Większy udział samorządów w programie Czyste Powietrze. Jakie jeszcze zmiany?

Program, który ma wspierać wymianę źródeł ciepła i termomodernizację domów jednorodzinnych, został zreformowany. Nowe przepisy zakładają szerszy udział samorządów.

Budżet ogłoszonego w październiku 2018 roku rządowego programu Czyste Powietrze ustalono na 103 mld złotych (na lata 2018 – 2028). Jednak rządowy projekt nie spełniał, jak dotąd, oczekiwań. W pierwszym sezonie działania udało się zrealizować zaledwie 7 procent rocznego planu. Skomplikowane procedury i niewydolna sieć obsługi powodowały wielomiesięczne oczekiwanie na rozpatrzenie wniosku.

CZYTAJ TAKŻE: Czyste Powietrze do przewietrzenia

Teraz ma być łatwej – 15 maja ruszyła nowa odsłona programu. Uproszczono formularz wniosku i warunki uzyskania dotacji, skrócono terminy ich przyznawania z 90 do 30 dni. Ze środków Czystego Powietrza będzie można też finansować przedsięwzięcia rozpoczęte do 6 miesięcy przed złożeniem wniosku (nie wcześniej niż przed 15 maja 2020 r.). Do programu włączono banki i jednostki samorządu, czego oczekiwała Komisja Europejska – znaczna część pieniędzy na Czyste Powietrze pochodzi z funduszy unijnych.

Gminy będą pomagać mieszkańcom w składaniu wniosków i wydawać zaświadczenia potwierdzające prawo do zwiększonego dofinansowania dla osób o niskich dochodach. Będą też udzielać pożyczek takim osobom (ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). Można będzie również łączyć dotacje z programów gminnych z dotacją Czystego Powietrza. Umowy o udział w programie podpisało, jak dotąd, ponad 650 gmin.

CZYTAJ TAKŻE: Lepszy własny program niż „Czyste powietrze”

– Nasze postulaty dotyczące uproszenia wniosków, skrócenia czasu ich rozpatrywania czy budowania szerokiej sieci dystrybucji zostały uwzględnione – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego, organizacji społecznej działającej na rzecz poprawy jakości powietrza. – Pojawia się wreszcie nadzieja na przyspieszenie tempa wymiany przestarzałych kotłów węglowych i docieplania domów. Do 24 kwietnia – a więc przez ponad półtora roku działania programu – złożono 131 tys. wniosków na łączną kwotę 2,8 mld zł. To dalece niewystarczające. Każdego roku program powinien wspierać wymianę przynajmniej 300 tysięcy „kopciuchów” – dodaje.

Jak wylicza Piotr Woźny, pełnomocnik premiera ds. programu Czyste Powietrze i prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dotacja w podstawowej wersji może sięgnąć 20 tys. zł, zaś dla mniej zamożnych może być to nawet 32 tys. zł. Dodatkowe 5 tys. zł można uzyskać przy montażu instalacji fotowoltaicznej – to efekt integracji Czystego Powietrza z programem Mój Prąd zakładającym pomoc dla 200 tys. gospodarstw domowych przy montażu fotowoltaiki.