Dziury w urzędowej sieci

Systemy informatyczne i bazy danych będące w dyspozycji administracji gmin i miast są bardzo słabo zabezpieczone – wynika z ustaleń Najwyższej Izby Kontroli.

Publikacja: 23.05.2019 11:14

Urzędy na razie wstrzymują rekrutację na wolne stanowiska. Nie będą też zastępować urzędników odchod

Urzędy na razie wstrzymują rekrutację na wolne stanowiska. Nie będą też zastępować urzędników odchodzących na emerytury.

Foto: Fot. Shutterstock

Niestety urzędnicy w gminach i starostwach nie przywiązują dostatecznej wagi do tego, aby zapewnić bezpieczeństwo w bazach i systemach komputerowych.

Najwyższa Izba Kontroli podkreśla w opublikowanych wynikach kontroli, że pomimo upływu kilku lat w urzędach nie nastąpiła poprawa, jeśli chodzi o to zagadnienie, co  rodzi obawy o bezpieczeństwo danych obywateli. Jest to o tyle istotny problem, że coraz więcej spraw załatwianych jest drogą elektroniczną, a administracja publiczna gromadzi i przetwarza coraz więcej danych.

Niewłaściwe zarządzanie bezpieczeństwem informacji może doprowadzić do wycieku, utraty lub sfałszowania danych posiadanych przez urząd. Możliwy jest także całkowity paraliż pracy urzędu – alarmuje NIK.

Jak ustaliła Izba, brak było systemowego podejścia kierowników urzędów do zarządzania bezpieczeństwem informacji oraz właściwego zabezpieczenia danych będących w posiadaniu urzędów. Pomimo upływu kilku lat wciąż nie nastąpiła poprawa w tym zakresie, co rodzi obawy o bezpieczeństwo danych, zwłaszcza że coraz więcej spraw obywateli załatwianych jest drogą elektroniczną, a administracja publiczna gromadzi i przetwarza coraz więcej danych w postaci elektronicznej. W ocenie NIK blisko 70 proc. skontrolowanych urzędów (16 z 23 urzędów) nie radziło sobie z zapewnieniem bezpieczeństwa przetwarzania informacji.

Kontrolerzy NIK stwierdzili, że w ponad 60 proc. badanych urzędów brakowało systemowego podejścia do zapewnienia bezpieczeństwa informacji. Ponadto stwierdzono, że w prawie trzech czwartych kontrolowanych urzędów brak było pełnej i aktualnej informacji o posiadanych zasobach informatycznych służących do przetwarzania danych, co oznacza, że w przypadku wystąpienia poważnej awarii lub innego zdarzenia losowego (takiego jak zalanie, pożar czy  kradzież) utrudnione będzie szybkie odtworzenie infrastruktury i zapewnienie ciągłości świadczenia usług dla obywateli.

Kontrola NIK wykazała  również, że w ponad 80 proc. skontrolowanych urzędów wystąpiły nieprawidłowości w zarządzaniu uprawnieniami użytkowników w systemach informatycznych.

W przypadku dostępu do systemów informatycznych w ponad połowie kontrolowanych urzędów (57 proc.) ustanowione zasady nie były przestrzegane, np. użytkownicy używali haseł do systemów informatycznych krótszych niż wymagane. Również w ponad połowie jednostek wykorzystywano komputery z zainstalowanym systemem operacyjnym bez wsparcia producenta.

Wyniki kontroli NIK wskazują, że o ile w urzędach w większości podjęto działania w celu dostosowania do RODO, o tyle w dalszym ciągu często nie są przestrzegane wymogi dotyczące bezpieczeństwa informacji, które wynikają z obowiązującego od 2012 roku rozporządzenia w sprawie krajowych ram interoperacyjności (KRI). W opinii NIK nie jest możliwe zapewnienie wysokiego poziomu ochrony danych osobowych bez zachowania właściwego bezpieczeństwa informacji w systemach informatycznych.

Z wniosków po kontroli NIK wynika, że starostowie, prezydenci miast, burmistrzowie i wójtowie powinni m.in. prowadzić okresowe analizy ryzyka utraty integralności, poufności lub dostępności informacji, opracować i wdrożyć oraz aktualizować system zarządzania bezpieczeństwem informacji, prowadzić aktualną i kompletną elektroniczną ewidencję sprzętu informatycznego, a także wdrożyć  rozwiązania zapewniające odpowiednie zabezpieczenie pomieszczeń serwerowni.

Przykłady:

  • w ciągu dwóch lat (2013–2014) hakerzy okradli pięć polskich gmin, w tym gminę Jaworzno na prawie milion złotych;
  • w 2014 r. wyciekły dane dzieci z przemyskiego Urzędu Miejskiego;
  • w 2017 r. z Urzędu Miasta Łodzi wyciekły dane z tzw. deklaracji śmieciowych, przez co bez problemu można było poznać dane właścicieli łódzkich nieruchomości;
  • w 2018 r. wyciekły dane części posiadaczy Karty Krakowskiej.

Niestety urzędnicy w gminach i starostwach nie przywiązują dostatecznej wagi do tego, aby zapewnić bezpieczeństwo w bazach i systemach komputerowych.

Najwyższa Izba Kontroli podkreśla w opublikowanych wynikach kontroli, że pomimo upływu kilku lat w urzędach nie nastąpiła poprawa, jeśli chodzi o to zagadnienie, co  rodzi obawy o bezpieczeństwo danych obywateli. Jest to o tyle istotny problem, że coraz więcej spraw załatwianych jest drogą elektroniczną, a administracja publiczna gromadzi i przetwarza coraz więcej danych.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Z regionów
20 lat samorządów w Unii Europejskiej. Jakie wyzwania na przyszłość
Z regionów
20 lat Polski w UE. "Rzeczpospolita" wyróżnia samorządy
Z regionów
Jarmarki wielkanocne w polskich miastach. Pisanki, plecionki i Siuda Baba
Z regionów
Ranking rzetelności przedsiębiorstw: Tam, gdzie mniej firm, tam więcej rzetelności
Z regionów
Wybory samorządowe 2024: Listy kandydatów dopiero zamknięte, a kampania już się kończy