Samorządy zapłacą więcej za tzw. radców z urzędu. Duża podwyżka stawek

Samorządy będą ponosić koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - wynika z projektu rozporządzenia. Regulacja zakłada zrównanie stawek dla „radców z urzędu” ze stawkami radców z wyboru.

Publikacja: 20.10.2023 11:05

Samorządy zapłacą więcej za tzw. radców z urzędu. Duża podwyżka stawek

Foto: Fotorzepa / Marian Zubrzycki

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

Regulacja jest odpowiedzią na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z kwietnia br., w którym zakwestionowano ustalanie stawek wynagrodzenia radców prawnych z urzędu na znacznie niższym poziomie niż minimalne stawki przysługujące radcom prawnym z wyboru.

Projektowane rozporządzenie przewiduje podwyższenie i zrównanie stawek dla radców prawnych ustanowionych obrońcami z urzędu ze stawkami w tych samych sprawach dla radców prawnych ustanowionych obrońcami z wyboru.

Projekt określa także wynagradzanie radcy prawnego w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie – sądem zamówień publicznych w sprawach ze skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej i ze skargi na postanowienie Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Będzie to 3600 zł w przypadku skargi na wyrok KIO i 900 zł w przypadku postanowienia Prezesa KIO o zwrocie odwołania oraz ze skargi na inne orzeczenia KIO, w tym na postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania odwoławczego zawarte w wyroku KIO, jeśli strona nie skarży rozstrzygnięcia merytorycznego.

Wskazana została także wysokość opłaty w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu zażaleniowym, gdy zażalenie rozpoznawał inny skład tego samego sądu, w sytuacji, gdy organem odwoławczym był sąd rejonowy. Wyniesie ona 25 proc. opłaty, a jeżeli w pierwszej instancji sprawy nie prowadził ten sam radca prawny ‒ 50 proc. opłaty, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł.

Ponadto, jednostki samorządu terytorialnego zostały ujęte jako podmioty ponoszące koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Ministerstwo Sprawiedliwości zwróciło uwagę, że wydatki budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego z tytułu ponoszenia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu są niezależne od siebie. Resort podkreślił, że nie dysponuje danymi pozwalającymi na oszacowanie skutków finansowych wprowadzenia projektowanych rozwiązań dla samorządów.

„Skutki te powinny zostać oszacowane przez jednostki samorządu terytorialnego, co wymagałoby zebrania danych z każdej jednostki. Nakład pracy i czas z tym związany przekracza możliwości organizacyjne Ministerstwa Sprawiedliwości” – zaznaczono w OSR projektu.

Na potrzeby OSR przyjęto jednak, że stawki za obronę z urzędu świadczoną przez radców prawnych wzrosną o 100 proc. we wszystkich rodzajach spraw. Oznacza to dodatkowe skutki finansowe dla budżetu państwa i JST na poziomie ok. 60 mln zł w skali roku.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami sąd może na wniosek strony ustanowić dla niej adwokata lub radcę prawnego jako tzw. pełnomocnika z urzędu. Koszty takiej pomocy ponosi Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. O wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego z urzędu może ubiegać się osoba fizyczna, która jest stroną postępowania sądowego. W tym celu musi złożyć oświadczenie, z którego wynika, że nie jest ona w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. O ustanowienie adwokata z urzędu może tez ubiegać się osoba prawna będąca stroną postępowania sądowego, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

Regulacja jest odpowiedzią na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z kwietnia br., w którym zakwestionowano ustalanie stawek wynagrodzenia radców prawnych z urzędu na znacznie niższym poziomie niż minimalne stawki przysługujące radcom prawnym z wyboru.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse w regionach
10 mld zł dla samorządów. Wiadomo, jak rząd podzielił dodatkowe pieniądze
Materiał Promocyjny
Stabilność systemu e-commerce – Twój klucz do sukcesu
Finanse w regionach
Samorządy postulują zmiany w specustawie powodziowej
Finanse w regionach
Powódź w Polsce: Miasta nie uniosą kosztów odbudowy same. Kto im pomoże?
Finanse w regionach
Finanse samorządów: Po jednych trudnych negocjacjach, przed kolejnymi
Finanse w regionach
Więcej pieniędzy dla miast i gmin. Jest projekt ustawy o finansowaniu samorządów