Samorządy inwestują w adaptację do zmian klimatu. I mogą liczyć na wsparcie

Polskie samorządy nadal mogą liczyć na dodatkowe fundusze wspierające adaptacje do zmian klimatu. Część z nich się kończy, ale nie wszystkie.

Publikacja: 07.05.2025 15:00

Samorządy mogą starać się o pożyczki na wsparcie zielonej transformacji. Można dzięki nim wymienić n

Samorządy mogą starać się o pożyczki na wsparcie zielonej transformacji. Można dzięki nim wymienić np. oświetlenie miejskie na energooszczędne

Foto: shutterstock

Zmniejsza się liczba mechanizmów wsparcia, z których samorządy mogą korzystać na potrzeby adaptacji swoich miast do zmian klimatu. Bank Gospodarstwa Krajowego zawiesza możliwość składania wniosków o pożyczkę, jednak nadal na tożsame cele można starać się o wsparcie w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Z końcem kwietnia BGK zawiesił możliwość składania wniosków o pożyczkę z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) na zieloną transformację miast. Pożyczka miała wspierać zieloną transformację miast. Mogły z niej skorzystać m.in. samorządy, spółki komunalne i uczelnie wyższe. Środki można było przeznaczyć przykładowo na inwestycje w tereny zielone, termomodernizację oraz odnawialne źródła energii czy wdrażanie energooszczędnych technologii oświetlenia dróg, budynków użyteczności publicznej i przestrzeni publicznych.

Ponad 400 mln zł pożyczki na wsparcie zielonej transformacji w Warszawie

Przykładem jest Warszawa, która w ramach podpisanej umowy otrzyma ponad 400 mln zł pożyczki na wsparcie zielonej transformacji. W ramach tej kwoty wymienione będzie m.in. ponad 70 tys. punktów świetlnych na energooszczędne. – Wnioski o pożyczkę na zieloną transformację miast złożone do momentu wyczerpania środków dostępnych w programie będą rozpatrywane według kolejności wpływu. Oznacza to, że złożenie dokumentów do 30 kwietnia nie gwarantuje rozpatrzenia – informuje BGK.

Do kwietnia wnioski o pożyczkę na zieloną transformację miast złożono na kwotę blisko 14 mld zł. Jeszcze pod koniec ub. roku na ten instrument pula środków miała wynieść 40 mld zł.

Czytaj więcej

Mniejszy fetor, większa wydajność. Modernizacje miejskich oczyszczalni

Dlaczego program ten został zawieszony? Zgodnie z informacjami Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) – instytucji koordynującej instrument zielonej transformacji miast – to efekt planowanego przeniesienia części środków w ramach KPO na cele zbrojeniowe. Resort funduszy podjął wcześniej decyzję, aby 26 mld zł zostało przesunięte na nowy Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności (FBiO). W efekcie wartość instrumentu będzie wynosiła ok. 14 mld zł, a aktualny limit możliwych do zawarcia w 2025 r. umów – 8 mld zł.

– Wnioski skutecznie złożone, ale przekraczające wartość puli w programie, znajdą się na liście rezerwowej. Ich ocena może być podejmowana w miarę dostępnych środków z zastrzeżeniem, że podjęcie wniosku do oceny nie gwarantuje możliwości przyznania pożyczki – wyjaśnia BGK. Z kolei wnioski niezawierające wymaganych informacji mogą zostać pozostawione bez rozpatrzenia. Pożyczki będą przyznawane w miarę dostępnego limitu środków.

Kilkadziesiąt miejskich planów adaptacji do zmian klimatu otrzyma wsparcie z NFOŚiGW

Nie oznacza to jednak, że samorządy zostają bez instrumentów wsparcia. Te nadal oferuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Pod koniec kwietnia fundusz poinformował, że 37 projektów zgłoszonych przez miasta z całej Polski otrzyma wsparcie miejskich planów adaptacji do zmian klimatu (MPA). Wnioskowane o dofinansowanie z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021–2027 wynosi ponad 5,8 mln zł, a wartość projektów – ponad 7,4 mln zł. W ubiegłym roku NFOŚiGW przyznał dofinansowanie na opracowanie MPA dla 19 miast. Łączna wartość dotacji na ten cel to 2,8 mln zł z programu FEnIKS.

– Miejski plan adaptacji do zmian klimatu jest dokumentem, w którym samorządy ustalają rozwiązania dopasowane do lokalnych warunków. MPA opiera się na wnioskach z analizy zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych, występujących na terenie gminy, a także scenariuszy prognozowanych zmian klimatu oraz ryzyka, które z tych zmian wynika. Stanowi strategiczny plan działań, które przygotują gminę do skutków zmian klimatu i przyczynią się do zwiększenia jej odporności na zjawiska pogodowe – wyjaśnia NFOŚiGW.

Czytaj więcej

Warto zbierać deszczówkę. Jakie dotacje oferują samorządy?

Wnioski o dofinansowanie na opracowanie miejskich planów adaptacji do zmian klimatu mogły składać jednostki samorządu terytorialnego. Dofinansowanie dotyczyło miast powyżej 20 tys. mieszkańców oraz miast z przedziału 15–20 tys. mieszkańców, które są stolicami powiatów, z wyjątkiem projektów finansowanych w ramach innych programów NFOŚiGW.

Jak informuje jednak NFOŚiGW, kolejne nabory na ten konkretny instrument są planowane, choć nie ma jeszcze daty ich startu. Są za to inne nabory na adaptacje do zmian klimatu, jak te dotyczące usuwania powodzi, czy zapobieganie klęskom i katastrofom, a ich lista dostępna jest na stronach NFOŚiGW w zakładce „harmonogram naborów”. Dla przykładu, w ramach Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej 2021–2027 w drugiej połowie roku powinien ruszyć nabór na przedsięwzięcia infrastrukturalne z zakresu zielonej oraz zielono-niebieskiej infrastruktury w miastach oraz zarządzanie wodami opadowymi i roztopowymi.

Zmniejsza się liczba mechanizmów wsparcia, z których samorządy mogą korzystać na potrzeby adaptacji swoich miast do zmian klimatu. Bank Gospodarstwa Krajowego zawiesza możliwość składania wniosków o pożyczkę, jednak nadal na tożsame cele można starać się o wsparcie w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Z końcem kwietnia BGK zawiesił możliwość składania wniosków o pożyczkę z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) na zieloną transformację miast. Pożyczka miała wspierać zieloną transformację miast. Mogły z niej skorzystać m.in. samorządy, spółki komunalne i uczelnie wyższe. Środki można było przeznaczyć przykładowo na inwestycje w tereny zielone, termomodernizację oraz odnawialne źródła energii czy wdrażanie energooszczędnych technologii oświetlenia dróg, budynków użyteczności publicznej i przestrzeni publicznych.

Pozostało jeszcze 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Ekologia
Mniejszy fetor, większa wydajność. Modernizacje miejskich oczyszczalni
Ekologia
Warto zbierać deszczówkę. Jakie dotacje oferują samorządy?
Ekologia
Są miasta, w których wciąż działa nawet kilkanaście tysięcy kopciuchów
Ekologia
Stare ubrania oddaj do mobilnego PSZOK-u. Więcej takich punktów w miastach
Ekologia
Modernizacja wiatraków wciąż budzi pytania
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku