Nazywa się je czasem obwarzankami, które otaczają metropolie. Organizacje społeczne prowadzą właśnie kampanie na rzecz ich odtrucia.
W Krakowie od ponad roku obowiązuje zakaz palenia węglem i drewnem w domowych piecach. Powietrze jest nieco lepsze, jednak część zanieczyszczeń – z szacunków małopolskiego Urzędu Marszałkowski wynika, że 15 procent – przylatuje nad miasto z okolicznych powiatów.
CZYTAJ TAKŻE: Problem ze smogiem? Jakość powietrza sprawdzisz na przystanku
W gminach Metropolii Krakowskiej do końca 2026 roku trzeba wymienić ponad 33 tysiące kotłów (jednak większość zdecydowanie wcześniej, bo najstarsze muszą zniknąć do końca 2022 roku). Tymczasem w zeszłym roku – jak wynika z danych przekazanych przez gminy – wymieniono 2493.
Krakowski zabójca
To za mało, dlatego Krakowski Alarm Smogowy (oddział ogólnopolskiej organizacji społecznej) oraz redakcja serwisu smoglab.pl zdecydowały się na druk antysmogowego tabloidu. „Smog Express”, w nakładzie 150 tys. egzemplarzy, trafił do skrzynek mieszkańców w czterech małopolskich powiatów – krakowskiego, wielickiego, proszowickiego i myślenickiego.
CZYTAJ TAKŻE: Ranking miast z największym smogiem. Najgorzej na południu
Tytuły tekstów jak na bulwarówkę przystało: „W okolicach Krakowa działa seryjny zabójca!!!”, „Szkodliwe powietrze w szkołach!”, ale też „Państwo rozdaje pieniądze!”. A przy tym, to wszystko prawda. Ostatni z wymienionych materiałów zawiera informacje o możliwościach skorzystania z rządowego programu Czyste Powietrze. „Smog Express” przypomina też o zapisach małopolskiej uchwały antysmogowej. W czasie prac nad gazetą przeprowadzono badania społeczne, które pomogły ustalić, jakie sprawy sprawiają mieszkańcom „obwarzanka” największe trudności.
– Aby ludzie zdecydowali się na wymianę starych kotłów muszą mieć świadomość, że już za dwa lata takie ogrzewanie będzie nielegalne i muszą mieć informację gdzie szukać pomocy – mówi Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego.
Warszawski czad
W gminach obwarzanka warszawskiego zawisły billboardy z antysmogowym przesłaniem. Jak podkreślają działacze Polskiego Alarmu Smogowego, niska emisja w stolicy – główne źródło polskiego smogu – dotyczy przede wszystkim przedmieść oraz osiedli domów jednorodzinnych w peryferyjnych dzielnicach miasta.
CZYTAJ TAKŻE: Smog śląski. Wydatki rosną, efektów nie widać
Tu także potrzebna jest intensywna kampania informacyjna bo, zdaniem PAS, niewielu mieszkańców zna wymogi mazowieckiej uchwały antysmogowej, która zakaże palenia w bezklasowych piecach już 1 stycznia 2023 r. Wiedza o możliwości skorzystania z gminnego i rządowego dofinansowania do wymiany kotła także kuleje.
Dlatego, przy udziale brytyjskiej organizacji Clear Air Fund, w wybranych gminach i dzielnicach zawieszono wielkoformatowe tablice. Zawierają informację o kwocie możliwej dotacji z programu Czyste Powietrze (37 tys. zł) i chwytliwe hasła. Wśród nich: „Jabłonna czarno to widzi”, „Łomianki są czadowe”, „Wawer daje sobie popalić” i „Ursus lubi czarną robotę”. Billboardy zawisły także we Włochach, Otwocku, Konstancinie i Nowym Dworze. Ostatnia z wymienionych miejscowości promowana jest hasłem „Nowy Dwór, a kotły stare”.
