Podczas corocznego Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast (to już XX edycja wydarzenia), który trwa od poniedziałku w Brukseli toczy się wielowymiarowa dyskusja nt. roli i przyszłości europejskiej polityki spójności (regionalnej). To właśnie z pieniędzy w jej ramach wydawanych, a jest to ok. jedna trzecia budżetu UE, korzystają wszystkie europejskie regiony, w tym szesnastka polskich województw. Celem polityki spójności, zamiennie zwanej regionalną, jest zmniejszanie różnic gospodarczych, społecznych i terytorialnych we Wspólnocie. I tak się dzieje. Zgodnie z 8. sprawozdaniem na temat spójności oraz opublikowanym właśnie nowym dokumentem roboczym dotyczącym wpływu polityki spójności na lata 2014–2020 polityka ta ma znaczący wpływ na wzrost regionalny. Dzięki wsparciu w jej ramach dystans PKB państw Europy Środkowo-Wschodniej, które przystąpiły do Unii Europejskiej po 2004 r., do średniej PKB całej Unii zmniejszył się w 2019 r. o połowę (z 59 proc. średniej UE do 77 proc.). Finansowanie w ramach polityki spójności zwiększy PKB na mieszkańca w regionach słabiej rozwiniętych do 2023 r. nawet o 5 proc.
W perspektywie długoterminowej polityka spójności przynosi również korzyści regionom rozwiniętym, a więc tym zamożniejszym, dzięki międzyregionalnym efektom mnożnikowym. Każde euro wydane na projekty wspierane w ramach tej polityki wygenerowało dodatkowe 2,70 euro PKB w Unii.
Ostatnio zaś polityka regionalna pomogła unijnym regionom w zniwelowaniu skutków największych kryzysów w UE tj. zdrowotnego będącego skutkiem pandemii koronawirusa i uchodźczego będącego następstwem agresji Rosji na Ukrainę.
Spoiwo Europy
- Polityka spójności to spoiwo, które łączy Europę. Jest to największe narzędzie inwestycyjne UE, wyposażone w środki sięgające pół biliona euro. Polityka spójności funkcjonowała jako strażak w kryzysie związanym z pandemią COVID-19, a teraz ponownie jest pierwszym ratownikiem wkraczającym do akcji w celu zniwelowania społecznych i gospodarczych skutków agresji Rosji na Ukrainę - podkreśla Elisa Ferreira, komisarz UE ds. spójności i reform.
- Będzie ona odgrywała kluczową rolę w walce z kryzysem energetycznym, wspierając MŚP i gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, a także umożliwiając państwom członkowskim zmniejszenie ich zależności od importowanych paliw kopalnych i pomagając w rozwoju odnawialnych źródeł energii. Spójność jest podstawą dobrobytu Europy w perspektywie długoterminowej – dodaje Ferreira. I przypomina, że tylko w okresie 2014-2020 z pomocy skorzystało np. 1,4 mln europejskich przedsiębiorstw.
