Kolej zaczyna rozkręcać wart blisko miliard złotych program budowy i modernizacji przystanków. Jego realizację zaplanowano na lata 2021–2025. Inwestycje w ponad 350 wybranych miejscach mają się wpisywać w rządowe plany poprawy dostępu do kolei i ograniczania wykluczenia komunikacyjnego.

Na liście podstawowej są 173 lokalizacje, na rezerwowej 182. W ramach programu na obu listach uwzględniono budowę 177 i modernizację 178 przystanków. – W zależności od potrzeb przebudujemy perony, zmienimy ich lokalizację lub wybudujemy nowe przystanki. Pasażerowie będą wsiadać do pociągów bezpieczniej i wygodniej – zapowiedział Ireneusz Merchel, prezes zarządzających infrastrukturą kolejową PKP Polskich Linii Kolejowych.

CZYTAJ TAKŻE: Po 20 latach kolej powróci do dużego śląskiego miasta

W ubiegłym tygodniu PLK ogłosiły warte 13 mln zł przetargi na inwestycje przystankowe w województwie podkarpackim. Wybudowany zostanie nowy przystanek w Przemyślu, na trasie kolejowej Kraków Główny–Medyka. Uruchomione postępowania przetargowe przewidują także budowę nowych peronów na stacjach Hurko i Medyka. Zmiany planowane są również na stacji Żurawica: zyska ona bezkolizyjne przejście pod torami, co ułatwi podróżnym dostanie się do pociągu. Według wiceministra infrastruktury Andrzeja Bittela korzyści z inwestycji odniosą także miejscowe firmy, które mogą przystąpić do prac.

Zyska lokalny biznes

– Realizacja tych przedsięwzięć jest kierowana do polskich przedsiębiorców, którzy są w stanie sprostać inwestycjom o wartości pomiędzy kilka a kilkanaście milionów zł – powiedział Bittel.

Na całym Podkarpaciu program przystankowy obejmuje dziewięć inwestycji z listy podstawowej w miejscowościach: Przemyśl, Hurko, Medyka, Żurawica, Ropczyce, Strzyżów, Mielec (dwa nowe przystanki) oraz Zaklików. Kolejnych 11 przedsięwzięć znalazło się na liście rezerwowej – to przystanki w miejscowościach: Brzezówka, Gorliczyna, Zawada koło Dębicy, Huta Krzeszowska, Golce, Huta Deręgowska, Kłyżów, Mielec, Wielowieś, Tarnobrzeg Ocice, a także Kępie Zaleszańskie.

Więcej tego rodzaju inwestycji w Polsce Wschodniej zaplanowanych zostało na Podlasiu: 17 podstawowych i blisko 30 rezerwowych, a także w województwie lubelskim – 16 podstawowych i tyle samo rezerwowych. Z kolei na Mazowszu do realizacji zaplanowano w sumie 20 zadań. Jednym z pierwszych, których realizacja już się rozpoczęła, jest przebudowa stacji w Niemojkach. Nowy, dwukrawędziowy peron ułatwi wsiadanie do pociągów, oświetlenie LED zwiększy bezpieczeństwo, a wiaty i ławki poprawią wygodę pasażerów. Na liście podstawowej znalazły się przystanki w 15 lokalizacjach: poza Niemojkami to Rokitno, Groszowice, Józefin Bąkowiec, Chronów, Dąbrówka Zabłotnia, Mława Miasto, Mińsk Mazowiecki, Kosów, Mrozy, Wołomin, Mordy Miasto, Koziebrody, Radom Południowy. Na liście rezerwowej ujęto pięć projektów: Stara Iwiczna, Nowa Iwiczna, Warszawa Fort Wola, Łochów oraz Ruda Wielka.

Duża część lokalnych przystanków została już zmodernizowana podczas przebudowy linii kolejowych. Tak jest w przypadku trasy z Krakowa do Zakopanego, biegnącej linią Skawina – Sucha Beskidzka – Maków Podhalański – Chabówka – Nowy Targ – Szaflary. Według PLK na trasie zmodernizowano już stacje i przystanki: Rzozów, Radziszów, Radziszów Centrum, Wola Radziszowska, Podolany, Leńcze, Przytkowice, Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona, Stronie, Stryszów, Sieniawa, Lasek i Nowy Targ.

Okazją do inwestycji przystankowych jest rozbudowa kolei samorządowych. Przykładem jest Podkarpacka Kolej Aglomeracyjna: na trasie z Rzeszowa do Strzyżowa pociągi zatrzymają się w pięciu miejscach: Rzeszów Galeria i Rzeszów Os. Dąbrowskiego, Boguchwała, Lutoryż i Żarnowa. Na trasie do Dębicy i Przeworska staną na przystankach Rzeszów Północny Baranówka, Rzeszów Dworzysko i Rzeszów Wschodni. Natomiast na linii biegnącej w stronę Kolbuszowej pojawią się przystanki: Rzeszów Północny, Głogów Małopolski Os. Niwa oraz Kolbuszowa Górna.

Bliżej do kolei

Potrzebę budowy przystanków kolejowych lokalne samorządy przedstawiały m.in. we wnioskach do programu Kolej+. Zakłada on modernizację istniejących lub budowę nowych linii oraz inwestycji punktowych: przystanków, mijanek czy łącznic. Przykładem jest Jędrzejów w województwie świętokrzyskim: chce budowy przystanków Podchojny i Mnichów – to duże wsie na terenie gminy, liczące po ok. półtora tysiąca mieszkańców. Inwestycja kolejowa stała się koniecznością po uruchomieniu biegnącej tamtędy drogi ekspresowej nr 7, która odcięła część gminy od transportu publicznego.

– Komercyjni przewoźnicy autobusowi nie są zainteresowani korzystaniem z dróg serwisowych wzdłuż ekspresówki, a na ekspresówce nie ma przystanków autobusowych – tłumaczył burmistrz Jędrzejowa Marcin Piszczek. Przystanki kolejowe poprawiłyby skomunikowanie obu wsi z Jędrzejowem. Ich budowa ma kosztować ok. 4 mln zł.

Obecnie niewiele ponad połowa gmin w Polsce ma dostęp do czynnej sieci kolejowej. Co prawda, mieszka w nich 78 proc. ludności, czyli 30,2 mln osób. Ale i w gminach bez dostępu do kolei mieszka ok. 8 mln osób. Z danych Ministerstwa Infrastruktury wynika, że jeśli w roku 1990 w Polsce było blisko 26 tys. km linii kolejowych, to od tego czasu z eksploatacji zostało wyłączone około 7 tys. km linii.