje włączanie oświetlenia ulicznego według potrzeb ma też Białystok. Ale na przyszły rok zarezerwował pieniądze w budżecie na masową wymianę opraw oświetleniowych i liczy na oszczędności rzędu 30-50 proc.

Czytaj więcej

Lampy święcą krócej. A to wszystko przez oszczędności

Warszawa na wymianę lamp sodowych zdecydowała się w 2020 r. W tym samym roku  wybrała firmę, która wyprodukowała  i dostarczyła oprawy pozwalające zaoszczędzić 2/3 prądu, a jednocześnie poprawić jakość oświetlenia w mieście. W ubiegłym roku  prototypowe oprawy  ledowe SAVA zostały zainstalowane  przy Zarządzie Dróg Miejskich. Ogółem miasto zamówiło ponad 38 tys. ledowych opraw SAVA. Dziś już połowa z nich oświetla ulice powiatowe, wojewódzkie i krajowe w mieście.

Oszczędności są spore. Jak poinformował warszawski magistrat - oszczędzony tylko do tego roku prąd wystarczyłby na kursowanie linii tramwaju nr 17 (najdłuższa trasa z Winnicy do PKP Służewiec) przez ok. 14 miesięcy. Wymiana starych lamp na głównych ulicach zakończy się w czerwcu 2023. Dzięki temu stolica  zaoszczędzi ponad 35 mln zł rocznie. W następnej kolejności nowe oświetlenie będzie instalowane na ulicach  zarządzanych przez dzielnice. I tu będą kolejne oszczędności.

SOWA pod Wawelem

- Lampy ledowe  mają wyraźniejsze światło, a jego strumień  można ukierunkować np. na lepsze doświetlenie określonych miejsc.  Oprawy ledów są  łatwiejsze w obsłudze i konserwacji, wygodniejsze – wylicza Łukasz Wantuch, radny z Krakowa. – Poza tym do latarni ledowych można zainstalować inteligentne sterowanie czy wyposażyć je w gniazda zasilające a to byłoby przydatne na potrzeby nowoczesnego monitoringu – dodaje Wantuch i namawia do jak najszybszej wymiany „sodówek” na ledy.

Kraków już kilka lat temu wymienił część latarni ulicznych, po tym jak miasto pozyskało fundusze z programu SOWA.  Od tego czasu wymiana lamp odbywa się, ale tempo prac jest zdaniem mieszkańców niezadawalające.  – Do wymiany zostało ponad 50 tys. opraw, jednak cały czas wymieniamy. Również przy okazji nowych inwestycji montowane jest już nowe oświetlenie ledowe – przekonuje Jacek Bartlewicz, rzecznik krakowskiego Zarządu Dróg Miasta Krakowa (ZDMK). W tym roku ZDMK zaplanował intensywniejsze prace przy doświetlaniu przejść dla pieszych. Do maja 2023 r. planuje doświetlić 61 przejść dla pieszych, na 14 ulicach lub skrzyżowaniach.

Czytaj więcej

Miasta bez umów na dostawy prądu. Samorządowcy chcą interwencji rządu

Przejścia dla pieszych doświetliły także Katowice (prawie 100 przejść dla pieszych za ponad 1 mln zł - w ciągu trzech lat). Wymianę  starych opraw oświetleniowych Katowice rozpoczęły kilka lat temu. - Zostało zainstalowanych 1594 nowych opraw wraz z nowoczesnym oświetleniem typu LED.  Koszt to ok. 6 mln. Działania te popierają mieszkańcy, którzy sami zgłaszają, a potem głosują na projekty Budżetu Obywatelskiego, obejmujące właśnie modernizacje lub powstanie nowych punktów oświetlenia ulicznego. Ekologiczne i nowoczesne oświetlenie w ramach BO  zyskają m.in.  mieszkańcy Koszutki, Giszowca i Brynowa – informuje Dawid Zapała w imieniu Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach.

Ze środków unijnych

Toruń planuje powalczyć o fundusze ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) Województwa Kujawsko-pomorskiego w ramach działania 13.3. efektywność energetyczna w sektorze publicznym. - Do pozyskania jest kwota 745 tys. zł, co pozwoli na wymianę kilkuset lamp sodowych (bez słupów) na ledowe, energooszczędne. W rachubę wchodzi  wymiana  najbardziej energochłonnych punktów, w celu ograniczenia kosztów energii – wyjaśnia Aleksandra Iżycka rzeczniczka toruńskiego magistratu.

Niezależnie od starań o środki unijne, Toruń oszczędza instalując energooszczędne  oświetlenie ledowe w miejscach nowych inwestycji. Podobny działa Lublin i  montuje oświetlenie ledowe przy okazji przebudowy i modernizacji dróg.

- Przykłady inwestycji z ostatnich lat, w których zastosowano oprawy LED to m.in. przebudowa ul. Abramowickiej, Wyścigowej, al. Racławickiej, al. Mazowieckiego czy budowa  oświetlenia na os. Tatary, w Parku Ludowym, na deptaku Krakowskie Przedmieście, w ciągu pieszo-rowerowym wzdłuż ul. Franczaka "Lalka" – wylicza Artur Szymczyk, zastępca prezydenta Lublina ds. Inwestycji i Rozwoju.

Inwestycje
Wznowiono budowy dróg. Wiemy, w których regionach inwestycje będą największe
Inwestycje
Kraków rewitalizuje forty. Zyskują nowe, czasem zaskakujące funkcje
Inwestycje
Ostre zakręty i korki. Szukają miejsca dla nowej drogi pod Krakowem
Inwestycje
Inwestycje samorządowe – 20 lat Polski w Unii Europejskiej
Inwestycje
Inwestycyjny boom w samorządach dzięki funduszom z Unii Europejskiej