Wielki park pod szczególną ochroną

Radni Chorzowa zdecydowali – Park Śląski, jeden z większych parków miejskich w Europie, uzyska status parku kulturowego.

– Park będzie traktowany w kategoriach dziedzictwa całego regionu. To sprawdzony sposób ochrony krajobrazu, który jest ważny dla społeczności – wyjaśnia wiceprezydent Chorzowa Marcin Michalik.

Park kulturowy to jedna z form ochrony określonych w Ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Może obejmować krajobraz kulturowy i tereny z zabytkami nieruchomymi, charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej.

CZYTAJ TAKŻE: Miejski park pełen kultury

W praktyce to nie tylko recepta na ochronę zabytków, ale też na uporządkowanie przestrzeni publicznej. Już w 2010 roku podobnym tropem poszli radni Krakowa, powołując Park kulturowy Stare Miasto. Od tego czasu parki kulturowe powstały m.in. we Wrocławiu, Łodzi, Zgierzu i Zakopanem.

– Szacujemy, że cała procedura utworzenia parku kulturowego potrwa od roku do dwóch lat – zapowiada Marcin Michalik.

Dekada modernizacji

Jednocześnie spółka Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku, której akcjonariuszem jest Województwo Śląskie, prowadzi wieloletnią modernizację Parku. Budżet przedsięwzięcia określono na 360 mln złotych.

Wśród dwudziestu zaplanowanych zadań znalazła się odbudowa Parkowej Kolei Szynowej wraz z zakupem elektrycznego taboru, rewitalizacja otoczenia i modernizacja wyposażenia Hali Wystaw „Kapelusz”, prace nad otoczeniem Planetarium Śląskiego (remont samego planetarium jest w toku) oraz modernizacja Śląskiego Ogrodu Zoologicznego.

Trwają remonty alejek, ogłoszono przetargi na budowę polderów przeciwpożarowych oraz na oświetlenie alei Leśnej. Przedsięwzięcie jest finansowane m.in. ze środków Unii Europejskiej (w ramach drugiego obrotu środkami wracającymi z Inicjatywy Jessica Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013; wartość podpisanej w zeszłym roku umowy przekracza 226 mln złotych).

Co z drzewami?

Niepokoją pomysły na komercyjne zagospodarowanie terenów przylegających do Parku. Latem prezydent Chorzowa wydał pozwolenie na wycinkę 1327 drzew na działce po dawnym Ośrodku Postępu Technicznego. Wnioskował o to deweloper, Green Park Silesia, który planuje budowę pawilonów handlowych.

Zarząd województwa wyraził zaniepokojenie decyzją. „Takie działania stoją w sprzeczności z zasadą poszanowania dobra wspólnego, jakim bez wątpienia jest Park Śląski” – głosi wydane wówczas oświadczenie.

Chorzowski Urząd Miasta podkreśla, że teren nie należał do miasta, lecz był własnością Skarbu Państwa, zaś prezydent wykonał jedynie decyzję wojewody. W dodatku obowiązujący od 2004 r. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego przewiduje na tym terenie usługi, handel i wystawiennictwo.

CZYTAJ TAKŻE: W gminach nie dba się o drzewa

Jednak Elżbieta Mądry ze Stowarzyszenia Nasz Park, które walczy o uratowanie drzew, mówi nam, że to miasto (z obecnym prezydentem Andrzejem Kotalą) zabiegało u wojewody o sprzedaż gruntu. Podkreśla też – z czym nie zgadza się deweloper – że sporna działka leży w historycznych granicach Parku.

W lipcu odbyło się spotkanie w tej sprawie z udziałem przedstawicieli Chorzowa, Katowic, województwa, Parku Śląskiego, organizacji społecznych oraz właściciela działki. Wyrażono nadzieję na dalsze rozmowy i pozytywne rozwiązania. Kilka tygodni później na terenie Parku, w symbolicznym geście, posadzono 1327 drzew.

Na wniosek Stowarzyszenia Nasz Park sprawa trafiła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.